เมื่อกล่าวถึงคำว่า “เล่น” เราก็คงจะนึกถึงการไม่เอาจริงเอาจังไม่เป็นสาระ ทำเพื่อความสนุก เพลิดเพลินเท่านั้น แต่อีกมุมหนึ่ง การเล่น ก็มีความสำคัญไม่น้อยเช่นกัน โดยเฉพาะกับเด็กๆ ที่จำเป็นจะต้องมีการเล่นที่เหมาะสม เพื่อเป็นส่วนหนึ่งที่จะช่วยพัฒนาให้เขาเติบโตไปเป็นผู้ใหญ่ที่ดี มีคุณภาพต่อไปในอนาคต
แล้วจะเล่นอย่างไรให้เหมาะสม ให้ยิ่งใหญ่ จนถึงขั้น “เปลี่ยนโลก”
เมื่อวันที่ 17 กุมภาพันธ์ที่ผ่านมา กระทรวงสาธารณสุข ร่วมกับภาคีเครือข่ายขับเคลื่อนโครงการเด็กไทยเล่นเปลี่ยนโลก จัดมหกรรมขับเคลื่อนต้นแบบสถานพัฒนาเด็กปฐมวัยและชุมชน “เล่นเปลี่ยนโลก” ที่ลานจอดรถ อาคาร 5 กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข โดยมี นายธนิตพล ไชยนันทน์ ที่ปรึกษารัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงสาธารณสุข เป็นประธานเปิดงาน
นายธนิตพลกล่าวว่า การเล่นของเด็กเป็นการเล่นอย่างอิสระ (Free play) และเกิดขึ้นโดยธรรมชาติ เด็กจะมีส่วนร่วมในการออกแบบการเล่น ช่วยให้เกิดกระบวนการเรียนรู้อย่างมีความสุข เกิดความสนุกสนาน สร้างจินตนาการส่งเสริมพัฒนาการและทักษะการเรียนรู้ทางด้านสมอง และเกิดการเรียนรู้สิ่งแวดล้อมและสังคม ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งต่อการเจริญเติบโตของเด็กให้มีวุฒิภาวะสมบูรณ์ ทั้งร่างกาย จิตใจ และจิตวิญญาณ
กระทรวงสาธารณสุข จึงได้ประกาศนโยบายเด็กไทยเล่นเปลี่ยนโลก ปี 2564 ขึ้น เพื่อเป็นการสื่อสาร สร้างกระแสความร่วมมือพัฒนาทักษะผู้อำนวยการเล่น (Play Worker) และสร้างพื้นที่ต้นแบบเด็กไทยเล่นเปลี่ยนโลกที่เหมาะสมตามบริบท เอื้อให้เด็กได้เล่นอย่างเต็มศักยภาพครอบคลุมทุกตำบลทั้ง 3 บริบท ได้แก่ บ้าน สถานพัฒนาเด็กปฐมวัย และชุมชน ควบคู่กับการได้รับโภชนาการและการส่งเสริมสุขภาพที่เหมาะสมตามวัย
ในส่วนของผู้อำนวยการเล่น เป็นผู้ที่มีบทบาทช่วยให้การเล่นของเด็กประสบความสำเร็จ ซึ่งพ่อ แม่ ผู้สูงอายุครูพี่เลี้ยงเด็ก อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.)ทุกคนที่อยู่รอบตัวเด็กสามารถเป็นผู้อำนวยการเล่น และสนับสนุนส่งเสริมพัฒนาต้นแบบเด็กไทยเล่นเปลี่ยนโลก เพื่อสร้างเด็กไทยให้เป็นเด็กที่มีพัฒนาการสมวัย สูงดีสมส่วน มีทักษะชีวิตที่พร้อมเจริญเติบโตในสังคม และเป็นกำลังสำคัญในการพัฒนาประเทศต่อไปในอนาคต
นายแพทย์สุวรรณชัย วัฒนายิ่งเจริญชัย อธิบดีกรมอนามัย กล่าวว่า กรมอนามัยได้มีการจัดอบรมพัฒนาทักษะผู้อำนวยการเล่น ให้ครอบคลุมทุกเขตสุขภาพ ขณะนี้ได้ดำเนินการพัฒนา ครู ก ในระดับเขตสุขภาพ เพื่อนำไปขยายผลต่อในพื้นที่ โดยมีเป้าหมายในปี 2564 ครอบคลุมทุกจังหวัด ดังนี้ 1.ผู้อำนวยการเล่นทั่วประเทศ อย่างน้อย 500 คน ในเขตสุขภาพ เขตละ 50 คน ซึ่งที่ผ่านมากรมอนามัยให้ความสำคัญในการพัฒนาทักษะผู้อำนวยการเล่น โดยพัฒนาหลักสูตรผู้อำนวยการเล่นในรูปแบบออนไลน์ ซึ่งจะเป็นช่องทางที่ให้พ่อ แม่ ผู้เลี้ยงดูเด็ก ครูผู้ดูแลเด็ก หรือผู้ที่สนใจต้องการเรียนรู้สามารถเข้าถึงเพื่อพัฒนาศักยภาพของตนเอง และเผยแพร่สู่ผู้อื่นได้
2.พื้นที่เด็กไทยเล่นเปลี่ยนโลกทั่วประเทศ อย่างน้อย 500 แห่ง เขตสุขภาพ เขตละ 50 แห่ง และ 3.พื้นที่ต้นแบบเด็กไทยเล่นเปลี่ยนโลกทั่วประเทศอย่างน้อย 300 แห่ง เขตสุขภาพ เขตละ 25 แห่ง นอกจากนี้ ได้มีการเผยแพร่สนับสนุนองค์ความรู้และสื่อต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ คู่มือผู้อำนวยการเล่น เด็กไทยเล่นเปลี่ยนโลก คู่มือเล่นเปลี่ยนโลกสำหรับสถานพัฒนาเด็กปฐมวัย และสื่อวีดิทัศน์ แก่ศูนย์อนามัยทุกแห่ง รวมทั้ง สามารถดาวน์โหลดสื่อต่างๆ ได้ทางเว็บไซต์ของกรมอนามัย
นางสาวณัฐยา บุญภักดี ผู้อำนวยการสำนักสนับสนุนสุขภาวะเด็ก เยาวชน และครอบครัว สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) กล่าวว่า สสส. และภาคีเครือข่ายเล่นเปลี่ยนโลกได้ส่งเสริมและสนับสนุนให้เกิดการรวมตัวขององค์กร เช่น มูลนิธิเพื่อการพัฒนาเด็ก สถาบันสื่อเด็กและเยาวชน มูลนิธิเพื่อนเยาวชนเพื่อการพัฒนากลุ่มไม้ขีดไฟ และกลุ่ม WE ARE HAPPY เป็นเครือข่าย “เล่นเปลี่ยนโลก”
โดยเครือข่ายนี้ จะขับเคลื่อนดำเนินการสร้างความตระหนักเรื่องการเล่น ให้ใช้การเล่นอิสระเป็นเครื่องมือในการพัฒนา และแก้ไขปัญหาเด็กและครอบครัวในยุคศตวรรษที่ 21 ผ่านกระบวนการสร้างให้เกิดผู้อำนวยการเล่น ที่จะเปลี่ยนแปลงทัศนะของคนในสังคมจากการเล่น สนับสนุนให้ผู้อำนวยการเล่น พัฒนาโมเดลการเรียนรู้ต้นแบบที่หลากหลายทั้งในศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก โรงเรียน ชุมชน มหาวิทยาลัย ฯลฯ มากกว่า 34 พื้นที่ใน 14 จังหวัด ซึ่งแต่ละพื้นที่ดำเนินการพัฒนาเด็กผ่านการเล่นอย่างต่อเนื่อง ร่วมเป็นคณะทำงานขับเคลื่อนนโยบายเด็กไทยเล่นเปลี่ยนโลก สนับสนุนองค์ความรู้ที่เกี่ยวข้องกับการเล่นอิสระ ช่วยเป็นทีมวิทยากรจัดอบรมผู้อำนวยการเล่น และกระบวนการ Coaching
ขณะเดียวกันภาคีเล่นเปลี่ยนโลกยังช่วยเป็นแหล่งเรียนรู้และเป็นพื้นที่สาธิต ให้แก่เครือข่ายของกรมอนามัยอีกด้วย
นายเชษฐา มั่นคง ผู้อำนวยการมูลนิธิเพื่อการพัฒนาเด็ก(มพด.) กล่าวว่า ที่ผ่านมา มพด. และเครือข่ายเล่นเปลี่ยนโลก ได้ดำเนินงานผ่านแกนนำผู้อำนวยการเล่นจากทั่วประเทศกว่า 100 คน ที่ประกอบด้วย ครู ศพด. ครูโรงเรียนประถม แกนนำเยาวชน ชุมชน อาจารย์มหาวิทยาลัย นักศึกษา และเจ้าหน้าที่หน่วยงานที่มีความเข้าใจแนวคิดการเล่นอิสระ สามารถเป็นผู้อำนวยการเล่น สร้างโอกาสให้เด็กได้เล่น โดยมีโมเดลเรียนรู้ต้นแบบรูปแบบการส่งเสริมการเล่นอิสระ และดำเนินการเล่นอิสระ พัฒนาเด็กอย่างต่อเนื่องโดยการสร้างความร่วมมือกันของครอบครัว และชุมชน รวมทั้งมีรูปแบบการเล่นในโรงเรียน ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก และชุมชน โดยมีรูปแบบ อาทิ Play @home Play Room, Play day, Play park, Play center Play space (ที่ไหนก็เล่นได้), Play delivery, Play Festival ที่มีกระบวนการพัฒนาสิ่งแวดล้อมที่เอื้อต่อการเล่นของเด็กในหลากหลายรูปแบบ
ทั้งนี้ ได้มีการอบรมผู้อำนวยการเล่น มีสื่อให้ความรู้กับคุณครูและผู้ปกครองในการส่งเสริมการเล่น มีช่องทางในการสื่อสารกับกลุ่มครอบครัว และสังคมออนไลน์ มีเพจ Let’s play more เล่นเปลี่ยนโลก และเว็บไซต์ เพจเล่นเพื่อชีวิตเด็กและมีรูปแบบการสื่อสารแบบเทศกาลการเล่น งานส่งเสริมสิทธิการเล่นในประเทศไทย โดยขับเคลื่อนนโยบายที่เอื้อต่อการส่งเสริมให้เกิดการเล่นอิสระในประเทศไทย คือ นโยบายเด็กไทยเล่นเปลี่ยนโลกของกรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข และการขับเคลื่อนกับเครือข่ายระหว่างประเทศ ร่วมกับสมาคมส่งเสริมสิทธิการเล่นนานาชาติ (International Play Association) หรือ IPA ในการแลกเปลี่ยนและพัฒนาองค์ความรู้ในระดับโลก
นายแพทย์รัฐพล เตรียมวิชานนท์ ผู้ช่วยเลขาธิการสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ กล่าวว่า ในปัจจุบันได้มีการจัดตั้งกองทุนหลักประกันสุขภาพในระดับท้องถิ่นหรือพื้นที่ร่วมกับองค์การบริหารส่วนตำบล (อบต.) และเทศบาลทั้งประเทศครอบคลุม 7,738 แห่งทั่วประเทศ รวมทั้งในเขตพื้นที่กรุงเทพมหานคร เป้าประสงค์สำคัญประการหนึ่งของกองทุนที่ตั้งขึ้น เพื่อการหนุนเสริม สนับสนุน ให้ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กในพื้นที่ชุมชน ได้นำงบจากกองทุนนี้ไปใช้ประโยชน์ในการดำเนินกิจกรรมเพื่อการพัฒนา พัฒนาการของเด็กในพื้นที่ของท้องถิ่นตนเอง
โดยในปีที่ผ่านมาจากรายงานพบว่า กองทุนฯ ได้มีการหนุนเสริมกิจกรรมเพื่อพัฒนาพัฒนาการเด็ก ถึงจำนวน 3,317 กองทุนคิดเป็นร้อยละ 43 จำนวนโครงการ 16,832 โครงการ เป็นเงิน344,598,229 บาท มีเด็กได้รับประโยชน์จากโครงการ 1,726,426 คนทั้งนี้ในปีงบประมาณ 2563 ได้มีการพัฒนาศูนย์เด็กเล็กในพื้นที่ให้เป็นศูนย์ฯต้นแบบ ได้ถึง 178 แห่ง ครอบคลุมทุกจังหวัด
กิจกรรม “เล่นเปลี่ยนโลก” ในวันนี้ เป็นหนึ่งกิจกรรมที่สามารถส่งเสริมพัฒนาการของเด็กในพื้นที่ได้ ดังนั้น หากมีการเผยแพร่โครงการไปสู่ชุมชนท้องถิ่นแล้วอาศัยการหนุนเสริมกิจกรรมนี้จากกองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่นที่มีอยู่ทั่วประเทศก็จะเกิดโอกาสประสบความสำเร็จในการขยายโครงการต่อไป
เป็นอีกหนึ่งโครงการที่ “ผู้ใหญ่ในวันนี้” พยายามผลักดันเพื่อ “ผู้ใหญ่ในวันหน้า”
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี