ของต่างๆ ที่มีอยู่ในโลกนี้ มันทำมาจากดินน้ำลมไฟ ดินน้ำลมไฟ มันน่ารักน่าชัง น่ากลัวน่าหลงไหม ไม่มี เห็นน้ำเราก็เฉยๆ เห็นดินเราก็เฉยๆ เห็นไฟเราก็เฉยๆ ไม่มีถ้าเราเห็นความจริงของต่างๆ ที่เรามาพบปะ มาสัมผัสมาครอบครองนี้ มันเป็นเพียงดินน้ำลมไฟเท่านั้นเอง ทำมาจากดินน้ำลมไฟ แล้วก็ได้มาแล้วเดี๋ยวมันก็หมดไป ถ้าเราไม่มีความรักชังแล้ว เวลามันจะหมดเราก็ไม่เดือดร้อน หมดก็หมดไป เราไม่ได้ไปรักไปชอบมัน ถ้าเราไม่ไปชัง เราก็ไม่มีอะไรกับมัน ถึงแม้มันจะร้ายแรงขนาดไหน มันก็ทำร้ายได้ก็เพียงแต่ดินน้ำลมไฟด้วยกัน ก็คือร่างกายของเรานี่ ร่างกายของเรา มันก็ดินน้ำลมไฟเหมือนกัน อะไรมาทำร้ายมันก็ทำร้ายที่ดินน้ำลมไฟ มันไม่ได้มาทำร้ายที่ตัวเรา

ตัวเราคือใจผู้รู้ผู้คิดนี่ มันไม่มีอะไรแตะต้องได้ ดินน้ำลมไฟไม่สามารถมาทำลายใจได้ ใจเป็นผู้รู้ผู้คิดนี้ ไม่มีอะไรที่จะสามารถทำลายได้ เหมือนกับไม่มีอะไรที่สามารถทำลายดินน้ำลมไฟได้ ดินน้ำลมไฟนี่ไม่มีอะไรที่จะทำลายมันได้ แต่ดินน้ำลมไฟมันมารวมกันได้ เวลามันมารวมกัน ก็ทำให้เกิดต้นไม้ขึ้นมา เห็นไหม พอฝนตกลงมา น้ำตกลงมาในดิน พอดินกับน้ำผสมกัน มีความร้อนพอสมควร ไม่หนาวจนเป็นหิมะอย่างนี้ แล้วก็ไม่ร้อนจนเป็นทะเลทราย เราก็มีต้นไม้กัน มีร่างกายของมนุษย์กัน ร่างกายของมนุษย์ ก็ทำมาจากดินน้ำลมไฟเหมือนกัน แล้วก็มีใจมาเกาะมาขี่ร่างกายนี้ ไม่มีอะไรทำลายใจได้ ไม่มีอะไรทำลายดินน้ำลมไฟได้ ดินน้ำลมไฟมันเพียงแต่มารวมตัวกัน แล้วเดี๋ยวมันก็แยกตัวออกจากกัน นี่ร่างกายของเรานี้ประกอบขึ้นด้วยดินน้ำลมไฟ เดี๋ยวถึงเวลามันก็แยกตัวออกจากกัน น้ำก็ไปทางหนึ่ง ลมก็ไปทางหนึ่ง ไฟก็ไปทางหนึ่ง ดินก็ไป กลับไปสู่ต้นสังกัด พูดง่ายๆ

น้ำก็กลับไปหาน้ำ น้ำมันก็ระเหยขึ้นท้องฟ้ากันทั้งนั้น พอมันขึ้นท้องฟ้า มันก็รวมตัวจับเป็นเมฆกันเห็นไหม จับตัวเป็นเมฆแล้วเดี๋ยวมันก็ตกลงมาเป็นน้ำ ลงไปในน้ำทะเล อยู่ในทะเล อยู่ในลำธารลำห้วยต่างๆ ดินมันก็กลับไปอยู่กับดิน เห็นไหม ร่างกายพอเราเผาก็เหลือแต่ขี้เถ้านี่ เราก็เอาไปลอยในทะเล มันก็ตกตะกอนลงไปอยู่ในพื้นดินข้างล่าง หรือเราเอาไปฝังมันก็กลายเป็นดินไป ทุกอย่างในโลกนี้มันเป็นดินน้ำลมไฟ ถ้าเรามีความรู้อย่างนี้ ก็ไม่รู้จะไปกลัวอะไร ทีนี้พอเราไม่มีความรู้ เราก็ไปตู่เอาว่าไอ้นั่นเป็นของเรา เป็นตัวเราขึ้นมา ว่าร่างกายนี้เป็นตัวเรา เป็นของเรา พอมีตัวเราของเรา ก็มีความรักความชังความกลัวความหลงแล้ว อะไรที่จะมาทำลายร่างกายเรา ก็กลัวมันแล้ว อะไรเราหลงคิดว่าดี เราคิดว่าไม่ดี เราก็หลงแล้ว เพราะว่ามันไม่ดี อะไรที่เราคิดว่าไม่ดี เราก็หลงแล้วเพราะว่ามันเฉยๆ มันกลางๆ มันไม่ดีไม่ชั่ว แต่เราไปหลงเอง ไปรักไปชังมันเอง ด้วยความหลงของเรา

ถ้าเรามีความรู้ว่ามันเป็นเพียงดินน้ำลมไฟ เราไม่ไปรักไปชังไปกลัวไปหลงหรอก ถึงแม้ตอนนี้มันจะเป็นร่างกาย แต่เดี๋ยวมันก็ต้องกลับไปเป็นดินน้ำลมไฟอยู่ดี ร่างกายของคนทุกคน ไปไหนล่ะเวลามันหยุดลม พอมันหยุดลมหายใจปั๊บ ลมมันก็ออกจากร่างไปก่อนแล้วใช่ไหม นี่สมาชิกคนแรกที่ลาออกจากบริษัทนี้ ก็คือลม ขอลาออกก่อนแล้ว สมาชิกที่ ๒ ก็คือไฟ ไปแล้วใช่ไหม ความร้อนในร่างกายเป็นยังไง คนตายลองไปจับตัวดูสิ ธาตุไฟไปแล้ว ธาตุลมไปก่อน แล้วก็ธาตุไฟ เดี๋ยวถ้าทิ้งไว้เดี๋ยวธาตุน้ำก็ไหลออกมาจากร่างกาย แล้วเดี๋ยวก็เหลือแต่ธาตุดิน นี่เป็นการรวมตัวของบริษัทหุ้นส่วน หุ้นส่วน ๔ หุ้นด้วยกัน คือดินน้ำลมไฟ ส่วนของต่างๆ ที่ผลิตมานี้ก็มีหุ้นส่วน ๔ หุ้นนี่แหละ มีปริมาณมากน้อยต่างกัน บางอย่างก็มีน้ำมาก บางอย่างก็มีน้ำน้อย บางอย่างก็มีดินมาก แล้วแต่ 

สินค้าต่างๆ ที่เราทำเราใช้อยู่นี้มันก็ผลิตมาจากดินน้ำลมไฟทั้งนั้น เวลาจะผลิตสินค้าต่างๆ มันมักจะต้องมีความร้อนมาหลอมโลหะ โลหะก็เป็นดินเห็นไหม เอาความร้อนมาหลอม เพื่อจะหล่อให้มันเป็นรูปเป็นร่างขึ้นมา เป็นพลาสติกเป็นนู่นเป็นนี่ มันก็ต้องมีความร้อน แล้วก็ต้องมีส่วนของน้ำผสมเข้าไป น้ำยงน้ำยาอะไรต่างๆ มันประกอบมาจากดินน้ำลมไฟทั้งนั้นแหละ เพราะเดี๋ยวมันพังมันก็กลับไปหาดินน้ำลมไฟ ของต่างๆ มันไปไหนล่ะ หลุมขยะใช่ไหม เต็มไปหมดอย่างนี้ ถุงพสาสตกพลาสติกนี้ล้นโลก มันมาจากดินน้ำลมไฟ มันเกิดจากการผลิตของพวกเรา นี่ของที่เราผลิตนี่มันกลับคืนสู่ต้นสังกัดยาก มันถึงเป็นปัญหา ไม่เหมือนกับของที่ธรรมชาติผลิตนี้ มันกลับเข้าหาสังกัดเร็ว สมัยก่อนเราไม่มีพวกพลาสติก ไม่มีพวกโลหะ นี่เรามีแต่ของธรรมชาติทั้งนั้น สมัยก่อนเวลาเราจะห่อข้าวเราใช้อะไรล่ะ ใช้ใบตอง ใช้ใบตองห่อข้าว ใบตองใช้เสร็จทิ้งไป วันสองวันมันก็แยกตัวสลายตัว กลับคืนสู่ดินน้ำลมไฟไปอย่างรวดเร็ว

แต่สมัยนี้เรามาผลิตของกันขึ้นมา ของที่เราผลิตนี้มันกลับคืนสู่ที่เดิมยาก มันก็เลยกลายเป็นปัญหาขึ้นมาเพราะมันมีมลพิษ มันผลิตลมพิษให้กับพวกเรา ได้สูดกันได้ดมกัน มันทำให้น้ำของเราที่ดื่มนี้เป็นน้ำพิษกันไป นี่คือปัญหาของพวกเราที่เรามาเล่นกับดินน้ำลมไฟแบบไม่ฉลาด เล่นดินน้ำลมไฟตามความอยากของเรา ไม่คำนึงถึงโทษที่จะตามมา จากการที่เรามาผลิตของต่างๆ นี้ขึ้นมา ว่าเรากำลังมาทำลายระบบนิเวศน์ ระบบของดินน้ำลมไฟไป เรามาสร้างควันพิษกัน เรามาทำให้น้ำของเราสกปรก เพราะเราทิ้งของสกปรกลงไปในน้ำ เราทำให้อากาศเป็นพิษ ทำให้ดินของเราเป็นพิษ เอาของที่เป็นอันตรายฝังไปในดิน ดินที่เราฝังตรงนั้นก็ใช้ไม่ได้ ทำการเกษตรทำอะไรไม่ได้ ลมก็เป็นพิษ น้ำก็เป็นพิษ มีแต่ไฟนี่มันก็ยังเป็นไฟอยู่เท่านั้น ไฟก็คือความร้อน

นี่คือการใช้ปัญญา ถ้าเรามีปัญญาเราจะสามารถ ที่จะมองสิ่งต่างๆ ให้เห็นว่ามันเป็นเพียงดินน้ำลมไฟ พอเราเห็นว่ามันเป็นดินน้ำลมไฟ เราก็ไม่รู้จะไปรักไปชังไปกลัวไปหลงทำไม พอจะโกรธคนนี้ก็กำลังโกรธใคร โกรธดินหรือโกรธน้ำ หรือโกรธลมหรือโกรธไฟ ก็ไม่รู้จะไปโกรธทำไม นี่คือปัญญา ถ้าเรามีปัญญา มองเห็นทุกอย่างว่าเป็นดินน้ำลมไฟ เราก็จะหยุดความโลภความอยากต่างๆ ได้ เพราะว่าได้มา มันก็ไม่ได้ทำให้ใจของเราวิเศษขึ้นแต่อย่างไร กลับมาสร้างภาระให้กับใจของเรา ใจของเราต้องมาดูแลบริหารจัดการ ถ้าใจเราได้พบกับความสุขที่เกิดจากความสงบแล้ว เราก็ไม่ต้องมีอะไรมาให้ความสุขกับเรา เราก็จะไม่ไปรักไปชังไปกลัวไปหลงอะไรกับใคร ใจของเราก็จะสงบอยู่ตลอดเวลา เป็นพระนิพพานขึ้นมา ด้วยการที่เห็นทุกอย่างนี้ว่าเป็นอนัตตานั่นเอง

พระอาจารย์สุชาติ อภิชาโต วัดญาณสังวรารามฯ จังหวัดชลบุรี วัวันที่ ๖ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๒ (เพจ พระอาจารย์สุชาติ อภิชาโต)