'BKK Caw บ่ายบันดาลใจ'บางกอบัว เชื่อมคน–ชุมชน ใช้ธรรมชาติเป็นฐานสู่การพัฒนาเมืองยั่งยืน

เมื่อวันที่ 30 กันยายน 2568 เครือข่าย 19 มหาวิทยาลัยด้านภัยพิบัติ ร่วมกับชุมชนป่าเกดน้อมเกล้า บางกอบัว อำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ จัดกิจกรรม “BKK Caw บ่ายบันดาลใจ: อยู่ร่วมธรรมชาติ ใช้ชีวิตอย่างมีคุณค่า” นำโดย ดร.พิจิตต รัตตกุล ประธานเครือข่าย 19 มหาวิทยาลัยด้านภัยพิบัติ ดร.บัณฑูร  เศรษฐศิโรตม์ จากสถาบันธรรมรัฐเพื่อการพัฒนาสังคมและสิ่งแวดล้อม (GSEI) โดยมีตัวแทนชุมชนคลองสะพานเสา เขตทุ่งครุ กรุงเทพมหานคร เข้าร่วมแลกเปลี่ยน เพื่อสานต่อแนวทางการพัฒนาพื้นที่สีเขียวในเมืองอย่างยั่งยืน

งานนี้มีวัตถุประสงค์หลัก 2 ประการ คือ การใช้ธรรมชาติเป็นฐาน (Nature-based) เพื่อสร้างสมดุลระหว่างสิ่งแวดล้อม สุขภาวะ และคุณภาพชีวิตของคนเมือง และอีกวัตถุประสงค์ คือ การเปิดวงแลกเปลี่ยนความคิดระหว่างสองชุมชน เพื่อหาข้อเสนอและแนวทางที่สามารถนำกลับไปปรับใช้จริงในท้องถิ่นของตน

ภายในงานมีทั้งการฉายวิดีโอแนวคิด BKK Caw การสาธิตภูมิปัญญาท้องถิ่น เช่น การทำผ้ามัดย้อมและลูกประคบสมุนไพร ดนตรีอะคูสติกจากเยาวชน และกิจกรรม “จิบชาใต้ต้นไม้” ที่สร้างบรรยากาศผ่อนคลายควบคู่กับการเรียนรู้คุณค่าของสมุนไพรพื้นบ้าน

ช่วงล้อมวงสนทนา ทั้งคลองสะพานเสาและบางกระเจ้าได้สะท้อนภาพจริงของชุมชนตนเอง ทุ่งครุมีคูคลองมากมาย เป็นรากฐานของอาชีพ เช่น “ส้มบางมด” แต่วันนี้พื้นที่สีเขียวกำลังถูกเปลี่ยนเป็นเขตสีเหลืองเพื่อการพัฒนา เกษตรกรเจอนาครุ่นใหม่ลงไปจับปลาในบ่อจนเกิดความเสียหาย พร้อมย้ำถึงความจำเป็นในการปลูกจิตสำนึกให้คนริมคลองหวงแหนทรัพยากร

ฝั่งบางกระเจ้า แม้ได้รับสมญาว่า “ปอดของกรุงเทพฯ” แต่ก็เผชิญปัญหาขยะ น้ำเน่า และน้ำเสียที่ถูกซัดมาจากเมือง ขณะเดียวกันยังมีข้อเปรียบเปรยสำคัญว่า “ลมทะเลพัดอากาศบริสุทธิ์จากบางกระเจ้าเข้า กทม. แต่ลมบกพัดมลพิษจาก กทม. กลับมาสู่บางกระเจ้า” คำถามที่ถูกฝากไว้คือ คนกรุงเทพฯ จะร่วมรับผิดชอบต่อบางกระเจ้าอย่างไร

ผู้เข้าร่วมเห็นพ้องว่า แม้ปัจจุบันเรามีเทคโนโลยีและนวัตกรรมมากมายในการรับมือกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ แต่สิ่งสำคัญที่สุดคือ การเปลี่ยนความคิดและจิตสำนึก ของทุกคน เพื่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมที่ยั่งยืน ทั้งสองชุมชนอยากเห็นการวางแผนร่วมกันภายใต้ “สภาพแวดล้อม 3 น้ำ”
ที่ครอบคลุมทั้งน้ำจืด น้ำกร่อย และน้ำเค็ม นอกจากนี้ยังมีการเสนอแนวคิด การเชื่อมต่อ (Connectivity) ระหว่างสวนลุมพินี สวนเบญจกิตติ และบางกระเจ้า ให้กลายเป็นเครือข่ายพื้นที่สีเขียวสองจังหวัดที่เชื่อมโยงกันอย่างแท้จริง เปลี่ยนความหมายของบางกระเจ้าให้ไปไกลกว่าการเป็นเพียง “ปอดของกรุงเทพฯ”

ท้ายที่สุด กิจกรรม “BKK Caw บ่ายบันดาลใจ” จึงเป็นทั้งเวทีเรียนรู้และเวทีสะท้อนความจริง ที่ทำให้เห็นว่าการอยู่กับธรรมชาติและการเรียนรู้ร่วมกันคือหัวใจของการพัฒนาที่ยั่งยืน และพลังเล็ก ๆ จากชุมชนจะกลายเป็นแรงขับเคลื่อนสำคัญในการเปลี่ยนแปลงเมืองให้ดีขึ้นในอนาคต