ท่านเจ้าของสุนัขหลายท่านอาจเคยเจอปัญหาเหล่านี้ เช่น สุนัขกินเก่งมากผิดปกติ บางตัวถึงขั้นแย่งของตัวอื่นหรือคุ้ยขยะกิน หรือร้องขออาหารจากเจ้าของทั้งๆ ที่ได้รับอาหารในปริมาณที่เหมาะสมอยู่แล้ว บางรายกินน้ำมาก ปัสสาวะบ่อย หอบและพุงกาง (Pot belly) ผิวหนังอักเสบแข็ง ขนร่วงหรือขนบาง เหล่านี้อาจเป็นอาการของโรคคุชชิ่ง หรือ Cushing’s syndrome ก็เป็นได้ วันนี้เรามาทำความรู้จักโรคนี้กัน ผมมีข้อมูลดีๆ จาก น.สพ.ศิววัชร์ พานิชอนันต์กิจ คลินิกโรคผิวหนัง หัวหน้าแผนกเฉพาะทาง โรงพยาบาลสัตว์ คณะสัตวแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มาฝากครับ
คุชชิ่งซินโดรมคืออะไร?
โรค Cushing (คุชชิ่ง) คือ ภาวะสเตียรอยด์ในกระแสเลือดสูง (Hyperadrenocorticism) นั้น เป็นโรคที่ร่างกายสัตว์ป่วยมีฮอร์โมนสเตียรอยด์ชนิด Cortisol มากเกินไป ซึ่ง Cortisol เป็นฮอร์โมนที่สร้างจากต่อมหมวกไต ถ้าเกิดความเครียดสะสมต่อมหมวกไตหลั่ง Cortisol ออกมามากเกินไป ซึ่งผลเสียของ Cortisol คือกระตุ้นให้เกิดการสลายตัวของร่างกายมากเกินไป ทำให้ร่างกายเสื่อมถอยลงอย่างรวดเร็ว
โรคนี้มีสาเหตุมาจากอะไร?
สาเหตุของโรค Cushing อาจเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุดังนี้
1. จากความผิดปกติหรือมีเนื้องอกของต่อมใต้สมองส่วนหน้า (anterior pituitary gland) ทำให้มีการสร้างฮอร์โมน Adrenocorticotropic hormone หรือ ACTH ที่มีหน้าที่ในการกระตุ้นการสร้างฮอร์โมน Cortisol จากต่อมหมวกไต (Adrenal gland ) มากเกินไป หรือ Pituitary dependent hyperadrenocorticism
2. เกิดจากการที่ต่อมหมวกไตมีความผิดปกติด้วยตัวเอง เช่น มีเนื้องอกของต่อมหมวกไตชั้นนอก (Adrenal cortex ) ที่มีหน้าที่ในการสร้างฮอร์โมน Cortisol หรือ Adrenal dependent hyperadrenocorticism
3. การได้รับยากลุ่ม Glucocorticoid (Exogenous corticosteroids) ทั้งในรูปแบบของชนิดฉีด ชนิดรับประทาน รวมถึงกลุ่มยาทาภายนอกเช่น ยาหยอดหู สเปรย์ต่างๆ หรือการใช้ครีมทาผิวของคนที่มีส่วนผสมของสเตียรอยด์ที่มีความแรงหรือยาวนานจนเกินไปจนเกิดการดูดซึมเข้าร่างกายสัตว์ป่วย (Iatrogenic Cushing)
สุนัขที่ป่วยเป็นโรคนี้มีอาการอย่างไร?
สัตว์ป่วยจะมีอาการที่เด่นชัดคือ กินเก่ง หิวบ่อย โดยอาจแสดงอาการหวงอาหาร หรือแย่งของตัวอื่นกิน หาเศษอาหารที่หล่นตามพื้น คุ้ยขยะ หรือร้องขออาหารจากเจ้าของทั้งๆที่ได้รับอาหารตามมื้อในปริมาณที่เหมาะสมแล้ว และมักจะพบว่าสัตว์ป่วยกินน้ำมาก ปัสสาวะมากหรือปัสสาวะบ่อย หรืออาจพบภาวะปัสสาวะเล็ด หรือควบคุมหรืออั้นปัสสาวะไม่ได้ อาจมีอาการหอบหรือหายใจเร็ว นอกจากนี้อาจพบว่าสัตว์ป่วยมีอาการท้องกาง (Pot belly) กล้ามเนื้ออ่อนแรงหรือลีบเล็ก สัตว์ป่วยบางตัวอาจมีอาการผิวหนังอักเสบแข็งเป็นแผ่น (Calcinosis cutis) หรืออาจพบอาการขนร่วงหรือขนบางได้
สามารถตรวจวินิจฉัยได้อย่างไร?
การวินิจฉัยโรคสามารถทำได้โดยการซักประวัติ จากอาการที่กล่าวไปแล้วข้างต้น ร่วมกับการตรวจร่างกาย การตรวจเลือด การตรวจปัสสาวะ หากอาการและผลตรวจมีความสอดคล้องกันแล้ว สัตวแพทย์จะทำการตรวจเลือดเพิ่มเติมด้วยวิธีเฉพาะ เพื่อทดสอบการทำงานของต่อมหมวกไต และอาจมีการตรวจวินิจฉัยอย่างอื่นเพิ่มเติม เช่น การทำอัลตร้าซาวน์ช่องท้อง การทำ CT scan หรือ MRI ต่อมใต้สมอง/ ต่อมหมวกไต
โรคนี้มีวิธีการรักษาอย่างไร?
ในปัจจุบันสัตว์ป่วย Cushing สามารถทำการรักษาทางอายุรกรรมด้วยการให้ยา หรือ อาจใช้วิธีทางศัลยกรรมโดยการผ่าตัด ก้อนเนื้องอกหรือสิ่งผิดปกติเหล่านั้นออก ทั้งนี้ การรักษาจะขึ้นอยู่กับสาเหตุที่ตรวจพบ
มีวิธีการป้องกันอย่างไร?
ต้องเรียนให้ท่านเจ้าของสัตว์เลี้ยงทราบว่า โรค Cushing นี้ยังไม่มีวิธีป้องกัน เนื่องจากยังไม่ทราบถึงปัจจัยโน้มนำของโรคได้อย่างแท้จริง แต่เจ้าของสัตว์สามารถสังเกตุอาการที่สอดคล้องข้างต้นได้ โดยเฉพาะเมื่อสัตว์ป่วยมีช่วงอายุ 6 -8 ปีขึ้นไป หากมีอาการดังข้างต้นควรนำสัตว์เลี้ยงมาพบสัตวแพทย์เพื่อทำการตรวจวินิจฉัย เนื่องจากอาการของโรคบางอาการอาจซ้อนทับกับโรคอื่นๆ หรืออาจมีการป่วยจากโรคอื่นๆร่วมด้วย เช่น โรคเบาหวาน โรคตับ โรคไต ตับอ่อนอักเสบ ดังนั้น หากเราตรวจพบความผิดปกติตั้งแต่เนิ่นๆ จะช่วยให้เรา ให้การรักษาสุนัขของเราได้ประสบความสำเร็จมากขึ้นครับ
หมอโอห์ม
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ นายสัตวแพทย์ ดร.ทิลดิสร์ รุ่งเรืองกิจไกร
ภาควิชากายวิภาคศาสตร์ และฝ่ายประชาสัมพันธ์และภาพลักษณ์องค์กร
คณะสัตวแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
เงื่อนไขการแสดงความคิดเห็น ซ่อน
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี