เมื่อวันที่ 18 ธันวาคม 2565 เว็บไซต์ นสพ.The Washington Post สหรัฐอเมริกา เสนอรายงานพิเศษ Latin Americans rally behind Messi — but not Argentina ว่าด้วยศึกฟุตบอลโลก 2022 ที่ประเทศกาตาร์ ซึ่งเดินทางมาถึงรอบชิงชนะเลิศในค่ำคืนนี้แล้ว โดย “ฟ้าขาว” อาร์เจนตินา จะลงสนามพบกับ “ตราไก่” ฝรั่งเศส แต่ถึงแม้อาร์เจนตินาจะเป็นตัวแทนหนึ่งเดียวของภูมิภาคลาตินอเมริกา (ทวีปอเมริกากลางและอเมริกาใต้) ผู้คนจากประเทศอื่นๆ ที่เป็นเพื่อนบ้านร่วมภูมิภาคกลับไม่ค่อยอยากส่งกำลังใจเชียร์เท่าใดนัก ด้วยปมความรู้สึกบางอย่างที่เป้นรอยร้าวมาช้านาน

รายงานของสื่อสหรัฐฯ เริ่มต้นที่ จิมมี เบเซอร์รา (Jimmy Becerra) หนุ่มชาวโคลอมเบียวัย 35 ปี อาชีพขับรถรับจ้างผ่านแอปพลิเคชั่น ที่เล่าว่า ในครอบครัวมีการบอกต่อกันมารุ่นสู่รุ่นว่าชาวอาร์เจนตินานั้น “หยิ่งยโส (Arrogant)” มองว่าประเทศตนเองดีกว่าเพื่อนบ้านร่วมภูมิภาค โดยเฉพาะในวงการฟุตบอล อย่างไรก็ตาม ชายหนุ่มกลับมองว่า ลีโอเนล เมสซี (Lionel Messi) ผู้เล่นดาวเด่นของพลพรรคฟ้าขาว ดูแตกต่างจากชาวอาร์เจนตินาคนอื่นๆ ว่านอกจากจะโชว์ฟอร์มได้ยอดเยี่ยมแล้วยังดูเป็นผู้ชายที่ดีด้วย และอวยพรให้เมสซีประสบความสำเร็จในฟุตบอลโลกหนนี้

เมสซี กัปตันทีมชาติอาร์เจนตินาวัย 35 ปี กำลังทำให้ชาวลาตินอเมริกาต้องยอมเชียร์ทีมจากประเทศที่พวกเขาไม่ค่อยชอบเท่าใดนัก ด้วยสาเหตุดังต่อไปนี้เพราะพวกเขาไม่มีตัวเลือกอื่น ตั้งแต่โคลอมเบีย ชิลีและเปรู ไม่ผ่านรอบคัดเลือกเ ขณะที่เอกวาดอร์ เม็กซิโก คอสตาริกาและอุรุกวัย ไม่ผ่านรอบแบ่งกลุ่ม สุดท้ายคือบราซิลที่เส้นทางหยุดอยู่เพียงรอบ 8 ทีมสุดท้าย อาร์เจนตินานั้นได้แชมป์โลกมาแล้ว 2 สมัย ถูกแบ่งแยกในระดับทวีปมาช้านาน มีความรู้สึกผสมผสานกันทั้งการชื่นชม รำคาญ และอิจฉาริษยา

อันโตนิโอ คาซาเล (Antonio Casale) นักจัดรายการวิทยุชาวโคลอมเบีย กล่าวว่า ดูเหมือนผู้คนไม่รู้ว่าต้องทำอะไร พวกเขาไม่อยากให้อาร์เจนตินาชนะ แต่ต้องการให้เมสซีชนะ ขณะที่ มาร์ติน เบอร์เกล (Martín Bergel) นักวิชาการด้านประวัติศาสตร์ มหาวิทยาลัยบัวโนส ไอเรส ในอาร์เจนตินา อธิบายว่า มันเป็นความซับซ้อนของความรู้สึกที่แผ่ขยายออกไปนอกเหนือวงการกีฬา กล่าวคือ มันเป็นความสับสนระหว่างความหลงไหลและความรังเกียจ

ชาวอาร์เจนตินาจำนวนมากไม่พอใจกับการถูกมองแบบเหมารวม ซึ่งสร้างจากภาพการ์ตูนที่ผู้วาดสื่อถึงคนที่มีฐานะมั่งคั่ง มีบุคลิกหยิ่งผยอง อันหมายถึงชาวอาร์เจนตินาที่อาศัยอยู่ในเมืองหลวงอย่างกรุงบัวโนส ไอเรส ประเด็นนี้ ภาพต้นฉบับนั้นหาดูยาก แต่ เบอร์เกล กล่าวว่า อาจย้อนไปถึงศตวรรษที่ 19 (ปี 2343-2442) รวมถึงชาวอาร์เจนตินาที่มีชื่อเสียง เช่น โดมิงโก ฟาอุสติโน ซาร์เมียนโต (Domingo Faustino Sarmiento) นักคิดนักเขียนและอดีตประธานาธิบดีอาร์เจนตินา ซึ่งได้รับการยกย่องว่าเป็นผู้ปฏิรูประบบการศึกษาของประเทศให้ทันสมัย

เมื่อเข้าสู่ศตวรรษที่ 20 (ปี 2443-2542) ในช่วงต้นของศตวรรษนี้ อาร์เจนตินาถือเป็นชาติที่มีเศรษฐกิจมั่งคั่งเสียยิ่งกว่าแคนาดา ส่วนกรุงบัวโนส ไอเรส ก็ถูกนำไปเทียบชั้นกับเมืองชั้นนำของทวีปยุโรป ทั้งกรุงลอนดอนของอังกฤษ และกรุงปารีสของฝรั่งเศส อาร์เจนตินายุคนั้นมีบุคคลที่มีชื่อเสียงทั้ง คาร์ลอส การ์เดล  (Carlos Gardel) ศิลปินนักร้อง-นักแต่งเพลงซึ่งเป็นปูชนียบุคคลของแวดวงการเต้นรำแบบแทงโก้ เซซาร์ เปลลี (Cesar Pelli) สถาปนิก รวมถึง ฮอร์เก หลุยส์ บอร์เจส (Jorge Luis Borges) นักเขียน กวีและนักแปล เป็นต้น

อีกด้านหนึ่ง แม้จะอยู่ในภูมิภาคเดียวกัน แต่ชาวลาตินอเมริกาในประเทศอื่นๆ มองว่า อาร์เจนตินาเป็นประเทศที่มี“คนผิวขาว (Whiter)” หรือคนเชื้อสายยุโรปเป็นประชากรกลุ่มหลักมานานแล้ว (ซึ่งภาพลักษณ์ดังกล่าวของอาร์เจนตินา ไม่ได้รวมไปถึงประชากรที่เป็นคนพื้นเมืองและลูกครึ่ง) ตรงข้ามกับบราซิล ที่อย่างน้อยก็ดูมีความหลากหลายทางเชื้อชาติและวัฒนธรรมมากกว่า

วันเวลาผ่านไป ปัจจุบันอาร์เจนตินาไมได้อยู่ใน “ยุคทอง (Golden Era)” อีกแล้ว ประเทศนี้เผชิญวิกฤติทั้งด้านเศรษฐกิจและการเมือง ดังล่าสุดกับกรณีของ คริสตินา เฟอร์นัสเดซ เดอ เคิร์ชเนอร์ (Cristina Fernández de Kirchner) รองประธานาธิบดี ซึ่งถูกศาลพิพากษาจำคุก 6 ปี ในคดีทุจริต แต่ความรู้สึกแบบเดิมๆ ที่มองผู้คนและประเทศนี้ก็ยังคงดำรงอยู่ อย่างน้อยก็ในวงการฟุตบอล

อาร์เจนตินาเป็นแผ่นดินเกิดของแข้งดังอย่างเมสซี รวมถึงนักเตะระดับตำนานอย่าง ดีเอโก มาราโดนา (Diego Maradona) พวกเขามีคู่ปรับตลอดกาลคือประเทศบราซิล มหาอำนาจวงการลูกหนังแห่งลาตินอเมริกา ซึ่งพลพรรค “แซมบ้า” สามารถคว้าแชมป์โลกได้ถึง 5 สมัย ในศึกฟุตบอลโลก 2014 (ปี 2557) ที่บราซิลเป็นเจ้าภาพ อาร์เจนตินาไปได้ไกลถึงรอบชิงชนะเลิศ ในครั้งนั้นแฟนบอลชาวอาร์เจนตินามีการคุยข่มเกทับแฟนบอลเจ้าภาพเป็นทำนองรับ-ส่งว่า “บราซิล บอกฉันทีว่ารู้สึกอย่างไรที่มีพ่อของคุณอยู่ในบ้าน (Brazil, tell me how it feels  Argentines chanted, “to have your daddy in your house?)”

ไม่ใช่เรื่องแปลกที่ฟุตบอลโลกหนนั้น มีชาวบราซิลเพียงน้อยนิดที่จะเชียร์อาร์เจนตินา ซึ่ง ไบรอัน วินเทอร์ (Brian Winter) บรรณาธิการบริหารของนิตยสาร Americas Quarterly ในนิวยอร์ก สหรัฐฯ กล่าวว่า ไม่มีใครคิดว่าอาร์เจนตินาจะคว้าแชมป์โลกบนแผ่นดินของชาวบราซิล พวกเขาเชื่อว่าชาวอาร์เจนตินาจะทนไม่ได้ไปอีกหลายทศวรรษหรือมแแต่หลายศตวรรษข้างหน้า

แต่ฟุตบอลโลกครั้งนี้แตกต่างออกไป วินเทอร์ สังเกตเห็นว่า อาร์เจนตินาได้รับการสนับสนุนมากขึ้น ส่วนหนึ่งมาจากตัวของ เมสซี แต่อีกส่วนก็มาจากความต้องการให้พลพรรคฟ้าขาวพาตำแหน่งแชมป์โลกเวียนกลับสู่ทวีปอเมริกาใต้อีกครั้ง หลังจากฟุตบอลโลก 4 ครั้งล่าสุด เป็นชาติจากทวีปยุโรปที่คว้าแชมป์ตลอดมา โดย วินเทอร์ ให้ความเห็นเรื่องนี้ว่า ความเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกันดูเหมือนจะแข็งแกร่งพอที่จะเอาชนะความรู้สึกกลัวในเรื่องที่ชาวอาร์เจนตินาจะสามารถโอ้อวดความเหนือกว่าทุกคนไปได้อีกหลายสิบปี

ในการสำรวจครั้งล่าสุด ชาวบราซิลมองว่าหากไม่นับทีมชาติของตนเองแล้ว อาร์เจนตินามีโอกาสมากที่สุดที่จะเป็นแชมป์ฟุตบอลโลกที่กาตาร์ เรื่องนี้ ชาวบราซิลที่มีโอกาสได้ใช้ชีวิตในอาร์เจนตินาอยู่หลายปีอย่าง กูกา ชาครา (Guga Chacra) ผู้สื่อข่าวและนักวิจารณ์กีฬาของสถานีโทรทัศน์ GloboNews ในบราซิล มองว่า เรื่องนี้ไม่เกี่ยวกับอาร์เจนตินา แต่มาจากเมสซี เพราะชายคนนี้เป็นอัจฉริยะแต่ก็เป็นคนธรรมดาๆ หัวของเมสซีมักจะก้มอยู่เสมอ ราวกับว่าเขาคือผู้แบกทุกอย่างของอาร์เจนตินาไว้บนบ่า

นอกจากนั้น บราซิลยังแพ้ฝรั่งเศสมาถึง 3 ครั้ง โดยเป็นการแพ้ในรอบชิงชนะเลิศ 1 ครั้ง อีกทั้งบราซิลยังเป็นประเทศเดียวที่คว้าแชมป์โลกได้ 2 สมัยติดต่อกัน คือฟุตบอลโลก 1958 และ 1962 (ปี 2501 และ 2505) ในยุคสมัยของตำนานแข้งแซมบ้าอย่าง เปเล่ (Pele) ดังนั้นคงไม่มีชาวบราซิลที่อยากเห็นฝรั่งเศสซึ่งเป็นแชมป์เก่าในฟุตบอลโลก 2018 (ปี 2561) ทำได้แบบเดียวกันกับประเทศตนเองแน่นอน

ที่ประเทศเม็กซิโก เอลีเซอร์ บูดาซอฟฟ์ (Eliezer Budasoff) ชาวอาร์เจนตินาที่ทำงานเป็นบรรณาธิการหนังสือพิมพ์ของสเปนอย่าง El Pais  ประจำสำนักงานในกรุงเม็กซิโกซิตี คาดหวังว่าน่าจะมีชาวเม็กซิกันบางคนที่เชียร์ทีมชาติอาร์เจนตินา ในรอบ 8 ทีมสุดท้ายที่พวกเขาลงฟาดแข้งกับทีมชาติเนเธอร์แลนด์ แต่ บูดาซอฟฟ์ คิดผิด เมื่อพลพรรคฟ้าขาวทำประตูแรกออกนำไปก่อน กลับพบว่าตนเองเป็นคนเดียวในบาร์ที่ส่งเสียงตะโกนดีใจ ในขณะที่คนอื่นๆ ล้วนเชียร์พลพรรค “กังหันสีส้ม” กันหมด

เกมฟาดแข้งระหว่างอาร์เจนตินากับเนเธอร์แลนด์ดำเนินยืดเยื้อจากช่วง 90 นาทีปกติเข้าสู่ช่วงต่อเวลาพิเศษและสุดท้ายต้องตัดสินด้วยการยิงจุดโทษ เพื่อนของ บูดาซอฟฟ์ รีบพาบรรณาธิการรายนี้ออกไปจากบาร์ ซึ่งเขายอมรับในเวลาต่อมาว่า หากไม่ได้เพื่อนคนนี้ ตนอาจมีเรื่องและถูกอัดจนน่วมเลยก็เป็นได้ แต่ บูดาซอฟฟ์ ก็ยังพยายามโน้มน้าวให้เพื่อนร่วมงานในสำนักพิมพ์หันมาเชียร์ทีมชาติของเขา ซึ่ง แคโรไลนา เมเจีย (Carolina Mejia) หญิงวัย 27 ปี ช่างภาพและตัดต่อวีดีโอ กล่าวว่า ทีมชาติอาร์เจนตินาดูหยิ่งยโส และพวกเขาเล่นกันแบบที่เป็นปัจเจกชน

สำหรับชาวลาตินอเมริกาจำนวนมาก เกมฟุตบอลโลกในวันที่ 18 ธ.ค. 2565 เป็นเรื่องของเมสซีเพียงคนเดียว อาทิ จอห์น เฟอร์นันเดซ (John Fernandez) ชายวัย 35 ปี เปิดเผยว่า ตนเปิดร้านขายเสื้อผ้ากีฬาในกรุงโบโกตา เมืองหลวงของโคลอมเบียมา 13 ปีแล้ว ปกติเสื้อชุดแข่งลายฟ้า-ขาวของทีมชาติอาร์เจนตินา ไม่ค่อยได้รับความสนใจมากนัก เว้นแต่เสื้อที่ด้านหลังสกรีนชื่อเมสซี อีกทั้งยังกล่าวด้วยว่า หากโคลอมเบียเข้าไปเล่นฟุตบอลโลกรอบสุดท้ายก็ต้องเชียร์ทีมชาติของตนเอง ไม่เช่นนั้นก็จะเชียร์บราซิล เพราะชาวบราซิลดูเป็นคนสนุกสนานร่าเริงเหมือนชาวโคลอมเบีย

ถึงกระนั้น เฟอร์นันเดซ ก็กล่าวทิ้งท้ายว่า ในแง่ธุรกิจแล้วครั้งนี้คงต้องเชียร์อาร์เจนตินา เพราะชัยชนะของเมสซีจะมีผลต่อยอดขายในช่วเทศกาลงคริสต์มาสที่ผู้คนจะออกมาจับจ่ายซื้อสินค้ากันมากที่สุด แต่สำหรับคนขับรถรับจ้างอย่าง เบเซอร์รา กล่าวพลางส่ายหัวและหัวเราะ ว่า แล้วจะมีใครทนกับคนเหล่านั้น (ชาวอาร์เจนตินา) ได้ และตนอาจเสียใจที่เชียร์ทีมนี้

- 006