กรมอุตุนิยมวิทยาประกาศประเทศไทยเข้าสู่ฤดูฝนไปเมื่อ 15 พฤษภาคมที่ผ่านมา แต่ดูจากสถานการณ์ฝนตกหนัก น้ำท่วม ดินโคลนถล่มในหลายพื้นที่ ส่อแววซ้ำรอยปีก่อน โดยเฉพาะในอ.แม่สาย ปีนี้เกิดน้ำท่วมแล้ว 2 ครั้ง  และหลายพื้นที่ของจ.เชียงราย เจอทั้งฝนถล่ม น้ำป่าทะลักท่วม พัดพาดินโคลนมาเต็มพื้นที่ ทั้งที่คราบโคลนเพิ่งล้างไปยังไม่จาง 

                ยังไม่รวมเหตุน้ำท่วมหลังฝนกระหน่ำหลายจังหวัด ถึงจะเป็นน้ำระบายไม่ทันหรืออะไรก็ตาม  แต่สร้างความวิตกกังวลใจให้ชาวบ้านในพื้นที่เสี่ยงภัยไม่น้อยว่า  ปีนี้น่าห่วง น้ำมาเร็ว  เพิ่งจะเริ่มต้นหน้าฝนไม่ถึงสองสัปดาห์ แต่ปรากฎการณ์ฝนตกหนักต่อเนื่องรายวัน น้ำทะลักฉับพลัน  โคลนถล่ม เกิดขึ้นแล้วและแนวโน้มขยายวงกว้าง

                ยิ่งเมื่อวาน (29 พ.ค.) กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย (ปภ.)  ส่งข้อความผ่าน Cell Broadcast และ SMS  แจ้งเตือนเขื่อนเจ้าพระยาปรับอัตราระบายน้ำเพิ่มเป็น 1,000 ลูกบาศก์เมตร/วินาที  ทำให้ประชาชนที่อาศัยในพื้นที่ลุ่มต่ำนอกคันกั้นน้ำจะได้รับผลกระทบจากระดับน้ำที่สูงขึ้นในพื้นที่ 2 จังหวัดคือ “อ่างทอง” และ “พระนครศรีอยุธยา”

                โดยเริ่มส่งผลกระทบตีห้า วันที่ 30 พฤษภาคม  พร้อมเตือนให้ประชาชนที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ลุ่มต่ำนอกคันกั้นน้ำยกของขึ้นที่สูง  ดูแลกลุ่มเปราะบาง  เช่น   ผู้สูงอายุ  ผู้ป่วยติดเตียง และให้ติดตามข่าวสารจากทางราชการในพื้นที่อย่างใกล้ชิด

                ย้อนไปก่อนหน้านั้น 27 พฤษภาคม   กรมชลประทานประกาศแจ้งเตือนพื้นที่ท้ายเขื่อนเจ้าพระยา จังหวัดชัยนาท หลังมีฝนตกต่อเนื่องในพื้นที่ตอนบนของลุ่มน้ำเจ้าพระยา ส่งผลให้ระดับน้ำมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นต่อเนื่อง คาดการณ์ 1-3 วัน จะมีปริมาณน้ำไหลผ่านสถานี C.2 อำเภอเมือง จังหวัดนครสวรรค์ ประมาณ 1,000-1,300 ลูกบาศก์เมตรต่อวินาที  ทำให้ปริมาณน้ำเหนือเขื่อนเจ้าพระยาเพิ่มสูงขึ้น จึงต้องระบายน้ำผ่านท้ายเขื่อนเจ้าพระยาในอัตรา 700 - 1,000 ลูกบาศก์เมตรต่อวินาที  ส่งผลให้พื้นที่ริมน้ำมีระดับน้ำเพิ่มสูงขึ้นจากปัจจุบันอีกประมาณ 0.6-1.7 เมตร ได้แก่  พื้นที่ลุ่มต่ำนอกคันกั้นน้ำบริเวณคลองโผงเผง จังหวัดอ่างทอง  คลองบางบาล จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ระดับน้ำที่เพิ่มสูงขึ้นนี้ ยังไม่กระทบพื้นที่ชุมชน

                นอกจากนี้ กรมชลประทานแจ้งเตือน 11 จังหวัดในพื้นที่ลุ่มน้ำเจ้าพระยา อุทัยธานี ชัยนาท สิงห์บุรี อ่างทอง สุพรรณบุรี พระนครศรีอยุธยา ลพบุรี ปทุมธานี นนทบุรี สมุทรปราการ รวมถึงกรุงเทพมหานคร และประชาชนที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ริม 2 ฝั่งของแม่น้ำเจ้าพระยาให้เฝ้าระวังติดตามสถานการณ์น้ำใกล้ชิด

            แสดงให้เห็นว่า ปีนี้น้ำเหนือมาก หลากมาเร็วกว่าปกติ  ถ้าจำกันได้การปรับเพิ่มการระบายน้ำของเขื่อนเจ้าพระยา ในหน้าฝนปีก่อนๆ  มักเกิดขึ้นช่วงเดือนสิงหา-กันยา  ปีนี้คนอ่างทอง-อยุธยา ได้รับคำเตือนยกของขึ้นที่สูงตั้งแต่พฤษภาแล้ว 

                นี่ยังไม่ถึงไทม์ไลน์ที่กรมอุตุฯแถลงไว้ตอนประกาศเข้าหน้าฝนว่า สิงหาคม-ตุลาคม เป็นช่วงที่มีฝนตกชุกหนาแน่น มีความเสี่ยงต่อพายุหมุนเขตร้อน ที่อาจก่อให้เกิดน้ำท่วมฉับพลัน น้ำป่าไหลหลาก และน้ำล้นตลิ่ง  และปีนี้คาดว่าจะมีพายุหมุนเขตร้อนเคลื่อนเข้าสู่ประเทศไทยประมาณ 1–2 ลูก โดยเฉพาะบริเวณภาคตะวันออกเฉียงเหนือและภาคเหนือ

                ขณะที่ฟากรัฐบาลออกมายืนยันหนักแน่นว่า ติดตามเรื่องนี้ใกล้ชิด และเตรียมแผนรับมือไว้แล้ว

อย่าง สทนช.ตั้งศูนย์บริหารจัดการน้ำส่วนหน้า ในพื้นที่เสี่ยงอุทกภัย เพื่อบริหารสถานการณ์ โดยเฉพาะจ.เชียงราย อยู่ในพื้นที่ลุ่มน้ำโขงเหนือ มีความซับซ้อนของปัญหา ทั้งในเรื่องพื้นที่ชายแดนที่ติดฝั่งประเทศเพื่อนบ้าน ที่ต้องรองรับมวลน้ำบางส่วนจากเมียนมา

                หรือการที่ “มท.1”ประชุมสั่งการเตรียมความพร้อม มีหนังสือด่วนแจ้งผู้ว่าราชการจังหวัด 17 จังหวัดภาคเหนือ ให้บริหารจัดการสถานการณ์อุทกภัยอย่างมีประสิทธิภาพ เตรียมพร้อมทั้งก่อนเกิดภัยและหลังเกิดเหตุ เร่งช่วยเหลือฟื้นฟูเยียวยา ที่สำคัญต้องแจ้งเตือน ให้ประชาชนเตรีมพร้อมรับมือ ลดความเสียหายที่จะเกิดขึ้นให้น้อยที่สุด!!!

                  ท่าทีรัฐบาลเตรียมพร้อมรับมือ วางแผนสั่งการผ่านหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง แสดงว่ารับรู้ปัญหาดี หมาดๆคือ ความพยายามยกระดับการเตือนภัยผ่านมือถือ นอกเหนือจากนี้ ก็อยากให้รัฐบาลนำ “บทเรียน” ที่สั่งถอดกันมาทุกปี หลังเกิดเหตุ  มาใช้ให้เกิดประโยชน์มีประสิทธิภาพ ที่สำคัญแผนรับมือ ต้องถูกนำไปใช้ปฎิบัติได้จริง รวดเร็ว เห็นผลสัมฤทธิ์เป็นรูปธรรมคือ ลดความเสียหายในชีวิตและทรัพย์สินประชาชน ลดความสูญเสียทางเศรษฐกิจ ลดงบที่ต้องนำไปเยียวยาผู้ประสบภัย

เข้าใจว่า การแก้ปัญหาน้ำ ไม่ว่าจะน้ำท่วม-น้ำแล้งหรือคุณภาพน้ำ   พูดง่ายทางปฎิบัติอาจทำได้ยาก แต่เมื่อสถานการณ์ตอนนี้เหมือนส่งสัญญาณเตือนให้ต้องรับมือ  รัฐบาลก็ต้องเข้ามากำกับติดตามดูแลป้องกันแก้ปัญหาอย่างเข้มข้น  เพื่อให้แผนปฎิบัติเกิดผลสัมฤทธิ์  ประวัติศาสตร์จะได้ไม่ซ้ำรอยอีก

ว่าแต่ตอนนี้รัฐบาลมีแผนพร้อมรับมือ “น้องน้ำ” หรือยัง????