“นิพนธ์ บุญญามณี” อดีต รมช.มหาดไทย ที่เคยกำกับดูแลกรมที่ดิน แตะเบรกปมเพิกถอนโฉนดเขากระโดง สอนมวย “ภูมิธรรม-เดชอิศม์” ดูรายละเอียดให้ชัดอย่าใช้อารมณ์แก้ปัญหา เอกสารหลักฐานทางราชการว่อน ร.ฟ.ท.ไม่มีแผนที่แนบท้ายเพิกถอนโฉนดไม่ได้

นายนิพนธ์ บุญญามณี อดีตรมช.มหาดไทย ซึ่งเคยกำกับดูแลกรมที่ดิน กล่าวถึงกรณีปัญหาที่ดินเขากระโดง จ.บุรีรัมย์ว่า ผู้ที่เกี่ยวข้องไม่ว่าเจ้าหน้าที่ หรือผู้บริหารกระทรวง ไม่ควรเร่งรีบออกมาพูด หรือสั่งการ ควรศึกษาเอกสารข้อมูลให้ชัดเจน เพราะมีเอกสารข้อมูลจำนวนมาก และไม่ควรตัดใจแก้ปัญหาด้วยอารมณ์ สมัยตนเป็นรมช.มหาดไทย ได้รับมอบหมายให้กำกับดูแลกรมที่ดิน ปัญหาที่ดินเขากระโดง อธิบดีกรมที่ดินขณะนั้น ได้ทำรายละเอียดเสนอมา 3-4 หน้า หลังอ่านแล้วได้เซ็นว่าทราบ และสั่งการให้อธิบดีทำตามขั้นตอนของระเบียบกฎหมาย

นายนิพนธ์ กล่าวต่อว่า ที่ดินจำนวน 5,000 กว่าไร่ที่ระบุว่า เป็นของการรถไฟฟ้าแห่งประเทศ(รฟท.)และศาลฏีกาได้สั่งให้เป็นที่ดินของการรถไฟนั้น ในรายละเอียดศาลฎีกาได้สั่งเฉพาะชาวบ้าน 35 รายที่ขอออกโฉนดและการรถไฟฯได้ยื่นร้องคัดค้าน ไม่ได้สั่งว่า ที่ดินทั้งหมดเป็นของการรถไฟฯ และศาลปกครองได้สั่งให้ตั้งคณะกรรมการขึ้นมาดำเนินการ

‘ปัญหาที่ดินเขากระโดงพระราชกฤษฎีกาไม่ได้กำหนดแนวเขตชัดเจน และที่ผ่านมาการรถไฟฯ ไม่ได้ชี้แนวเขตที่ชัดเจน กรมที่ดินจึงไม่สามารถดำเนินการเพิกถอนออกสารสิทธิ์ได้ เพิกถอนเฉพาะชาวบ้าน 35 รายที่ศาลฎีกาสั่ง ส่วนอีก 900 กว่ารายไม่ได้มีการกำหนดมีการฟ้องร้องไม่มีการกำหนดแนวเขตที่ชัดเจน ที่ผ่านกรมที่ดินได้ออกโฉนดให้ชาวบ้านตามขั้นตอนถูกต้องตามกฎหมาย ถ้าจะให้เพิกถอนต้องมีคำสั่งศาล ไม่เช่นนั้นอธิบดีกรมที่ดินที่ฟ้อง ที่ผ่านมามีอธิบดีกรมที่ดิน 2 คนขอย้ายตัวเอง เพราะไม่สามารถดำเนินการตามคำสั่งของฝ่ายการเมืองได้’ อดีตรมช.มหาดไทย กล่าว

นายนิพนธ์ กล่าวต่อว่า ทราบว่า การรถไฟฯ ได้ดำเนินการฟ้องร้องให้เพิกถอนเอกสารสิทธิ์ ซึ่งการรถไฟฯไม่มีความสามารถดำเนินการเอง จึงส่งให้อัยการสูงสุดดำเนินการฟ้องร้อง ซึ่งอัยการสูงสุดก็ยังไม่มีคำสั่งออกมา

“การดำเนินการปัญหาที่ดินเขากระโดงมีความซับซ้อน ต้องดำเนินการตามกฎหมายอย่างเคร่งครัดไม่เช่นนั้นจะถูกฟ้องได้ จะทำตามอารมณ์ความรู้สึกไม่ได้ เพราะกระทบต่อชาวบ้าน 900 กว่ารายที่ถือโฉนดที่ดิน ตามที่นายภูมิธรรมเวชชยชัย รองนายกฯและรมว.มหาดไทย และนายเดชอิศม์ ขาวทอง รมช.มหาดไทย ที่กำกับดูแลกรมที่ดิน ระบุว่า จะเพิกถอนเอกสารสิทธิ์ภายใน 2 วันนั้น ก็จะรอดูว่า สามารถทำได้หรือไม่ อธิบดีกรมที่ดินคนใหม่ที่จะเข้ามาจะกล้าดำเนินการหรือไม่” นายนิพนธ์ กล่าว

นายนิพนธ์ กล่าวด้วยว่า กรณีที่ดินเขากระโดงกับที่ดินสนามกอล์ฟอัลไพน์มีความแตกต่างกันที่ดินสนามกอล์ฟอัลไพน์เป็นที่ดินมรดกที่ยกให้วัด และศาลฎีกาสั่งให้เป็นของวัดชัดเจน จึงต้องเพิกถอน หากไม่เพิกถอนก็จะเข้าข่ายละเว้นการปฏิบัติหน้าที่ ไม่ซับซ้อนเหมือน ที่ดินเขากระโดง

ผู้สื่อข่าวรายงานว่า หลังจาก นายภูมิธรรม เวชยชัย รองนายกรัฐมนตรี และ รมว.มหาดไทย รักษาราชการแทนนายกรัฐมนตรี ออกมายืนยันการรถไฟแห่งประเทศไทย (รฟท.) มีแผนที่แนบท้ายพระราชกฤษฎีกา(พ.ร.ฎ.) เวนคืนที่ดินพื้นที่เขากระโดง จ.บุรีรัมย์นั้น ล่าสุด ได้ตรวจสอบย้อนหลัง พบเอกสารที่นายสุชาติ เต็งสุวรรณ ผู้อำนวยการสำนักมาตรฐานการออกหนังสือสำคัญกรมที่ดิน ได้ทำบันทึกข้อความถึงนายอนุวัฒน์ เมธีวิบูลวุฒิ อธิบดีกรมที่ดิน(ในขณะนั้น) โดยลงนามรับรองวันที่ 18 มี.ค.2552 เรื่องการเพิกถอนโฉนดที่ดินที่ออกในเขตที่ดินของการรถไฟแห่งประเทศไทยบริเวณเขากระโดง เกี่ยวกับผลการสอบสวนคณะกรรมการสอบสวนเพื่อดำเนินการตามมาตรา 61 แห่งประมวลกฎหมายที่ดินเกี่ยวกับตรวจสอบโฉนดที่ดินเลขที่ 3466 และ 8564 ต.อิสาน อ.เมืองบุรีรัมย์ จ.บุรีรัมย์ บนเนื้อที่ประมาณ 5,083 ไร่ที่ไม่ชอบ เพราะได้ออกในเขตที่ดินของการรถไฟนั้น

โดยในตอนหนึ่งของเอกสาร พบเหตุผลที่กรมที่ดิน ไม่สามารถเพิกถอน และยุติเรื่องสอบ เพราะ รฟท. ไม่สามารถจัดส่งรูปแผนที่ตามพระราชกฤษฎีกากำหนดเขตสร้างทางรถไฟหลวงต่อจาก จ.นครราชสีมา ถึง จ.อุบลราชธานี พ.ศ. 2462 มาแสดงได้ แต่ได้จัดส่งแผนที่นครราชสีมา (บุรีรัมย์) ของกรมแผนที่ทหาร พ.ศ. 2464 ลงวันที่ 13ก.พ. 2552 มาให้แทน โดยระบุว่า “ค้นหาไม่พบ เนื่องจากเวลาได้ผ่านมานานถึง 85 ปีเศษแล้ว” พบแต่แผนที่นครราชสีมา (จ.บุรีรัมย์) จากกรมแผนที่ทหาร พ.ศ. 2464 ซึ่งสามารถเทียบเคียงได้เพราะปรากฏแนวเขตทางรถไฟส่วนที่แยกไปยังที่ย่อยศิลาตรงกันซึ่งเป็นการจัดทำการสำรวจในระหว่างปี พ.ศ. 2464 ถึง 2465 ซึ่งจัดทำเสร็จหลังพระราชกฤษฎีกาจัดซื้อที่ดินฯ2464และไม่มีการแจ้งว่าได้ดำเนินการจากหลักฐานใด จึงน่าจะเป็นการสำรวจจัดทำรูปแผนที่ภูมิประเทศตามที่ปรากฏในภาคสนามทั่วไป จึงเป็นเหตุให้กรมที่ดิน ไม่เชื่อว่าที่ดินข้อพิพาทดังกล่าวเป็นที่ดิน อยู่ในแนวเขตทางรถไฟตามพระราชกฤษฎีกากำหนดเขตสร้างทางรถไฟหลวงฯ 2462

นอกจากนี้ ยังพบว่านายเจนกิจ เชฏฐวาณิชย์ ดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการสำนักมาตรฐาน กรมที่ดิน ได้ทำบันทึกข้อความถึงนายพรพจน์ เพ็ญพาส อธิบดีกรมที่ดิน(ในขณะนั้น) ในวันที่ 18 ต.ค.2567 แจ้งเรื่องการเพิกถอนหนังสือแสดงสิทธิในที่ดินที่ออกทับซ้อนกับที่ดินของการรถไฟฯ เกี่ยวกับผลการตั้งคณะกรรมการสอบสวนตามมาตรา 61 แห่งประมวลกฎหมายที่ดิน เพื่อตรวจสอบที่ดินในท้องที่ต.เสม็ด และต.อิสาณ อ.เมืองบุรีรัมย์ จ.บุรีรัมย์ จำนวน 992 ฉบับเป็นหนังสือแสดงสิทธิในที่ดินที่ออกไปโดยคลาดเคลื่อนหรือไม่ชอบด้วยกฎหมาย โดยคณะกรรมการสอบสวนฯ ได้พบว่า เอกสารที่ รฟท. นำไปใช้ตามคำพิพากษาของศาลปกครองกลาง คดีหมายเลขแดงที่ 582/2566 และประกอบการต่อสู้คดีตามคำพิพากษาศาลฎีกาที่ 842-476/2560 และคำพิพากษาศาลฎีกาที่8027/2561 จึงน่าเชื่อได้ว่าแผนที่ที่ปรากฏตามคำพิพากษาไม่ใช่แผนที่ตามพระราชกฤษฎีกาว่าด้วยการจัดซื้อที่ดินและอสังหาริมทรัพย์อย่างอื่นเพื่อสร้างทางรถไฟสายตะวันออกเฉียงเหนือ ซึ่งทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้กรมรถไฟหลวงจัดการสร้าง ประกาศลงวันที่ 7พ.ย.2464 (ประกาศราชกิจจานุเบกษาเมื่อวันที่ 25พ.ย.2464)

แต่ รฟท. ใช้รูปแผนที่แสดงต่อศาลฯ จัดทำขึ้นเมื่อปี 2531 และปี 2539 เป็นการจัดทำขึ้นตามมติที่ประชุมคณะกรรมการประสานการแก้ไขปัญหาการบุกรุกที่ดินของรัฐส่วนจังหวัด สันนิษฐานว่าน่าจะจัดทำขึ้นตามมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 22เม.ย.2539 และมีมติที่ประชุมการแก้ไขปัญหาความเดือดร้อนของเกษตรกรกลุ่มสมัชชาคนจนเมื่อวันที่15เม.ย.2537

โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อนำไปประกอบการพิจารณาแก้ไขปัญหาความเดือดร้อนของเกษตรกรกลุ่มสมัชชาคนจน อย่างไรก็ตาม ก่อนหน้านี้ ยังพบเอกสาร ที่ระบุ วันที่ 27ก.ย.2564 ที่นายนิสิต จันทร์สมวงศ์ อธิบดีกรมที่ดิน(ในขณะนั้น) ได้ทำหนังสือ ที่ มท. 0516.2/3530 ถึงผู้ว่าการรถไฟแห่งประเทศไทย เรื่องขอให้เพิกถอนโฉนดที่ดินที่ออกทับที่ดินของการรถไฟแห่งประเทศไทย สาเหตุไม่สามารถเพิกถอนได้เนื่องจาก รฟท.แจ้งว่า ไม่สามารถจัดส่งหลักฐานแผนที่ประมาณที่กำหนดแนวเขตทางรถไฟเพื่อสำรวจและทำการสงวนหวงห้าม ตามพระราชกฤษฎีกา กำหนดเขตสร้างทางรถไฟต่อจากนครราชสีมาถึงอุบลราชธานี พ.ศ.2462 มาประกอบการพิจารณา และไม่มีแผนที่ท้ายพระราชกฤษฎีกาว่าด้วยการจัดซื้อที่ดินและอสังหาริมทรัพย์อย่างอื่นเพื่อสร้างทางรถไฟสายตะวันออกเฉียงเหนือ ซึ่งทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้กรมรถไฟแผ่นดินจัดสร้าง พ.ศ. 2464