กรณีพลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา ดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560 ครบ 8 ปี แล้วหรือไม่ ยังเป็นประเด็นที่มีความเห็นแตกต่างกันไปใน 2 ทาง
ฝ่ายที่เห็นว่ายังไม่ครบ 8 ปี ซึ่งมีทั้งอดีตผู้พิพากษาหัวหน้าคณะในศาลฎีกา อดีตกรรมการการเลือกตั้ง และนักกฎหมายที่มีชื่อเสียงอีกจำนวนหนึ่งที่ออกมาแสดงทัศนะผ่านการให้สัมภาษณ์ และบางรายถึงขั้นลงทุนทำคลิปออกมาอธิบาย
เหตุผลของฝ่ายนี้คือ บทบัญญัติในมาตรา 158 วรรคสี่ ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560 ที่ว่า “นายกรัฐมนตรีจะดำรงตำแหน่งรวมกันแล้วเกินแปดปีมิได้” นั้น หมายถึงนายกรัฐมนตรีตามรัฐธรรมนูญฉบับปี พ.ศ. 2560 โดยต้องเป็นนายกรัฐมนตรีที่ “สภาผู้แทนราษฎรให้ความเห็นชอบตามมาตรา 159” ทั้งต้องเป็นนายกรัฐมนตรีที่ “ประธานสภาผู้แทนราษฎรเป็นผู้ลงนามรับสนองพระบรมราชโองการแต่งตั้งนายกรัฐมนตรี” ตามมาตรา 158 วรรคสองและวรรคสามเท่านั้น
พลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา เป็นนายกรัฐมนตรีตามมาตรา 158 วรรคสอง โดยมีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ เมื่อวันที่ 9 มิถุนายน พ.ศ. 2562 นับถึงปัจจุบันเป็นเวลาเพียง 3 ปีกว่าเท่านั้น และหากจะเริ่มนับตั้งแต่วันประกาศใช้รัฐธรรมนูญฉบับนี้ คือวันที่ 6 เมษายน พ.ศ. 2560 พลเอกประยุทธ์ก็ยังเป็นนายกรัฐมนตรีมาได้เพียง 5 ปี 5 เดือนเท่านั้น ยังไม่ถึง 8 ปีอยู่ดี
ส่วนการเป็นนายกรัฐมนตรีสมัยแรกตั้งแต่วันที่ 24 สิงหาคม พ.ศ. 2557 นั้น มิใช่การเป็นนายกรัฐมนตรีตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยฉบับปัจจุบัน ทั้งมิใช่นายกรัฐมนตรีที่สภาผู้แทนราษฎรให้ความเห็นชอบ และประธานสภาผู้แทนราษฎรเป็นผู้ลงนามรับสนองพระบรมราชโองการแต่งตั้งนายกรัฐมนตรี ตามมาตรา 158 วรรคสองและวรรคสามแห่งรัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบันด้วย ดังนั้นจึงไม่อาจนำระยะเวลาการดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีของพลเอกประยุทธ์ในสมัยแรกก่อนประกาศใช้รัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบันมานับรวมกับการดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีตามรัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบันได้
สำหรับฝ่ายที่เห็นว่าครบ 8 ปีแล้ว ถ้าไม่นับฝ่ายค้านในสภาและกลุ่มการเมืองนอกสภาที่จ้องจะล้มพลเอกประยุทธ์แล้ว ก็ยังมีอาจารย์และนักกฎหมายอีกบางท่าน
เหตุผลของฝ่ายนี้คือ บทบัญญัติในบทเฉพาะกาล มาตรา 264 ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560 ที่ว่า “ให้คณะรัฐมนตรีที่บริหารราชการแผ่นดินอยู่ในวันก่อนวันประกาศใช้รัฐธรรมนูญนี้เป็นคณะรัฐมนตรีตามบทบัญญัติแห่งรัฐธรรมนูญนี้จนกว่าคณะรัฐมนตรีที่ตั้งขึ้นใหม่ภายหลังการเลือกตั้งทั่วไปครั้งแรกตามรัฐธรรมนูญนี้จะเข้ารับหน้าที่”
ฝ่ายนี้ให้ความเห็นว่า เมื่อบทบัญญัติในบทเฉพาะกาล มาตรา 264 ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560 บัญญัติว่า “ให้คณะรัฐมนตรีที่บริหารราชการแผ่นดินอยู่ในวันก่อนวันประกาศใช้รัฐธรรมนูญนี้เป็นคณะรัฐมนตรีตามบทบัญญัติแห่งรัฐธรรมนูญนี้” คณะรัฐมนตรีที่มี พลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา เป็นนายกรัฐมนตรีมาตั้งแต่วันที่ 24 สิงหาคม พ.ศ. 2557 จึงต้องถือว่ามีสถานะต่อเนื่องมาจนถึงวันประกาศใช้รัฐธรรมนูญ ต้องอยู่ภายใต้บทบัญญัติมาตรา 158 ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560 และ “นายกรัฐมนตรีจะดำรงตำแหน่งรวมกันแล้วเกินแปดปีมิได้”
ฝ่ายนี้ยังได้นำ รายงาน “ความมุ่งหมายและคำอธิบายประกอบรายมาตราของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560” ของคณะกรรมการร่างรัฐธรรมนูญ (กรธ.) ซึ่งนอกจากจะบอกเล่าความมุ่งหมายและความหมายแล้ว ยังบอกเล่าถึงเหตุผล ความเป็นมาของแนวคิดที่นำมาบัญญัติ พัฒนาการของมาตรานั้น ๆ ตั้งแต่ในอดีตจนถึงแนวความคิดและความมุ่งหมายล่าสุดของคณะกรรมการร่างรัฐธรรมนูญ ในการจัดทำบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญในมาตรานั้น ๆ เพื่อประโยชน์ต่อการศึกษาและการบังคับใช้รัฐธรรมนูญ เป็นการสร้างความรู้ ความเข้าใจในบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญ รวมทั้งเพื่อใช้เป็นแนวทางแก้ปัญหาหากมีเหตุให้ต้องตีความ
และความมุ่งหมายของคณะกรรมการร่างรัฐธรรมนูญ ก็เขียนไว้ในรายงานชัดเจนว่า ในส่วนของมาตรา 158 วรรคสี่ นั้น
“ได้กำหนดหลักการใหม่เกี่ยวกับการนับระยะเวลาการดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี เพื่อให้เกิดความชัดเจนในการนับระยะเวลา กล่าวคือ การนับระยะเวลาแปดปีนั้น แม้บุคคลดังกล่าวจะมิได้ดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีติดต่อกันก็ตาม แต่หากรวมระยะเวลาทั้งหมดที่ดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีของบุคคลดังกล่าวแล้วเกินแปดปี ก็ต้องห้ามมิให้ดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี แต่อย่างไรก็ตาม ได้กำหนดข้อยกเว้นไว้ว่าการนับระยะเวลาการดำรงตำแหน่งของนายกรัฐมนตรี ในระหว่างรักษาการภายหลังจากพ้นจากตำแหน่ง จะไม่นำมานับรวมกับระยะเวลาการดำรงตำแหน่งของนายกรัฐมนตรีดังกล่าว การกำหนดระยะเวลาแปดปีไว้ก็เพื่อมิให้เกิดการผูกขาดอำนาจในทางการเมืองยาวเกินไปอันจะเป็นต้นเหตุเกิดวิกฤติทางการเมืองได้”
ประโยคสุดท้ายนี่แหละที่ว่า “การกำหนดระยะเวลาแปดปีไว้ก็เพื่อมิให้เกิดการผูกขาดอำนาจในทางการเมืองยาวเกินไปอันจะเป็นต้นเหตุเกิดวิกฤติทางการเมืองได้” คือการแสดงออกถึงเจตนารมณ์ของบทบัญญัติในมาตรานี้ ยิ่งเมื่อพิจารณาตัวบทกฎหมายที่เป็นลายลักษณ์อักษรในมาตรา 264 ที่บัญญัติว่า “ให้คณะรัฐมนตรีที่บริหารราชการแผ่นดินอยู่ในวันก่อนวันประกาศใช้รัฐธรรมนูญนี้เป็นคณะรัฐมนตรีตามบทบัญญัติแห่งรัฐธรรมนูญนี้” ด้วยแล้ว การตีความระยะเวลาการดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีของพลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา จึงสมควรจะนับตั้งแต่การเริ่มเป็นนายกรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 24 สิงหาคม พ.ศ. 2557 ซึ่งครบ 8 ปี ในวันที่ 23 สิงหาคม พ.ศ. 2565
ศาลรัฐธรรมนูญจะวินิจฉัยอย่างไร ไม่มีใครรู้
แต่สำหรับผม หากพิจารณาตามตัวอักษรและตามเจตนารมณ์ในการร่างบทบัญญัติมาตรา 158 และมาตรา 264 แล้ว ผมเห็นว่า พลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา เป็นนายกรัฐมนตรีครบ 8 ปีแล้ว
ณรงค์ฤทธิ์ ศรีรัตโนภาส
๓๐ สิงหาคม ๒๕๖๕
เงื่อนไขการแสดงความคิดเห็น ซ่อน
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี