ศาลรัฐธรรมนูญ มติเอกฉันท์ชี้ ป.แพ่งและพาณิชย์ ม.1448 รองรับสมรสเพศชาย-หญิง ไม่ขัดรัฐธรรมนูญ แต่ตั้งข้อสังเกตข้อสังเกตรัฐสภา-ครม. และหน่วยงานรัฐที่เกี่ยวข้อง ควรดำเนินการตรากฎหมายเพื่อรับรองสิทธิและหน้าที่ของบุคคลผู้มีความหลากหลายทางเพศต่อไป

วันที่ 17 พ.ย.2564 ศาลรัฐธรรมนูญ นัดฟังคำวินิจฉัย เรื่องพิจารณาที่ 30/2563 จากกรณีศาลเยาวชนและครอบครัวกลางส่งคำโต้แย้งของนางสาวพวงเพชร เหงคำ ผู้ร้องที่ 1 และนางเพิ่มทรัพย์ แช่อึ๊ง ผู้ร้องที่ 2 ในคดีแพ่งหมายเลขดำที่ ยชพ 1056/2563 คู่รักที่มีเพศกำเนิดเป็นเพศหญิง ยื่นคำร้องขอจดทะเบียนสมรสเมื่อวันที่ 14 ก.พ. 2563 แต่ถูกนายทะเบียนปฏิเสธ ทำให้ทั้ง 2 รายยื่นคำร้องต่อศาลศาลเยาวชน จึงส่งเรื่องให้ศาลรัฐธรรมนูญพิจารณาเพื่อวินิจฉัยตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 212 ว่า ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1448 ขัดหรือแย้งต่อรัฐธรรมนูญ มาตรา 4 มาตรา 5 มาตรา 25 มาตรา 26 และมาตรา 27 หรือไม่

ศาลรัฐธรรมนูญพิจารณาแล้วเห็นว่า รัฐธรรมนูญ มาตรา 4 และมาตรา 5 เป็นบททั่วไปที่วางหลักการคุ้มครองเกี่ยวกับศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ สิทธิ  เสรีภาพ ความเสมอภาคของบุคคล และความเป็นกฎหมายสูงสุดของรัฐธรรมนูญไว้ โดยมิได้มีข้อความใดที่คุ้มครองสิทธิหรือเสรีภาพของบุคคลไว้เป็นการเฉพาะ ไม่จำต้องวินิจฉัยในส่วนนี้

ทั้งนี้ ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัย มีมติเป็นเอกฉันท์ว่าประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1448 ไม่ขัดหรือแย้งต่อรัฐธรรมนูญ มาตรา 25 มาตรา 26 และมาตรา 27 วรรคหนึ่ง วรรคสองและวรรคสาม โดยมีข้อสังเกตว่ารัฐสภา คณะรัฐมนตรี และหน่วยงานของรัฐที่เกี่ยวข้องสมควรดำเนินการตรากฎหมายเพื่อรับรองสิทธิและหน้าที่ของบุคคลผู้มีความหลากหลายทางเพศต่อไป

ผู้สื่อข่าวรายงานว่า สำหรับ ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1448 บัญญัตไว้ว่า “การสมรสจะทำได้ต่อเมื่อชายและหญิงมีอายุสิบเจ็ดปีบริบูรณ์แล้ว แต่ในกรณีที่มีเหตุอันสมควร ศาลอาจอนุญาตให้ทำการสมรสก่อนนั้นได้”

-001