"ชั่งทอง"อดีตตุลาการศาลปกครองสูงสุด ชี้การเพิกถอนที่ดินเขากระโดง ต้องตั้งคณะกรรมการมาตรา 61 มาตรวจสอบใหม่ ให้ได้ข้อยุติก่อนเพิกถอน และผู้เสียสิทธิสามารถใช้สิทธิฟ้องเรียกค่าชดเชยจากกรมที่ดินหรือรัฐบาลได้

เมื่อวันที่ 11 สิงหาคม 2568 นายชั่งทอง โอภาสศิริวิทย์ อดีตตุลาการศาลปกครองสูงสุด วิเคราะห์เกี่ยวกับที่ดินเขากระโดง จ.บุรีรัมย์ โดยได้นำเสนอภาพรวมทั้งหมดใน 4 ฉากทัศน์ คือ ฉากทัศน์ที่ 1.คดีเกิดจากที่ประชาชนจำนวนหนึ่งยื่นขอออกโฉนดในพื้นที่เขากระโดง แต่การรถไฟแห่งประเทศไทย (รฟท.) ได้ยื่นคัดค้าน โดยอ้างว่าที่ดินดังกล่าวอยู่ในพื้นที่ของ รฟท.ซึ่งศาลฎีกาได้วินิจฉัยในคดีหมายเลขแดงที่ 842-876/2560 และ 8027/2561 ว่า ที่ดินเขากระโดงจำนวน 5,083 ไร่ 80 ตารางวา เป็นกรรมสิทธิ์โดยชอบด้วยกฎหมายของ รฟท. ดังนั้น ผู้ที่ขอออกโฉนดในพื้นที่นี้จึงไม่สามารถกระทำได้ และผู้ฟ้องคดีทั้ง 2 กลุ่มเป็นฝ่ายแพ้คดี

ฉากทัศน์ที่ 2.รฟท.ได้นำคำพิพากษาศาลฎีกาไปยื่นเรื่องต่อกรมที่ดิน เพื่อให้ดำเนินการตั้งคณะกรรมการสอบสวนตามมาตรา 61 แห่งประมวลกฎหมายที่ดิน แต่กรมที่ดินไม่ดำเนินการ รฟท. จึงฟ้องต่อศาลปกครอง ซึ่งศาลปกครองกลางได้มีคำพิพากษาให้กรมที่ดินมีหน้าที่โดยตรงต้องดำเนินการแต่งตั้งคณะกรรมการสอบสวนตามมาตรา 61 เมื่อปรากฏว่าที่ดินเป็นของรัฐ และมีการออกเอกสารสิทธิ์โดยมิชอบ โดยระบุว่ากรมที่ดินละเลยต่อหน้าที่

ฉากทัศน์ที่ 3.กรมที่ดินได้ปฏิบัติตามคำสั่งศาลปกครอง โดยแต่งตั้งคณะกรรมการสอบสวนตามมาตรา 61 แต่ภายหลังกลับมีคำสั่งให้ยุติการสอบสวน โดยให้เหตุผลว่าไม่พบว่ามีการออกเอกสารสิทธิ์โดยไม่ชอบ รฟท.จึงยื่นอุทธรณ์ แต่รองปลัดกระทรวงมหาดไทยได้มีคำสั่งยกอุทธรณ์ รฟท. จึงนำเรื่องนี้ไปฟ้องต่อศาลปกครองอีกครั้ง ซึ่งหลายข้อหาศาลไม่รับ เพราะซ้ำซ้อน เคยพิพากษาไปแล้ว และรับเรื่องไว้พิจารณาบางข้อหา ที่เกี่ยวกับการให้ยกเลิกอุธรณ์ของ รฟท.

ฉากทัศน์ที่ 4.นายภูมิธรรม เวชยชัย รองนายกฯ และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย ได้แถลงข่าวว่าจะสั่งเพิกถอนคำสั่งยุติการสอบสวนของกรมที่ดิน และสั่งให้เริ่มกระบวนการ เพิกถอนโฉนด เอกสารสิทธิ์ ที่ออกโดยไม่ชอบ การเพิกถอนจะกระทบแปลงที่ดินกว่า 900 แปลง ในพื้นที่เขากระโดง ซึ่งทาง รฟท.อ้างกรรมสิทธิ์อยู่ โดยหลักการแล้วรัฐมนตรีมีอำนาจสั่งเพิกถอนคำสั่งของผู้ใต้บังคับบัญชาได้ ตามพระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง

"อย่างไรก็ตาม การจะเพิกถอนโฉนดนั้นจะต้องดำเนินการให้ครบถ้วนตามขั้นตอนที่กฎหมายกำหนด คือการแต่งตั้งคณะกรรมการสอบสวนตามมาตรา 61 ซึ่งอาจจะต้องมีการแต่งตั้งคณะกรรมการชุดใหม่ขึ้นมา และหากมีการเพิกถอนเอกสารสิทธิ์ ผู้ที่ได้รับผลกระทบก็มีสิทธิ์ที่จะฟ้องร้องต่อศาลปกครองเพื่อเรียกค่าเสียหาย หากเอกสารสิทธิ์ ได้มาโดยชอบด้วยกฎหมาย  เขาก็มีสิทธิ์ที่จะไปเรียกร้องเงินชดเชย หรือจะฟ้อง อย่างที่ว่าฟ้องละเมิด ต้องมีการพิสูจน์ในศาลว่า ผู้ถือครองมีส่วนร่วมในการกระทำความผิดหรือไม่ หรือเป็นความผิดของเจ้าหน้าที่รัฐแต่เพียงผู้เดียว และศาลก็จะพิจารณาว่าค่าเสียหายจริงควรจะเป็นเท่าไหร่  หรือว่าจะมีแนวทางการเยียวยากันวิธีไหน เช่น ให้เช่าได้หรือไม่" นายชั่งทอง กล่าว

นายชั่งทอง กล่าวว่า กรณีนี้เป็นอุทาหรณ์เพราะในระบบที่ดินของประเทศไทย ก็ยังมีพื้นที่คล้ายเขากระโดงอีกจำนวนมาก บางท่านก็พูดถึงอัลไพน์ที่ก็ต้องปฏิบัติคล้ายกัน ก็คือไปทําให้ถูกต้องแล้วจะเยียวยาแก้ไขกันอย่างไร ก็ทําให้ถูกต้อง

"แต่ที่สําคัญที่สุดก็คือในอนาคต จะต้องป้องกันมิให้มีกรณีลักษณะนี้อีก การออกเอกสารสิทธิใดๆ ให้กับราษฎรเจ้าพนักงานที่ดินต้องทําอย่างเคร่งครัด ให้แน่ใจว่าที่ดินต่างๆ เหล่านั้น ไม่ได้ออกโดยไม่ชอบ เช่น ไม่ได้ออกทับที่สาธารณะ ไม่ได้ออกทับที่อุทยาน  ถ้ามีการกระทําผิดอีกต่อไป เพราะว่าถ้ากรณีที่เอกชนที่ได้รับเอกสารสิทธิ์แล้วเขามาฟ้องมีความเสียหายเกิดขึ้น รัฐก็ต้องเป็นผู้ที่ชดใช้" นายชั่งทอง กล่าว

- 006