เมื่อวันที่ 3 ก.ย. 66 จากกรณี นายโกวิท ผกามาศ อธิบดีกรมส่งเสริมวัฒนธรรม ได้ลงนามในประกาศกรมส่งเสริมวัฒนธรรม เรื่อง ผลการคัดเลือกกิจกรรม “1 จังหวัด 1 เมนู เชิดชูอาหารถิ่น” 77 จังหวัด 77 เมนู ประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2566 ซึ่งทางกรมส่งเสริมวัฒนธรรม ได้ดำเนินการจัดกิจกรรมดังกล่าว ภายใต้โครงการส่งเสริมและพัฒนายกระดับอาหารถิ่น สู่มรดกทางวัฒนธรรมและอัตลักษณ์ความเป็นไทย (Thailand Best Local Food) “รสชาติ...ที่หายไป The Lost Taste” ประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2566 ขึ้น

โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประวัติศาสตร์ของอาหารไทย อาหารท้องถิ่น ที่มีความสัมพันธ์กับวิถีชีวิตคนไทย รวมถึงการรวบรวมและเผยแพร่ข้อมูลสารสนเทศ รวมทั้งเสนอสาระความรู้เกี่ยวกับอาหารไทยและอาหารท้องถิ่น ต่อยอดสมุนไพรไทย สรรพคุณทางเลือกและส่งต่อเป็นภูมิปัญญาที่มีการสืบทอดรุ่นสู่รุ่น อีกทั้งเป็นการส่งเสริมศักยภาพของเครือข่ายวัฒนธรรมในการบริหารจัดการงานวัฒนธรรมอย่างยั่งยืน บนพื้นฐานมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมท้องถิ่น โดยในส่วนของจังหวัดศรีสะเกษ ได้คัดเลือก เมนู “ละแวกะตาม” เป็นอาหารถิ่นประจำจังหวัดศรีสะเกษ ซึ่งหลายคนรู้จัก แต่ยังมีอีกหลายคนยังไม่รู้จัก และยังรู้สึกสงสัย ว่าเมนูนี้คืออะไรกันแน่

นายตี โพธิสาร นายกเทศมนตรีตำบลโพธิ์กระสังข์ อ.ขุนหาญ จ.ศรีสะเกษ เปิดเผยว่า ชุมชนบ้านโพธิ์กระสังข์ เป็นชุมชนดั้งเดิม ส่วนมากเป็นชาวเผ่ากูยหรือกวย อาศัยอยู่เป็นจำนวนมาก สำหรับเมนู “ละแวกะตาม” เป็นอาหารพื้นเมือง ของชาวเผ่ากูย หรือกวย มีมาแต่โบราณแล้ว “ละแว” แปลว่า แกง หรืออ่อม ส่วน “กะตาม” แปลว่า ปู ซึ่งภาษาอีสานจะเรียกว่า กะปู รวมกันแล้วเมนู “ละแวกะตาม” ก็คือ “แกงอ่อมปู” นั้นเอง ส่วนวิธีการทำนั้น ก็จะใช้ปูนา ที่หาได้จากธรรมชาติท้องไร้ท้องนา นำมาล้างแล้วแกะกระดอง ขูดเอามันปูที่อยู่ในกระดองออก เพื่อนำไปประกอบอาหาร ส่วนกระดองเมื่อขูดมันปูออกแล้วก็ทิ้งไป ส่วนตัวและขารวมถึงก้ามปูใส่ลงในครกโขลกหรือตำให้ละเอียด เพื่อเอาน้ำปู จากนั้นตักออกจากครกมาใส่น้ำกรองเอาแต่น้ำปู แล้วเอาเศษปูทิ้ง ต่อมานำน้ำปูที่ได้ มาตั้งบนเตาไฟ จนน้ำเริ่มเดือด แล้วใส่เผือกหรือมะละกอ หั่นเป็นชิ้นๆ ใส่ลงไปในหม้อ ตามด้วยข่า ตะไคร้ แล้วเทมันปูที่ได้ขูดออกจากกระดองลงไป ตามด้วยพริกแห้งตำละเอียด จากนั้นคนให้เข้ากัน แล้วเริ่มขั้นตอนการปรุงรส ใส่ผงชูรส ข้าวคั่ว หัวหอม ปลาร้าต้มสุก ใบมะขามอ่อน ผักแขยง เพื่อเพิ่มกลิ่นและรสชาติ จะมีกลิ่นหอมโชย เมื่อสุกได้ที่แล้ว จากนั้นก็ตักเสิร์ฟพร้อมชิมกับข้าวสวยร้อนๆ ขอบอกเลยว่าอร่อยไม่รู้ลืมแน่นอน

นายกเทศมนตรีตำบลโพธิ์กระสังข์ กล่าวอีกว่า การที่กรมส่งเสริมวัฒนธรรม ได้ประกาศให้เมนู ละแวกะตาม เป็นเมนูอาหารพื้นถิ่น 1 จังหวัด 1 เมนู ในครั้งนี้ ตนและชาวเผ่ากูย ต่างรู้สึกดีใจมาก รู้สึกภาคภูมิใจ ที่อาหารพื้นบ้านของบรรพบุรุษเราทำไว้ เป็นเมนูอาหารที่ได้รับความสนใจ และจะเป็นที่รู้จักมากขึ้น พร้อมทั้งยังจะสามารถส่งต่อไปถึงลูกหลานได้ โดยเฉพาะเรื่องของคุณค่าทางอาหารนั้นก็ถือว่าได้ครบถ้วนด้วยเช่นกัน นายตี กล่าว.-008