‘...สิ่งที่ สวทช. กำลังผลักดันอยู่ในขณะนี้คือ การสร้างบุคลากรที่จะมาทำหน้าที่ถ่ายทอดเทคโนโลยีและระบบการจัดการเทคโนโลยีอย่างมืออาชีพ ซึ่งนับได้ว่าเป็นเรื่องใหม่ที่ประเทศไทยยังคงต้องเร่งศึกษาเรียนรู้ เราจึงพยายามพัฒนาและยกระดับขีดความสามารถของนักถ่ายทอดเทคโนโลยีและบุคลากรในสายอาชีพดังกล่าว...’

ไม่บ่อยครั้งนักที่นักวิทยาศาสตร์จะอธิบายเรื่องประโยชน์ของเทคโนโลยี งานวิจัยและนวัตกรรม มาให้บุคคลทั่วไปได้เข้าใจง่ายๆ อย่างเห็นภาพชัดเจน ดร.ณรงค์ ศิริเลิศวรกุล รองผู้อำนวยการ สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) และโฆษกกระทรวงวิทยาศาสตร์ฯ ผู้คลุกคลีอยู่กับแวดวงวิทยาศาสตร์มากว่า 25 ปี เปิดใจเล่าถึงการทำงานและความหวังที่จะขับเคลื่อนเศรษฐกิจของประเทศด้วยเทคโนโลยีและนวัตกรรม

“โลกในวันนี้ เรื่องของวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ไม่ใช่เรื่องที่เข้าถึงหรือทำความเข้าใจยากอีกต่อไปแล้ว ทุกอย่างอยู่รอบตัวเราและเชื่อมโยงเกี่ยวข้องกับคนทุกคนอยู่เสมอ แต่มนุษย์เกิดมาพร้อมศักยภาพของการพัฒนาและปรับตัวเราจะเห็นได้ว่ามีการวิจัยเพื่อพัฒนาเทคโนโลยีหรือการสร้างนวัตกรรมใหม่ๆ เพิ่มมากขึ้นอยู่เรื่อยๆ อย่างไม่หยุดนิ่ง ซึ่งผลของสิ่งเหล่านี้คือความก้าวหน้าในด้านต่างๆ ของมนุษยชาตินั่นเอง”

ใครๆ มักคิดว่า งานวิจัยต่างๆ ที่มาจากนักวิชาการ มักจะกลายเป็นรายงานขึ้นหิ้งอยู่ในห้องสมุดรองผู้อำนวยการ สวทช. บอกว่า อันที่จริงแล้วการวิจัยหรือการคิดค้นนวัตกรรมต่างๆ ถ้าถูกนำมาใช้อย่างถูกต้องเหมาะสม จะเกิดประโยชน์ในทุกๆ ด้าน ทุกๆ มิติ

“ผมยกตัวอย่างง่ายๆ  ให้เห็นภาพชัดเจน สมมุติว่าเราเห็นรถเข็นขายของริมถนน ไม่ว่าขายกาแฟ ขายหมูปิ้ง ขายก๋วยเตี๋ยว รถเข็นที่ใช้ก็เป็นแบบเดียวกันหมด ซึ่งถ้ามีการวิจัยแบบเจาะลึก และสร้างนวัตกรรมรถเข็นขึ้น เช่น จะดีไซน์รถเข็นอย่างไร ให้ตอบโจทย์การใช้งานของพ่อค้า-แม่ค้าและสินค้าที่ขายอย่างมีประโยชน์สูงสุด เราอาจจะมีโอกาสเห็นรถเข็นขายหมูปิ้งที่มีระดับความสูงพอเหมาะกับคนขายมีระบบปิ้งไร้ควัน มีตู้เก็บที่สะอาดปลอดภัย หรือเราอาจจะเห็นรถขายก๋วยเตี๋ยวที่มีระบบเตือนน้ำร้อนลวกเส้นมีระบบบันทึกข้อมูลของวัตถุดิบ หรืออาจเห็นรถขายกาแฟที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม มีการติดตั้งระบบบำบัดน้ำเสีย เป็นต้น ซึ่งผู้บริโภคคือประชาชนทั่วไป จะได้รับประโยชน์ทั้งในเรื่องของสุขอนามัย ราคา และมาตรฐานที่ดี พ่อค้าแม่ค้าเองก็สามารถค้าขายได้ดีขึ้นเพราะประชาชนมีความเชื่อมั่นในสินค้า”

สำหรับประเทศไทยไม่อาจปฏิเสธได้ว่าวงการวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีในประเทศไทย ยังขาดแคลนบุคลากรในด้านนี้จำนวนมาก เนื่องจากสายงานวิทยาศาสตร์มีองค์ประกอบของอาชีพหลากหลาย สิ่งที่ สวทช. กำลังผลักดันอยู่ในขณะนี้คือ การสร้างบุคลากรที่จะมาทำหน้าที่ถ่ายทอดเทคโนโลยีและระบบการจัดการเทคโนโลยีอย่างมืออาชีพ ซึ่งนับได้ว่าเป็นเรื่องใหม่ที่ประเทศไทยยังคงต้องเร่งศึกษาเรียนรู้ เราจึงพยายามพัฒนาและยกระดับขีดความสามารถของนักถ่ายทอดเทคโนโลยีและบุคลากรในสายอาชีพดังกล่าว

“สิ่งที่เรากำลังเร่งทำในตอนนี้คือ การผลิตบุคลากรด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ซึ่งต้องเริ่มตั้งแต่ระดับฐานรากก็คือ เยาวชนรุ่นใหม่ที่กำลังศึกษาอยู่ ไม่ว่าจะเป็นชั้นประถม มัธยม และอุดมศึกษา ในการส่งเสริมให้เด็กๆ นักเรียนนักศึกษา รู้ว่าเรียนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแล้ว ยังมีเส้นทางอาชีพดีๆ ในสายงานทางนี้อีกเยอะ รวมถึงสนับสนุนให้สถาบันอุดมศึกษาและสถาบันวิจัยให้เป็นแหล่งพัฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรมที่สำคัญของประเทศ ที่สามารถถ่ายทอดเทคโนโลยีสู่ภาคเอกชนให้เกิดการใช้ประโยชน์เชิงพาณิชย์อย่างมีประสิทธิภาพ ผมเองในการทำงาน ก็พยายามผลักดันน้องๆ รุ่นใหม่ ให้เติบโตในสายงาน และร่วมกันเป็นส่วนหนึ่งในการขับเคลื่อนประเทศไทยด้วยเทคโนโลยีและนวัตกรรมครับ”

อีกหนึ่งภารกิจสำคัญของ สวทช. คือ การลดข้อจำกัดของการนำเทคโนโลยีไปใช้ประโยชน์ในเชิงพาณิชย์ โดยเฉพาะในภาคเอกชน ให้เห็นความสำคัญของการนำเทคโนโลยีและนวัตกรรมนำไปใช้ประโยชน์เพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันในตลาด สนับสนุนในภาคธุรกิจมีการลงทุนด้านการวิจัยพัฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรมมากขึ้น ด้วยการจัดกิจกรรมต่างๆ อาทิ การจัดงานจากหิ้งสู่ห้างเทคโนโลยีโชว์ ซึ่งเป็นการนำเทคโนโลยีมานำเสนอให้แก่ผู้ประกอบการได้ใช้โดยสะดวก การลดขั้นตอนการเจรจา กฎหมาย ทรัพย์สินทางปัญญาและค่าใช้จ่ายต่างๆ

“เมื่อกลางเดือนมีนาคม 2559 ที่ผ่านมา สวทช. ได้จัดงานประชุมนานาชาติ AUTM Asia 2016 เป็นการประชุมวิชาการที่รวบรวมองค์ความรู้มากมายจากมุมมองของวิทยากรผู้เชี่ยวชาญและนักจัดการเทคโนโลยี/นวัตกรรมจากหลากหลายประเทศทั่วโลก มาให้ความรู้และแลกเปลี่ยนประสบการณ์ด้านการถ่ายทอดเทคโนโลยี แบ่งปันประสบการณ์เกี่ยวกับการนำทรัพย์สินทางปัญญาไปสู่การใช้ประโยชน์ทั้งในเชิงพาณิชย์และเชิงสังคม เพื่อสนับสนุนกิจกรรมและกระบวนการถ่ายทอดเทคโนโลยี โดยเน้นการส่งเสริมให้เกิดการนำผลวิจัยจากสถาบันการศึกษาและสถาบันวิจัยไปต่อยอดสู่การใช้ประโยชน์เชิงพาณิชย์ ในฐานะประธานคณะกรรมการอำนวยการจัดงานประชุมฯ จึงบอกได้ว่าถือเป็นก้าวสำคัญอีกก้าวของไทย ในการผลักดันให้เกิดการขับเคลื่อนเศรษฐกิจด้วยเทคโนโลยีและนวัตกรรม โดยการยกระดับความสามารถของบุคลากรในสายงานถ่ายทอดเทคโนโลยี ถือเป็นการประชุมด้านการบริหารจัดการเทคโนโลยีและนวัตกรรมระดับโลกครั้งแรกในประเทศไทย”