สกู๊ปพิเศษ : ชป.เดินหน้าปรับปรุง ‘มหาราช-บางบาล’ ยกระดับ 2 โครงการเจ้าพระยาใหญ่ ‘ทุ่ม 19 แผนงาน’ เพิ่มรายได้เกษตรกร-แก้น้ำท่วม/แล้งยั่งยืน

‘กรมชลประทาน’ เดินหน้ายกระดับประสิทธิภาพระบบชลประทานในพื้นที่ลุ่มน้ำเจ้าพระยา จัดประชุมปัจฉิมนิเทศสรุปผลการศึกษา ‘โครงการศึกษาความเหมาะสมปรับปรุงโครงการส่งน้ำและบำรุงรักษามหาราชและบางบาล’ ครอบคลุมพื้นที่จังหวัดสิงห์บุรี และพระนครศรีอยุธยา เพื่อแก้ไขปัญหาสิ่งปลูกสร้างที่ชำรุดเสียหายตามอายุการใช้งานที่ยาวนาน รวมถึงรองรับการเปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์ที่ดิน และรูปแบบการใช้น้ำที่ซับซ้อนขึ้น โดยมุ่งเพิ่มขีดความสามารถในการส่งน้ำ บรรเทาอุทกภัย และสร้างรายได้ที่มั่นคงให้กับเกษตรกร

นายปรัชญา ฉายวัฒนา ผู้เชี่ยวชาญด้านวิศวกรรมโยธา (ด้านวางแผน) กรมชลประทาน ได้เข้าร่วมประชุมปัจฉิมนิเทศสรุปผลการศึกษาฯ ซึ่งจัดขึ้น 2 เวที โดยมีรองผู้ว่าราชการจังหวัดและผู้ว่าราชการจังหวัดในพื้นที่เป็นประธาน โดยเวทีที่ 1 (บางบาล) ณ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา โดยมี นายประพันธ์ ตรีบุบผา รองผู้ว่าราชการจังหวัดฯ เป็นประธาน และเวทีที่ 2 (มหาราช) ณ จังหวัดสิงห์บุรี โดยมี นายวราดิศร อ่อนนุช ผู้ว่าราชการจังหวัดฯ เป็นประธาน

ซึ่งโครงการส่งน้ำและบำรุงรักษามหาราช (สร้างเสร็จปี พ.ศ. 2495) และบางบาล (สร้างเสร็จปี พ.ศ. 2525) เป็นโครงการย่อยของ โครงการเจ้าพระยาใหญ่ ที่มีอายุการใช้งานยาวนาน ทำให้บางส่วนชำรุดเสียหาย ส่งผลให้ประสิทธิภาพการส่งน้ำและระบายน้ำลดลง ประกอบกับพื้นที่มีการเปลี่ยนแปลงไปสู่ชุมชนและอุตสาหกรรม ทำให้ต้องเร่งปรับปรุงเพื่อเพิ่มขีดความสามารถของระบบชลประทาน โดยโครงการมหาราช ส่งน้ำให้พื้นที่กว่า 404,660 ไร่ ครอบคลุม 5 จังหวัด และโครงการบางบาล ส่งน้ำให้พื้นที่ 130,810 ไร่ ครอบคลุม 2 จังหวัด

กรมชลประทานได้ประมวลข้อมูลและข้อเสนอแนะจากท้องถิ่นและเกษตรกร เพื่อวางแผนปรับปรุงโครงสร้างและลดผลกระทบสิ่งแวดล้อม โดยมีเป้าหมายหลักในการเพิ่มขีดความสามารถของระบบชลประทานให้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น ช่วยแก้ปัญหาการขาดแคลนน้ำ และบรรเทาความเดือดร้อนจากอุทกภัย

สำหรับแผนงานปรับปรุงโครงการส่งน้ำและบำรุงรักษามหาราช ประกอบด้วย 10 แผนงาน ได้แก่ แผนงานหลักเน้นการปรับปรุงโครงสร้างชลศาสตร์หลัก การปรับปรุงประตูระบายน้ำมหาราช การดาดคอนกรีตคลองชัยนาท–อยุธยา รวมถึงการแก้ปัญหาน้ำต้นทุน, น้ำท่วม, การบริหารจัดการน้ำด้วยเทคโนโลยี และปรับปรุงด้านการเกษตร

เมื่อดำเนินการตามแผนงานแล้วเสร็จ จะสามารถเพิ่มประสิทธิภาพการส่งน้ำและการะบายน้ำของพื้นที่โครงการ ช่วยให้การบริหารจัดการน้ำแล้งและน้ำท่วมในพื้นที่โครงการเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ รายได้ภาคการเกษตรเพิ่มขึ้นเฉลี่ย 8,653.29 บาท/ไร่ มีเกษตรกรในพื้นที่ได้รับประโยชน์ 10,451 ราย รายได้เฉลี่ยต่อครัวเรือนเกษตรกร เพิ่มขึ้น 46,552.97 บาท/ครัวเรือน และ ช่วยบรรเทาความเสียหายเนื่องจากอุทกภัยในเขตพื้นที่โครงการฯ มีประชาชนได้รับประโยชน์กว่า 132,241 ครัวเรือน

ส่วนแผนงานปรับปรุงโครงการส่งน้ำและบำรุงรักษาบางบาล ประกอบด้วย 9 แผนงาน ได้แก่ แผนงานเน้นการแก้ปัญหาการขาดแคลนน้ำและการส่งน้ำ การปรับปรุงระบบส่งและระบายน้ำ รวมถึงการพัฒนาพื้นที่ลุ่มต่ำบางบาลบ้านแพน การกำจัดวัชพืช และการใช้เทคโนโลยีในการบริหารจัดการน้ำ

ซึ่งเมื่อดำเนินการตามแผนงานแล้วเสร็จ จะสามารถเพิ่มประสิทธิภาพการส่งน้ำและการะบายน้ำของพื้นที่โครงการ ช่วยให้การบริหารจัดการน้ำแล้งและน้ำท่วมในพื้นที่โครงการเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ รายได้ภาคการเกษตรเพิ่มขึ้นเฉลี่ย 7,647.25 บาท/ไร่ มีเกษตรกรในพื้นที่ได้รับประโยชน์ 2,911 ราย รายได้เฉลี่ยต่อครัวเรือนเกษตรกร เพิ่มขึ้น 43,510.58 บาท/ครัวเรือน และช่วยบรรเทาความเสียหายเนื่องจากอุทกภัยในเขตพื้นที่โครงการฯ มีประชาชนได้รับประโยชน์กว่า 72,718 ครัวเรือน