เมื่อมีความจำเป็นที่จะต้องนำสัตว์เลี้ยงของเราต้องเข้ารับการผ่าตัด ไม่ว่าจะเพื่อวัตถุประสงค์ใดก็ตาม เช่นรับการผ่าตัดทำหมัน ผ่าตัดเนื้องอก รับการขูดหินปูนหรือรักษาความผิดปกติในช่องปาก รวมถึงการผ่าตัดแก้ไขปัญหากระดูกหักจากอุบัติเหตุเป็นต้น ก่อนการเข้ารับการผ่าตัดนั้น จะมีการเตรียมตัวสัตว์หรือมีปัจจัยที่เกี่ยวข้องอย่างไร วันนี้ปมมีข้อมูลจาก สพ.ญ.เบญจพร พูลชะโก สัตวแพทย์ประจำหออภิบาลสัตว์ป่วยใน (IPD) โรงพยาบาลสัตว์เล็ก คณะสัตวแพทยศาสตร์ จุฬาฯ มาฝากครับ
หากพูดถึงการเตรียมสภาพสัตว์ก่อนทำการผ่าตัดนั้นมีหลายปัจจัยหลายด้านที่ต้องเตรียมสภาพสัตว์ก่อนการผ่าตัดซึ่งหัวข้อหลักๆ นั้น เราสามารถแบ่งได้ดังนี้
1. การเตรียมสภาพสัตว์ในวันก่อนหน้าวันนัดผ่าตัด
คิดว่าหลายท่านทราบดีอยู่แล้วว่า สิ่งที่สำคัญมากเป็นอันดับแรกเลยนั้นคือ การงดน้ำและอาหารก่อนผ่าตัดประมาณ8-12 ชม. ทั้งนี้ก็เพื่อลดภาวะความเสี่ยงจากการสำลักอาหารและน้ำเข้าหลอดลมและปอดระหว่างทำการวางยาสลบเนื่องจากขณะวางยาสลบนั้น สัตว์เลี้ยงจะไม่มีการตอบสนองต่อการสำลัก หากมีอาหารหรือน้ำอยู่ในกระเพาะอาหาร แล้วสัตว์เกิดการสำลัก เกิดการขย้อนเอาสิ่งที่อยู่ในกระเพาะอาหารออกมา แม้สัตวแพทย์จะช่วยกำจัดอาหารเหล่านั้นออกมาได้ จนไม่ตายจากการอุดตันปอดและหลอดลม แต่หากมี “เศษ” อาหารหรือของเหลวจากกระเพาะอาหารหลุดเข้าไปในปอด ก็อาจจะทำให้สัตว์เกิดภาวะการติดเชื้อที่ระบบทางเดินหายใจ ปอดติดเชื้อ ปอดอักเสบ หรือปอดบวม รวมถึงอาจจะเกิดการติดเชื้อแทรกซ้อนอื่นตามมาได้
2. ปัจจัยต่างๆ ที่มีผลต่อความเสี่ยงต่อการวางยาและการผ่าตัดของตัวสัตว์
ความเสี่ยงที่กล่าวถึงนั้น จะขึ้นอยู่กับปัจจัยภายในของสัตว์เลี้ยงแต่ละตัวด้วย ซึ่งจะมีผลและมีความรุนแรงความแตกต่างกัน โดยอาจแบ่งได้คร่าวๆ ดังนี้
- อายุของสัตว์
กล่าวได้ว่า สัตว์อายุมากก็จะมีความเสี่ยงในการวางยาสลบและการผ่าตัดสูงกว่าสัตว์อายุน้อย เนื่องจากปัจจัยในด้านความเสื่อมของร่างกาย เช่น การทำงานของหัวใจสัตวแพทย์จะตรวจเบื้องต้นโดยการฟังเสียงการเต้นของหัวใจ เพื่อประเมินความผิดปกติของสัตว์ ดังนั้นกรณีเป็นสัตว์อายุมากสัตวแพทย์จึงแนะนำให้เจ้าของรับทราบถึงความจำเป็นในการตรวจหัวใจเพิ่มเติม เช่น การเอกซเรย์ช่องอก เพื่อดูขนาดของหัวใจเบื้องต้นรวมถึงเพื่อตรวจสอบความผิดปกติของปอดและอวัยวะต่างๆ ในช่องอก
ในบางครั้ง อาจจำเป็นต้องทำการตรวจอัลตราซาวนด์เพื่อประเมินการทำงานของหัวใจอย่างละเอียด ในกรณีที่ผลจากการเอกซเรย์พบว่าหัวใจดูมีความผิดปกติ เพื่อที่เราจะได้ทำการเตรียมตัวสัตว์ให้พร้อมให้มากที่สุดก่อนทำการผ่าตัดบางรายอาจจะต้องมีการให้ยากินหรือฉีดยาเพื่อควบคุมอาการก่อนการผ่าตัดด้วย
หากสัตว์เลี้ยงเคยมีประวัติโรคปอดเรื้อรังมาก่อน ก็มีความจำเป็นต้องเอกซเรย์เพื่อดูความผิดปกติมากน้อยเพียงใดเพื่อการประเมินสัตว์ก่อนผ่าตัดได้อย่างแม่นยำขึ้น ทั้งนี้เพื่อลดความเสียหายที่อาจจะเกิดขึ้นให้ได้มากที่สุด ในการเอกซเรย์นั้น นอกจากการตรวจหัวใจและปอดแล้ว ยังรวมไปถึงตัวหลอดลมด้วย เนื่องจากสัตว์เลี้ยงที่มีน้ำหนักตัวค่อนข้างมากอาจจะมีภาวะหลอดลมตีบ ซึ่งจะส่งผลต่อการหายใจและวางยาสลบได้เช่นกัน
- พันธุ์ของสัตว์
พันธุ์ของสัตว์นั้น เป็นอีกปัจจัยหนึ่งที่มีส่วนสำคัญในการวางยาสลบ โดยเฉพาะสุนัขสายพันธุ์หน้าสั้น จะยิ่งมีความเสี่ยงในการวางยาสลบค่อนข้างสูง เนื่องจากกายวิภาคของระบบทางเดินหายใจที่ค่อนข้างแคบและสั้น จึงอาจมีปัญหาในการผ่านของอากาศได้
(อ่านต่อสัปดาห์หน้า)
หมอโอห์ม
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ นายสัตวแพทย์ ดร.ทิลดิสร์ รุ่งเรืองกิจไกร
ภาควิชากายวิภาคศาสตร์ และฝ่ายประชาสัมพันธ์และภาพลักษณ์องค์กร
คณะสัตวแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
เงื่อนไขการแสดงความคิดเห็น ซ่อน
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี