การอุดมศึกษาไทยกำลังก้าวหน้าไปอีกขั้น เมื่อกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) ได้ออกประกาศกระทรวง อว.เรื่อง “แนวปฏิบัติเกี่ยวกับการจัดการเรียนการสอนด้านปัญญาประดิษฐ์ (AI) ในหลักสูตรการศึกษาของสถาบันอุดมศึกษา พ.ศ.2568” ลงนามโดยนายสุรศักดิ์ พันธ์เจริญวรกุล รมว.กระทรวง อว.เมื่อวันที่ 9 ต.ค.2568 มีใจความว่า กระทรวง อว.ได้มีการสนับสนุนให้มีการพัฒนาบุคลากรและนักศึกษา การพัฒนาระบบนิเวศทางการศึกษา เพื่อสร้างกำลังคนที่มีทักษะรองรับกับตลาดแรงงานและวิถีชีวิตรูปแบบใหม่ในสังคมที่เทคโนโลยีเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว รวมถึงให้มีการประยุกต์ใช้ปัญญาประดิษฐ์เพื่อเพิ่มศักยภาพในระบบการเรียนการสอนและการวิจัย...จึงกำหนดแนวปฏิบัติเกี่ยวกับการจัดการเรียนการสอนด้านปัญญาประดิษฐ์ในหลักสูตรการศึกษาของสถาบันอุดมศึกษา ดังต่อไปนี้

ข้อ 1 ประกาศนี้เรียกว่า "ประกาศกระทรวง อว. เรื่อง แนวปฏิบัติเกี่ยวกับการจัดการเรียนการสอนด้านปัญญาประดิษฐ์ในหลักสูตรการศึกษาของสถาบันอุดมศึกษา พ.ศ. 2568" , ข้อ 2 ประกาศนี้ให้ใช้บังคับตั้งแต่วันถัดจากวันประกาศเป็นต้นไป , ข้อ 3 ให้สถาบันอุดมศึกษาจัดทำการประเมินความพร้อมการใช้ปัญญาประดิษฐ์ในสถาบันอุดมศึกษา ตามวิธีการและรูปแบบที่กระทรวง อว.กำหนด เพื่อประกอบการพิจารณาเข้าร่วมกิจกรรมกับศูนย์ให้คำปรึกษาด้านปัญญาประดิษฐ์ , ข้อ 4 ให้สถาบันอุดมศึกษาจัดการเรียนการสอน โดยให้หลักสูตรการศึกษามีกิจกรรมส่งเสริมผู้เรียนฝึกใช้เครื่องมือด้านปัญญาประดิษฐ์ ที่กระทรวง อว.สนับสนุน หรือที่สถาบันอุดมศึกษาจัดหาเอง , ข้อ 5 ให้สถาบันอุดมศึกษาบรรจุรายวิชาหรือเนื้อหาที่ประยุกต์ใช้เทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ในหลักสูตรการศึกษาไม่น้อยกว่าหกหน่วยกิตหรือไม่น้อยกว่าสองรายวิชา เว้นแต่เป็นหลักสูตรการศึกษาในสาชาวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศ วิทยาการคอมพิวเตอร์ วิศวกรรมคอมพิวเตอร์ หรือวิทยาการข้อมูล , ข้อ 6 ให้สถาบันอุดมศึกษาดำเนินการส่งเสริมการพัฒนาสมรรถนะสนับสนุนด้านปัญญาประดิษฐ์ให้กับคณาจารย์ของทุกหลักสูตรการศึกษา รวมถึงบุคลากรสายงานบริหาร และสายงานวิชาการของสถาบันอุดมศึกษา โดยจัดให้เข้าร่วมหลักสูตรการอบรมที่กระทรวง อว.สนับสนุน หรือหลักสูตรที่สถาบันอุดมศึกษาจัดขึ้นเอง หรือหลักสูตรที่หน่วยงานภายนอกจัดขึ้นและสถาบันอุดมศึกษาเห็นชอบ และ ข้อ 7 ให้สถาบันอุดมศึกษาจัดให้มีหน่วยงาน เพื่อทำหน้าที่ให้คำปรึกษาด้านการใช้ปัญญาประดิษฐ์ ในการสนับสนุนการจัดการเรียนการสอน การบริหารการศึกษา และการบำรุงรักษาระบบฮาร์ดแวร์และซอฟต์แวร์ที่เกี่ยวข้อง

นายสุรศักดิ์ พันธ์เจริญวรกุล รมว.กระทรวง อว. กล่าวว่า ประกาศกระทรวง อว.ที่ออกมาเพื่อยกระดับการศึกษารองรับตลาดแรงงานและสังคมเทคโนโลยีที่เปลี่ยนแปลงรวดเร็ว เป้าหมายคือสร้างบัณฑิตที่มีทักษะพร้อมใช้ AI เป็น ควบคู่ไปกับการพัฒนาระบบนิเวศการศึกษาไทยให้ทันสมัย

“นี่ไม่ใช่แค่การปรับหลักสูตร แต่คือการปฏิวัติการศึกษาไทยครั้งประวัติศาสตร์ เราลงทุนกับทรัพยากรที่ทรงค่าที่สุดนั่นก็คือ คน การเรียน AI จะเป็นจุดเริ่มต้นของการสร้างนักคิด นักปฏิบัติ และนักนวัตกรรม ที่จะก้าวทันโลกและขับเคลื่อนเศรษฐกิจไทยด้วยเทคโนโลยี และในไม่กี่ปีข้างหน้า เราจะเห็นบัณฑิตไทยไม่เพียงใช้ AI เป็น แต่สามารถออกแบบนวัตกรรมที่ตอบโจทย์สังคมไทยได้อย่างเป็นรูปธรรม ตั้งแต่การแพทย์อัจฉริยะ เกษตรแม่นยำ ไปจนถึงการยกระดับอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ด้วยเทคโนโลยี นี่คือเส้นทางสู่อนาคตที่เราจะร่วมสร้างไปด้วยกัน เพราะการจัดการศึกษาที่แท้จริงต้องไม่เพียงต้องตามโลกให้ทัน แต่ต้องกล้าที่จะนำการเปลี่ยนแปลงด้วย” นายสุรศักดิ์ กล่าว

ด้าน ศ.ดร.ศุภชัย ปทุมนากุล ปลัดกระทรวง อว. กล่าวเพิ่มเติมว่า สำนักปลัดกระทรวง อว.จะร่วมกับศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ (เนคเทค – สวทช.)  จัดเตรียมเครื่องมือเสริมสมรรถนะและเตรียมความพร้อมเพื่อให้สถาบันอุดมศึกษานำไปประยุกต์ใช้งานได้ตามความเหมาะสมกับบริบทและความเชี่ยวชาญของแต่ละสถาบันอุดมศึกษา เริ่มตั้งแต่จัดทำแบบประเมินความพร้อมด้านการใช้งาน AI ของสถาบันอุดมศึกษา (University AI Readiness Assessment) เพื่อทำความเข้าใจระดับความสามารถขององค์ประกอบสำคัญที่สนับสนุนความสามารถในการเรียนการสอนด้าน AI ของสถาบันอุดมศึกษา สำหรับใช้เป็นแนวทางสำหรับการวางแผนของหน่วยงาน ภายใต้แนวคิดรูปแบบความสมบูรณ์ของความสามารถในการสอนด้าน AI (AI Teaching Capability Maturity Model) ซึ่งมี 6 มิติ ได้แก่ 1.มิติด้านกลยุทธ์ 2.มิติด้านบูรนาการหลักสูตร 3.มิติด้านความซื่อสัตย์เชิงวิชาการ 4.มิติด้านประสบการณ์ของผู้เรียน 5.มิติด้านการสนับสนุนคณาจารย์ และ 6.มิติด้านโครงสร้างพื้นฐานเทคโนโลยี

ขณะเดียวกันจะมีการฝึกอบรม “สร้างความตระหนักรู้การใช้ AI ในการเรียนการสอนระดับอุดมศึกษา” เพื่อเปิดกว้างให้คณาจารย์และบุคลากรสถาบันอุดมศึกษา ด้านสังคมศาสตร์ มนุษย์ศาสตร์ หรือกลุ่มผู้ที่ไม่ได้ทำงานด้านเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์โดยตรง ได้เข้าร่วมเรียนรู้และทดลองปฏิบัติการใช้งานแพลตฟอร์มด้านการศึกษาที่มี AI เป็นตัวช่วยในห้องเรียนดิจิทัล จัดทำตัวละครบทบาทสมมุติให้ผู้เรียนได้ผ่านกระบวนการเรียนรู้และแก้โจทย์ปัญหา นอกจากนี้ ยังจัดทำระบบบริการและบริหารจัดการเครื่องมือ AI เพื่อใช้ในการเรียนการสอนในระดับอุดมศึกษา โดยประกอบด้วย 3 ส่วน ได้แก่ 1.ระบบบริการ AI token ที่จัดสรรให้กับสถาบันอุดมศึกษา 2.โมเดล AI ที่พัฒนามาจากโมเดลภาษาขนาดใหญ่ (LLM) ของไทย และ 3.โมเดล LLM ที่พัฒนาจากต่างประเทศ ซึ่งจะมีบริการสำหรับสถาบันอุดมศึกษาที่เข้าร่วมการฝึกอบรม

โดยในปี 2569 จะมีการขยายผลกิจกรรมออกไปยังภูมิภาคต่างๆ เพื่อให้เกิดเครือข่ายความร่วมมือการส่งเสริมการใช้งาน AI ในสถาบันอุดมศึกษาตามภูมิภาค และสร้างกรณีศึกษาการประยุกต์ใช้งาน AI ในสาขาวิชาที่หลากหลายต่อไป