คำถาม : พระอาจารย์ครับ มีท่านหนึ่งบอกกับผมไว้ว่า ความคิด ความรู้สึกต่างๆ เราไม่สามารถควบคุมได้ เราทำได้เพียงมีสติตามดูมัน ตามรู้มัน เป็นเรื่องจริงไหมครับ

พระอาจารย์สุชาติ อภิชาโต : ก็ควบคุมมันได้แต่อาจจะไม่ได้ตลอดเวลา แต่เป็นพักๆ เช่นเราทำใจให้สงบนี้ เราก็ควบคุมความคิดได้แล้ว หยุดความคิดไว้ ใจสงบนี้เราก็ควบคุมสังขาร วิญญาณได้ มันก็สงบระงับไปชั่วคราว แต่พอสักระยะหนึ่งมันก็ถอนออกมา พอถอนออกมามันก็คิดปรุงแต่ง แต่เราสามารถบังคับให้มันคิดไปในทางที่เราต้องการได้ เช่นบังคับให้มันคิดไปในทางธรรมได้ ถ้าเราฝึกฝนอบรมควบคุมบังคับมันไปเรื่อยๆ ใจเราสามารถบังคับให้มันคิดไปในทางธรรมก็ได้

แต่ถ้าเราไม่เคยฝึกฝน ปล่อยให้ใจคิดมันก็จะคิดไปตามนิสัยเดิมของมัน นิสัยเดิมของมัน มันก็จะคิดไปในทางกิเลสตัณหา คิดไปในทางของอวิชชา คิดว่าเป็นของเรา เป็นตัวเรา คิดว่าให้ความสุขกับเรา พอคิดอย่างนี้ก็อยากจะได้สิ่งนั้นสิ่งนี้มา ก็ต้องไปดิ้นรนไปหาสิ่งนั้นสิ่งนี้มา พอได้มาแล้วมันก็ให้ความสุขเดี๋ยวเดียวแล้วมันก็หายไป ก็ต้องไปหาสิ่งใหม่มาอีก อย่างซื้อเสื้อผ้าเต็มตู้ซื้อทำไม มีร่างกายเพียงร่างกายเดียว แต่มีเสื้อผ้าเป็น ๑๐๐ ชุด ก็เพราะว่าเวลาเห็นแล้วมันคิดว่าสวยอยากได้ พอได้มาใส่หนเดียวแล้วมันก็ว่าไม่สวยแล้วเปลี่ยนใจแล้ว อยากได้อีกอย่างแล้ว อันนี้ก็เพราะว่าเราไม่ควบคุมความคิดของเราปล่อยให้มันคิดไปตามอารมณ์ 

ถ้าเราควบคุมให้มันคิดด้วยเหตุด้วยผลมันก็จะระงับได้ เสื้อผ้ามีไว้ทำไม ไว้ใส่เพื่อปกปิดร่างกายใช่ไหม ถ้าตอนนี้มันพอใส่หรือเปล่า ถ้าพอเราซื้อมาทำไม เท่านั้นมันก็จบ ก็ควบคุมได้ ความรู้สึกนึกคิดให้มันคิดไปในทางให้ความสุขได้ อย่างพระอรหันต์พระพุทธเจ้านี้ท่านคิดไปในทางที่ทำให้จิตใจของท่านมีความสุข ท่านไม่ได้คิดไปในทางที่ทำให้จิตใจของท่านมีความทุกข์

ความสุขความทุกข์มันก็เกิดจากความคิดนี่แหละ ตัณหาความอยากมันต้องใช้ความคิดเป็นตัวพาไป เวลาคิดถึงขนมมันก็เกิดความอยากขึ้นมา แต่พอคิดถึงอุจจาระหลังจากที่กินขนมแล้วถ่ายออกมา มันก็จะไม่อยากกิน ดังนั้น อยู่ที่เราจะคิดไปในทางไหน ถ้าเราไม่อยากจะกิน ทุกครั้งที่เห็นขนมก็คิดถึงตอนที่มันกลายเป็นอุจจาระดู พอมันกลายเป็นอุจจาระแล้วก็คิดว่าเรากินอุจจาระนี่กินไปทำไม มันก็ไม่อยากกินได้ อันนี้วิธีปฏิบัติ เขารู้จักการควบคุมความคิดได้ แต่จะให้มันหายไป ให้มันหยุดนิ่งไปไม่คิดอะไรเลยมันทำไม่ได้ แล้วไม่จำเป็นด้วยก็ปล่อยมันคิดไปตามเรื่องของมัน ปล่อยขันธ์ให้มันเป็นไปตามธรรมชาติของมัน เพียงแต่ว่าอย่าให้มันไปคิดไปในทางที่ทำให้มันเกิดความทุกข์เกิดความเสียหายเท่านั้นเอง

พระอาจารย์สุชาติ อภิชาโต 
ที่มา https://www.facebook.com/Suchart.Abhijato