เด็ก ม.5 ตบครู 'หมอสมอง'แนะสังเกตลักษณะ'หัวร้อน'หรือ'ภาวะจิตไม่ปกติ' !? พร้อมทำความรู้จัก'โรคระเบิดอารมณ์'  

เมื่อวันที่ 11 ส.ค.2568 ผศ.นพ.สุรัตน์ ตันประเวช แพทย์เวชปฏิบัติทางประสาทวิทยาที่มีความเชี่ยวชาญพิเศษด้านสมอง และความผิดปกติทางประสาทวิทยา ให้ความเห็นถึงกรณีดังกล่าวผ่านเพจเฟซบุ๊ก สาระสมองกับ อจ.หมอสุรัตน์ ระบุว่า "ข่าวเด็กทุบอาจารย์ รัวหมัดนี่ อีกแล้ว หัวร้อน หรือ ภาวะจิตใจไม่ปกติ ?

โรคอารมณ์ระเบิด คือ เป็นข่าว อย่างบ่อย โมโหรวดเร็ว เฉียบพลัน แบบไม่มีเหตุจูงใจที่เหมาะสม พออารมณ์สงบมาเสียใจ พูดดี เอาจริง เจอทั้ง ครู นักเรียน สามีภรรยา ด่าทอ โวยวาย เตะซ้อม ต้อวรอจนสงบ ก็กลับมาปกติ เจอที่ไหนหลีกให้ไกล ตัว อจ เอง ก็ เจอคนไข้ วิ่งไล่ด่าพยาบาล เหตุแค่เลยคิว

ไม่รู้กรณีนี้ โกรธธรรมดา หรือ เป็น โรคIntermittent Explosive Disorder (IED) หรือ ภาวะควบคุมอารมณ์โกรธไม่ได้จนระเบิดรุนแรง กันแน่

เราอาจเรียก “โรคอารมณ์ระเบิด” ก็ได้ เพราะ IED อยู่ในหมวด Impulse-Control Disorders หรือ ความผิดปกติในการควบคุมแรงกระตุ้น ซึ่งหมายถึงอาการที่บุคคลไม่สามารถยับยั้งแรงกระตุ้นให้ทำพฤติกรรมรุนแรงหรือทำลายได้ แม้รู้ว่าจะเกิดผลเสียตามมา

โรคอารมณ์ระเบิด IED นี่คือ ความผิดปกติทางจิตเวชที่ทำให้คนหนึ่งตอบสนองด้วยความรุนแรงเกินเหตุ เช่น เพื่อนพูดแซวเพียงนิดเดียว แต่กลับตะโกนด่า ต่อย เตะ หรือทำลายข้าวของทันที เหตุการณ์มักเกิดโดยไม่ทันคิด ไม่ได้วางแผน และไม่สามารถหยุดได้แม้รู้ว่ากำลังทำร้ายผู้อื่น

ต่างจากความโกรธปกติที่มักมีขั้นตอน คือ เริ่มไม่พอใจ คิดทบทวน ตัดสินใจว่าจะตอบโต้หรือไม่ และมักหยุดได้ก่อนถึงขั้นรุนแรง ความโกรธแบบ IED จะข้ามขั้นคิดไปเลย — ร่างกายเหมือนถูกกดปุ่มระเบิดอารมณ์ ปฏิกิริยาโกรธจึงพุ่งขึ้นสูงสุดในเวลาไม่กี่วินาที

หลังจากนั้น หลายคนที่มี IED กลับรู้สึกเสียใจ อับอาย หรือสำนึกผิด แต่ไม่สามารถรับประกันได้ว่าจะไม่เกิดซ้ำ เพราะรากของปัญหาอยู่ที่ระบบควบคุมอารมณ์ในสมองทำงานผิดปกติ

ความเข้าใจผิดที่พบบ่อยคือ คิดว่า IED เป็นแค่ “นิสัยหัวร้อน” แต่ในความจริงมันไม่ใช่ เพราะ IED ต้องรักษา

ลักษณะที่สงสัย อาการของ โรคอารมณ์ระเบิด
• มีการระเบิดอารมณ์รุนแรง เช่น ตะโกน ทำลายข้าวของ หรือทำร้ายคน/สัตว์
• เหตุที่กระตุ้นเป็นเรื่องเล็กน้อยเมื่อเทียบกับความรุนแรงของการตอบสนอง
• เกิดแบบฉับพลัน ไม่มีการเตรียมการล่วงหน้า
• เกิดซ้ำ ๆ ไม่ใช่แค่ครั้งเดียว
• หลังเหตุการณ์ ผู้ป่วยอาจรู้สึกผิด เสียใจ หรืออับอาย

สาเหตุ IED ไม่ได้เกิดจากปัจจัยเดียว แต่เป็นผลจากการผสมผสานของหลายด้าน คือ ความผิดปกติของสารสื่อประสาทในสมอง โดยเฉพาะ เซโรโทนิน (serotonin) ที่ต่ำ หรือ ความผิดปกติของสมองส่วน amygdala (ควบคุมอารมณ์กลัว/โกรธ) และ prefrontal cortex (ควบคุมการยับยั้งพฤติกรรม)

อีกอันคือ ปัจจัยทางพันธุกรรม พฤติกรรมก้าวร้าวอาจมีการถ่ายทอดทางพันธุกรรมบางส่วน คืออันนี้จริง เพราะเคยเห็นคนเป็น โรคอารมณ์ระเบิดทั้งครอยครัว คือ โวยวาย ทั้ง รพ แถม ตาม คราบครัวมาโวยวายอีก

พวกนี้ พบจิตแพทย์ครับ อันตราย ทั้งต่อตัวเอง และสังคม"