กทม. เร่งแก้ปัญหาตลิ่งทรุดคลองบางเขน หลังชาวบ้านร้อง เผยมีแผนสร้างเขื่อน ค.ส.ล. พร้อมทางเดินริมคลอง

นายเจษฎา จันทรประภา ผู้อำนวยการสำนักการระบายน้ำ กล่าวกรณีประชาชนร้องเรียนได้รับความเดือดร้อนจากโครงการก่อสร้างระบบท่อรวมน้ำเสียในคลองบางเขน ส่งผลให้ดินทรุดใต้บ้านเรือนและรั้วพัง ว่า สำนักการระบายน้ำ (สนน.) ได้ลงพื้นที่สำรวจบริเวณริมคลองบางเขนตลอดแนว เขตบางซื่อ ตั้งแต่ปี 2565 พบว่า พื้นที่ฝั่งซ้ายของคลอง (ตามทิศทางการไหลของน้ำ) เป็นเขื่อนคอนกรีตป้องกันตลิ่งของจังหวัดนนทบุรี ซึ่งก่อสร้างภายหลังโครงการก่อสร้างระบบท่อรวบรวมน้ำเสียของ กทม. ส่วนพื้นที่ฝั่งขวาของคลองบางเขน ส่วนใหญ่เป็นบ้านเรือนและพื้นที่สวนของประชาชน โดยประชาชนได้สร้างกำแพงป้องกันตลิ่งกันเอง จากการสำรวจพบว่า มีทั้งพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบจากการกัดเซาะของน้ำในคลอง และพื้นที่ที่ไม่ได้รับผลกระทบ ทั้งนี้ ลักษณะกายภาพของคลองบางเขนมีความลึกประมาณ 3 เมตร โดยในวันสำรวจพื้นที่พบว่า ระดับน้ำอยู่ต่ำกว่าระดับน้ำปกติประมาณ 1 เมตร               

สำหรับโครงการก่อสร้างระบบท่อรวบรวมน้ำเสียใต้คลองบางเขน ใช้วิธีการดันท่อใต้คลอง (Pipe Jacking) ก่อสร้างแล้วเสร็จเมื่อปี 2557 รายละเอียดประกอบด้วย ท่อรวบรวมน้ำเสียขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 1 เมตร ระดับท้องท่ออยู่ต่ำกว่าระดับท้องคลองประมาณ 8 เมตร พร้อมบ่อดักน้ำเสีย (CSO) 1 บ่อ และบ่อพักน้ำเสีย (MH) 4 บ่อ ส่วนสาเหตุของการทรุดตัวและพังทลายของพื้นที่ริมตลิ่งบริเวณดังกล่าวอาจเกิดจากหลายปัจจัย ทั้งการกัดเซาะตลิ่งจากการไหลของกระแสน้ำที่รุนแรงในช่วงฝนตก รวมถึงการกัดเซาะจากการกระทำของมนุษย์ เช่น การก่อสร้างสิ่งปลูกสร้าง การกำจัดวัชพืชปกคลุมตลิ่ง นอกจากนี้ ยังมีปัจจัยจากการขาดเสถียรภาพของลาดตลิ่ง โดยน้ำหนักของสิ่งปลูกสร้าง เครื่องจักร หรือวัสดุที่กองอยู่ริมตลิ่งจะเพิ่มแรงกดทับบนดิน ทำให้ตลิ่งไม่สามารถรับน้ำหนักได้ รวมถึงกรณีการสร้างสิ่งปลูกสร้างใกล้กับแนวรั้วริมคลองจนเกินไป                  

อย่างไรก็ตาม กรณีรั้วบ้านและดินริมตลิ่งบริเวณใต้บ้านของประชาชนทรุดตัว สนน. ได้ก่อสร้างรั้วสังกะสีชั่วคราวเพื่อป้องกันอันตรายที่อาจเกิดขึ้น พร้อมทั้งวางแผนแก้ไขปัญหาในระยะยาว โดยจะดำเนินโครงการก่อสร้างเขื่อนคอนกรีตเสริมเหล็ก (ค.ส.ล.) และทางเดินริมคลองบางเขนในพื้นที่เขตบางซื่อ เพื่อป้องกันการกัดเซาะและการขาดเสถียรภาพของลาดตลิ่ง ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญของการทรุดตัวและพังทลายของพื้นที่ ขณะเดียวกันยังมีแผนพัฒนาคลองบางเขนจากคลองบางบัวถึงแม่น้ำเจ้าพระยา เนื่องจากสภาพเดิมของคลองบางเขน พื้นที่ริมคลองส่วนใหญ่ยังไม่มีการก่อสร้างเขื่อน ทำให้ไม่สามารถขุดลอกคลองเพื่อระบายน้ำได้เต็มประสิทธิภาพ เนื่องจากการขุดคลองอาจทำให้ดินบริเวณตลิ่งริมคลองพังทลายและไหลลงคลองได้ รวมถึงอาจสร้างความเสียหายกับรั้วบ้านของเอกชนและโครงสร้างต่าง ๆ ริมคลอง สนน. จึงได้วางแผนก่อสร้างเขื่อนพร้อมระบบรวบรวมน้ำเสียริมคลองบางเขน แบ่งการดำเนินการเป็น 2 ช่วง ได้แก่ โครงการก่อสร้างเขื่อนคลองบางเขน ช่วงที่ 1 จากคลองบางบัวถึงคลองประปา โดยโครงการนี้ได้รับงบประมาณปี 2568 แล้ว (เงินอุดหนุนรัฐบาลร้อยละ 70 และงบประมาณ กทม. ร้อยละ 30) ขณะนี้อยู่ระหว่างขั้นตอนการจัดซื้อจัดจ้าง คาดว่าจะลงนามในสัญญาและเริ่มก่อสร้างได้ภายในเดือน ธ.ค. 68 ส่วนโครงการก่อสร้างเขื่อนคลองบางเขน ช่วงที่ 2 จากคลองประปาถึงแม่น้ำเจ้าพระยา ซึ่งอยู่ในพื้นที่ที่มีการร้องเรียนและต้องเร่งดำเนินการก่อสร้างเขื่อนเพื่อแก้ไขปัญหา โดย สนน. ได้จัดทำคำของบประมาณเพื่อก่อสร้างเขื่อนในช่วงดังกล่าวตั้งแต่งบประมาณปี 2568 จนถึงปัจจุบัน แต่ยังไม่ได้รับการจัดสรรงบประมาณเพื่อดำเนินการ

036