ปัญหาเกี่ยวกับโรคเชื้อราในสัตว์เลี้ยง โดยเฉพาะในแมวนั้น นอกจาก “Dermatophytosis” ที่เกิดที่บริเวณผิวหนังชั้นบนๆ ขน และเล็บ ในแมวและสามารถติดคน ซึ่งเราได้เคยคุยกันไปก่อนหน้านี้แล้วนั้น ยังมีเชื้อราในแมวอีกกลุ่มหนึ่งที่ผู้เลี้ยงแมวอาจคงเคยได้ยินกันมาบ้าง ซึ่งเชื้อกลุ่มนี้ก็ยังเป็นโรคติดเชื้อราในแมวที่สามารถติดต่อสู่คนได้เช่นเดียวกัน นั่นคือ “สปอโรทริโคซิส” โรคนี้มีสาเหตุ อาการ การติดต่อ การป้องกัน และการรักษาอย่างไร วันนี้ผมมีข้อมูลจาก สพ.ญ.ศิวพร เพ่งพิศ สัตวแพทย์ประจำศูนย์โรคแมวเพื่อความเป็นเลิศ โรงพยาบาลสัตว์เล็ก จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยครับ
“สปอโรทริโคซิส” คืออะไร?
โรคเชื้อรา “สปอโรทริโคซิส” ในแมว หรือ Feline Sporotrichosis นั้น ถือเป็นโรคสัตว์ติดต่อสู่คน (Zoonosis) ที่เกิดจากเชื้อสปอโรทริกซ์ (Sporothrix schenckii) ซึ่งเป็นเชื้อราที่อาศัยอยู่ตามธรรมชาติ เช่น พื้นดิน หญ้าแห้ง เปลือกไม้จัดเป็นเชื้อราที่สามารถเข้าไปในผิวหนังชั้นลึกของคนหรือสัตว์โดยผ่านทางบาดแผล ลักษณะรอยโรคที่พบบ่อยคือมีก้อนตามผิวหนังและแตกออกเป็นแผลหลุม
สามารถติดต่อในสัตว์ชนิดใดบ้าง?
มีรายงานการพบเชื้อสปอโรทริกซ์ในสัตว์หลายชนิด เช่น แมว สุนัข ลา อูฐ รวมถึงในคนด้วย ซึ่งเชื้อราชนิดนี้จัดเป็นโรคที่มีความสำคัญทางระบาดวิทยา เนื่องจากพบการติดเชื้อ “จากสัตว์สู่สัตว์” หรือ “จากสัตว์สู่คน” โดยผ่านทางบาดแผลจากการสัมผัสสิ่งคัดหลั่งบริเวณผิวหนังที่ติดเชื้อโดยตรง ทำให้มีการแพร่กระจายของเชื้อได้ง่ายและรวดเร็ว
การติดเชื้อสปอโรทริกซ์ในคนนั้น มักเกิดจากการที่ผิวหนังมีบาดแผลไปสัมผัสในบริเวณที่มีเชื้อรา เช่น ดิน หนามของต้นไม้ จึงมีชื่อเรียกของสปอโรทริโคซิสในคนว่า “Rose gardener’sdisease” หรือ “Rose handler’s disease”
ส่วนการติดต่อในสัตว์นั้น จะมีการติดเชื้อราชนิดนี้โดยการสัมผัสเชื้อผ่านบาดแผลที่ผิวหนังเช่นเดียวกันกับในคน โดยลักษณะของรอยโรคที่มักพบจะพบเป็นตุ่มแดง ก้อนหรือฝีบนผิวหนัง หลังจากนั้นเชื้อจะแพร่กระจายไปตามระบบน้ำเหลือง ทำให้พบรอยโรคในบริเวณกว้างหรือจำนวนมากขึ้นรวมถึงอาจตรวจพบความผิดปกติของต่อมน้ำเหลืองบริเวณใกล้เคียงได้
การตรวจวินิจฉัย
การตรวจวินิจฉัยโรคสปอโรทริโคซิสในสัตว์นั้น สัตวแพทย์จะทำการวินิจฉัยจากประวัติ อาการ และรอยโรคที่พบบนผิวหนัง โดยการเก็บตัวอย่างเนื้อเยื่อที่ผิวหนังที่มีรอยโรคเพื่อตรวจทางเซลล์วิทยา ทางพยาธิวิทยา หรือเพาะเชื้อราเพื่อยืนยันการติดเชื้อ
การรักษา
การรักษาสปอโรทริโคซิสจำเป็นต้องให้ยาต้านเชื้อรา เช่น Itraconazole ติดต่อกัน ร่วมกับการรักษาบาดแผลให้สะอาดจนแผลหายสนิท หลังจากนั้นต้องให้ยาต้านเชื้อราโดยการกินต่อไปอีกเป็นระยะเวลาหนึ่งเดือน
แนวทางการป้องกันโรค
เนื่องจากเชื้อราชนิดนี้อาศัยอยู่ตามสิ่งแวดล้อม เช่น ดิน เปลือกไม้ และหนามของต้นไม้ ดังนั้นการป้องกัน คือ หลีกเลี่ยงไม่ให้แมวสัมผัสกับบริเวณที่มีความสุ่มเสี่ยงที่จะพบเชื้อสปอโรทริกซ์ รวมถึงหลีกเลี่ยงการสัมผัสกับแมวที่มีการติดเชื้อสปอโรทริกซ์ เช่น การอาศัยอยู่รวมกัน กัด ข่วน หรือสัมผัสสิ่งคัดหลั่งจากบาดแผล และที่สำคัญ หากพบความผิดปกติที่มีลักษณะรอยโรคคล้ายสปอโรทริกซ์ ก็ควรรีบพาแมวไปพบสัตวแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยและรักษาโรคให้หายขาด รวมถึงต้องป้องกันไม่ให้แพร่โรคไปยังตัวอื่น นอกจากนี้ เจ้าของแมวที่ต้องดูแลแมวป่วยควรสวมถุงมือและทำความสะอาดทุกครั้งที่สัมผัสสัตว์ป่วยด้วย
หมอโอห์ม
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ นายสัตวแพทย์ ดร.ทิลดิสร์ รุ่งเรืองกิจไกร
ภาควิชากายวิภาคศาสตร์ ฝ่ายประชาสัมพันธ์และภาพลักษณ์องค์กร
คณะสัตวแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
เงื่อนไขการแสดงความคิดเห็น ซ่อน
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี