นายโคฟี่ อันนัน ได้เดินทางมาทูลเกล้าฯถวายรางวัล(Human Development Lifetime Achievement Award His Majesty King Bhumibol 
Adulyadej of Thailand) 26 May 2006 รางวัลความสำเร็จสูงสุด ด้านการพัฒนามนุษย์เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพล
อดุลยเดช 26 พฤษภาคม 2549 ซึ่งสหประชาชาติให้การยกย่องถวายโดยองค์กร UNDP Human Development

เมื่อกว่า 11 ปี มาแล้ว นายโคฟี่ อันนัน ได้เดินทางมาทูลเกล้าฯถวายรางวัล(Human Development Lifetime Achievement Award His Majesty King Bhumibol Adulyadej of Thailand) 26 May 2006 รางวัลความสำเร็จสูงสุด ด้านการพัฒนามนุษย์เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช 26 พฤษภาคม 2549 ซึ่งสหประชาชาติให้การยกย่องถวายโดยองค์กร UNDP Human Development

รางวัลดังกล่าว นำมาซึ่งความภาคภูมิใจให้แก่คนไทยทั้งชาติแผ่ไปยังคนในประเทศไทยและในโลกด้วยเพราะในการกล่าวคำสดุดีของอดีตเลขาธิการสหประชาชาติถวายความสดุดีพระองค์ท่านไว้หลายประเด็น คือ

ในการพัฒนาคนนั้น พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชทรงเน้น 5 เรื่องที่มีความสำคัญอย่างยิ่ง ซึ่งถ้าคนไทยทำสิ่งที่สหประชาชาติกล่าวถึงมาจะช่วยปฏิรูปคนไทยในระยะยาวได้ จึงขอฝากท่านนายกฯประยุทธ์ช่วยนำแนวคิดทั้ง 5 เรื่อง มาประกอบการปฏิรูปคนในระดับรากหญ้าให้ดีขึ้น

1.1 เรื่องแรกคือเงินไม่สำคัญเท่ากับความรู้ ซึ่งเรื่องนี้พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช รัชกาลที่ 9 ทรงเน้นมากคือให้ความรู้แก่ประชาชนชาวบ้าน วิธีการให้ความรู้ คือสอนให้คนคิดเป็น ให้เบ็ดตกปลาไม่ใช่ให้ปลากิน สอนให้คนไทยพึ่งตนเอง พระองค์ทรงศึกษาอย่างถ่องแท้เพราะพระองค์ทรงใช้ความรู้มาจากความจริงไม่ใช่จากทฤษฎี แต่ก็ไม่ลืมหลักการของทฤษฎี พระองค์ทรงยอมรับความจริง โดยเสด็จไปทอดพระเนตรด้วยพระองค์เอง ยิ่งไปกว่านั้นการจับจ่ายควรซื้อสิ่งขอจำเป็นเท่านั้น โดยจัดการผลิตให้พอเพียง เช่น ทฤษฎีเกษตรแผนใหม่ มีพื้นที่ให้แบ่งไปปลูกข้าว หาปลาจากการขุดบ่อ ปลูกผัก มากกว่าปลูกพืชเชิงเดี่ยว เช่น ยางพารา ซึ่งเป็นวิธีการของพระองค์ท่านให้พึ่งตนเอง ผลิตภายในครัวเรือนให้ใช้เพื่อความจำเป็นมากกว่าหาเงินเพื่อจับจ่ายอย่างเดียวแล้วในที่สุดก็มีหนี้สิน

1.2 ในการถวายคำสดุดีพระองค์ท่าน UN เห็นว่าถึงจะเป็นการพัฒนาระดับล่าง แต่ไม่ควรที่จะละเลยวิธีการที่เน้นความคิดสร้างสรรค์ หรือ Creativity ซึ่งสำคัญอย่างยิ่ง โดยกระตุ้นให้ชาวบ้านคิดนอกกรอบ คิดสร้างสรรค์หรือคิดแตกต่าง ทำให้ชาวบ้านมีความภาคภูมิใจ นอกจากนี้พระองค์ท่านยังทรงเน้นให้ทำงานร่วมกันเป็นทีม อย่าคิดคนเดียว อันเป็นที่มาของการสร้างกลุ่มเกษตรกรที่มีความหลากหลาย มีการสร้างภาวะผู้นำของกลุ่มเหล่านี้ด้วย ซึ่งความคิดสร้างสรรค์นี้เพื่อคิดสร้างสรรค์ในระดับรากหญ้า สหประชาชาติยกย่องพระองค์ท่านกับแนวคิดสร้างสรรค์ไว้อย่างน่าชื่นชม ผมจึงได้นำเอาแนวคิดของพระองค์ท่านมาทำให้ชาวบ้านรู้จักมีความคิดสร้างสรรค์ ได้เปิดโอกาสให้เขาได้มีส่วนร่วมในการปะทะทางปัญญาในหลายครั้ง และชาวบ้านก็มีศักยภาพที่จะสร้างความคิดสร้างสรรค์ได้

1.3 พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชทรงเน้นเรื่องทรัพยากรธรรมชาติและภูมิศาสตร์กับสังคม ต้องไปด้วยกัน จึงมีพระราชดำรัสของพระองค์ท่านว่าภูมิสังคม เช่น เกษตรในภาคใต้ของชาวมุสลิมก็แตกต่างกับเกษตรกรในภาคอื่นๆ ต้องดูเรื่องวัฒนธรรมและสังคมให้ดี เพราะแต่ละภาค แต่ละจังหวัดไม่เหมือนกัน ซึ่งเป็นสิ่งที่มีความลึกซึ้งอย่างมาก

1.4 ต่อมาพระองค์ท่านต้องการให้ความเหลื่อมล้ำระหว่างคนรวยกับคนจนลดลง ความเหลื่อมล้ำคงไม่ใช่ปัจจัยทางเศรษฐกิจเท่านั้น แต่ปัจจัยการสร้างพลังให้คนระดับรากหญ้ามีความภูมิใจ มีศักดิ์ศรี มีคุณค่าของตัวเอง ได้รู้จักค้นหาตัวเอง เช่น ตัวอย่างของโครงการหลวงในภาคเหนือ ได้ทรงดึงเอาคนกลุ่มน้อยชาวเขาออกมาจากการปลูกฝิ่น ปัจจุบันชาวเขาหลายๆแห่งของโครงการหลวงมีรายได้พอเพียง ผลิตสินค้ามีคุณภาพ ขายในเมืองใหญ่และบางชนิดขายไปในตลาดโลกด้วย ตัวอย่างของโครงการหลวงในภาคเหนือ ได้นำไปเป็นตัวอย่างในต่างประเทศ เช่น ประเทศอัฟกานิสถาน เป็นต้น

1.5 สุดท้าย คือเรื่องความยั่งยืน พระองค์ท่านทรงมีในโครงการในพระราชดำริ ทั้ง 4,000 โครงการ โดยค่อยๆ ทำเป็นขั้นตอน แต่จะพัฒนาคนมากกว่าพัฒนาเทคโนโลยีให้สอดคล้องกับความต้องการของสังคมนั้นๆ ทำให้เกิดความยั่งยืนมากที่สุด ซึ่งทั้งหมดนี้คือพระปรีชาสามารถของพระองค์ท่าน

ปัจจุบัน UN ในปีนี้ได้นำเอาเป้าหมาย 17 Sustainable Development Goals มาให้โลกได้ทราบว่า เป้าหมายเหล่านี้จะสำเร็จได้ ต้องมีวิธีการที่ไปสู่เป้าหมาย อันเป็นที่มาของเศรษฐกิจพอเพียง

- เดินทางสายกลาง

- มีภูมิคุ้มกัน

- มีระบบความคิด

มีจริยธรรมและความรู้ที่ทันต่อเหตุการณ์ เป็นตัวกำหนด

ข้าพระพุทธเจ้าในฐานะผู้ดำเนินตามรอยเบื้องพระยุคลบาทได้นำเอาแนวทางเหล่านี้มาปฏิบัติ เน้นเสมอว่า การพัฒนาประเทศโดยเฉพาะระดับล่าง การพัฒนาคนต้องมาก่อนเสมอ

คนไทยทุกๆ คนต้องเริ่มศึกษา เข้าใจ เข้าถึงและปฏิบัติให้ดี รางวัล UN Human Development Award ยังเป็นปรัชญาการทรงงานของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชอย่างต่อเนื่อง และ UN มีความเข้าใจถ่ายทอดต่อมาให้ประชาชนทั้งโลกรับรู้

คนไทยทุกๆ คนควรจะศึกษาให้ดีและนำไปปฏิบัติคือรู้จริงแบบเข้าใจ เข้าถึง พัฒนา

จีระ หงส์ลดารมภ์

dr.chira@hotmail.com