19 พ.ย.61 ผู้สื่อข่าวรายงานว่า นายหนานทองอินทร์ ปัญโญกาศ วัย 73 ปี อยู่บ้านเลขที่ 63 หมู่บ้านฮ่องแฮ่ หมู่ 4 ต.ห้วยไคร้ อ.แม่สาย จ.เชียงราย ได้ใช้เวลาว่างทำโคมผัด ซึ่งเป็นภาษาเหนือแปลว่า "โคมที่หมุนได้" ปัจจุบันหาดูชมได้ยาก ทั้งนี้ในอดีตชาวภาคเหนือมักจะทำโคมลอย โคมแขวน โคมไฟ ฯลฯ เพื่อประกอบประเพณีลอยกระทง หรือที่เรียกกันว่ายี่เป็งทุกวันเพ็ญขึ้น 15 ค่ำเดือน 12 ของทุกปี ทำให้เกิดความสว่างไสวยามค่ำคืนหรือกรณีของโคมลอย และโคมแขวนก็จะมีความงดงามในช่วงเวลากลางวันเป็นอย่างยิ่ง สำหรับโคมผัดนี้มีเฉพาะบางพื้นที่และคนที่จะทำได้ก็มีอยู่น้อยมาก
นายหนานทองอินทร์ เล่าให้ฟังว่า ในอดีตมีการจัดทำโคมผัดก็เพื่อเป็นสิ่งที่ใช้ดูเพื่อความบันเทิงในยามค่ำคืน โดยจะทำควบคู่ไปกับโคมชนิดอื่นๆ ในช่วงเทศกาลยี่เป็งแต่เนื่องจากในอดีตนั้นไม่มีจอภาพยนตร์หรือโทรทัศน์หรือแม้กระทั่งวิทยุก็หาฟังได้ยาก ดังนั้นยุคโบราณผู้เฒ่าผู้แก่จึงได้คิดค้นทำโคมหมุนขึ้นมา แล้วนำมาแสดงโดยจะปรากฏให้เห็นเงาของสิ่งต่างๆ ในชีวิตประจำวัน เช่น คน สัตว์ประเภทต่างๆ หรือแล้วแต่ผู้จัดทำจะคิดค้นได้ เป็นต้น เพื่อให้ความบันเทิงกับผู้ชมยามค่ำคืนลอยกระทงด้วย
นายหนานทองอินทร์ เล่าต่อว่า การจัดทำโคมผัดนั้นถือว่ายากเพราะต้องใช้กระดาษสาบางเป็นฉาก 4 ด้านๆ ละเท่าๆ กันประมาณ 1 เมตร สูง 1 เมตร โดยใช้ไม้ไผ่เป็นโครงส่วนภายในก็จะมีแกนนำที่หมุนได้แล้วตัดกระดาษเป็นรูปต่างๆ ที่ต้องการให้สะท้อนแสงออกมาสู่ฉาก เมื่อนำเทียนหรือตะเกียงไฟไปตั้งไว้ด้านล่างกระดาษด้านบนที่มีลักษณะคล้ายฟันเฟืองก็จะทำให้เกิดการหมุน และรูปทรงจากกระดาษก็จะสะท้อนเงาออกมายังฉากด้านนอกทำให้เกิดรูปภาพและลวดลายได้อย่างน่าทึ่ง ซึ่งการจัดทำต้องใช้ความชำนาญและเรียนรู้กันเป็นทอดๆ ไม่เช่นนั้นจะไม่สามารถทำให้เกิดการหมุนได้อย่างสมดุลได้แม้แต่พ่อหนานทองอินทร์บอกว่ากว่าจะทำได้ก็ต้องทำเสียซ้ำแล้วซ้ำอีกหลายรอบด้วย
อย่างไรก็ตาม ปัจจุบันทางหมู่บ้านและโรงเรียนในท้องถิ่นได้เข้าไปเรียนรู้ และขอให้ นายหนานทองอินทร์ช่วยสอนคนรุ่นหลังให้รู้จักกับโคมผัดและโคมชนิดอื่นๆ รวมถึงประเพณีอื่นๆ ที่อยู่ในท้องถิ่นให้กับคนรุ่นใหม่อีกด้วย
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี