ห่วงใช้เกินขนาด

สธ.เปิดคอร์สอบรม‘กัญชา’

อย่าเชื่อรักษาได้39โรค

ไม่ใช่ยาครอบจักรวาล

บุคลากรทางการแพทย์จองคอร์สอบรมใช้กัญชารักษาโรคแน่น เต็มยาวถึงรุ่น 4 อธิบดีกรมการแพทย์ย้ำกลางวอร์รูมห่วงการสั่งจ่าย การใช้รักษาเกินขนาด ส่งผลข้างเคียงพร้อมกำชับใช้รักษาแบบประคับประคอง ใน4กลุ่มโรคหลัก ไม่ใช่ยาครอบจักรวาล อย่าเชื่อข้อมูลที่แชร์ผ่านไลน์รักษาได้ 39 โรค

เมื่อวันที่ 23พฤษภาคม ที่โรงแรมรามาการ์เดนส์ นพ.สมศักดิ์ อรรฆศิลป์ อธิบดีกรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข (สธ.) เป็นประธานเปิดอบรมการใช้สารสกัดจากกัญชาทางการแพทย์สำหรับบุคคลากรทางการแพทย์ รุ่นที่2 โดยมีแพทย์แผนไทย แพทย์แผนไทยประยุกต์ เภสัชกร หมอพื้นบ้านเข้าร่วมอบรม 300คน

โดย นพ.สมศักดิ์ กล่าวว่า การจัดอบรมการใช้สารสกัดจากกัญชาทางการแพทย์สำหรับบุคคลากรทางการแพทย์ รุ่นที่ 2 ในที่ประชุมคณะกรรมการหลักสูตรมีมติให้ปรับสูตรเพิ่มเติม โดยให้วิทยากรบรรยายถึงปริมาณการใช้สารสกัดจากกัญชาในแต่ละกลุ่มโรคให้ชัดเจน เช่น ลมชักในเด็กต้องให้บุคลากรแพทย์ทราบขนาดยาที่ต้องใช้ให้ชัดเจน รวมถึงการเฝ้าระวังและติดตามอาการข้างเคียง

“ซึ่งหลังอบรมทุกรุ่น คณะกรรมการพิจารณาและรับรองหลักสูตรการใช้กัญชาทางการแพทย์ จะมีการติดตามผลอบรม พร้อมรับฟังความเห็นจากผู้เข้าอบรม โดยเบื้องต้นรุ่นที่ผ่านมาอยากให้ปรับเวลาบรรยายในส่วนเนื้อหาของปลูกกัญชาน้อยลง ซึ่งรุ่นต่อไปจะมีการปรับเวลาอบรมในหัวข้อดังกล่าว สำหรับรุ่นที่ 2 พบผลตอบรับเกินความคาดหาย โดยพบว่ามีผู้เข้ามาลงทะเบียนเต็มจำนวนในเวลาเพียง 30 นาที ส่วนอีก 4 รุ่นที่เหลือ ล่าสุด ยังได้รับรายงานว่ามีผู้ลงทะเบียนเต็มจำนวนทั้งหมดแล้ว” อธิบดีกรมการแพทย์ กล่าว

นพ.สมศักดิ์ กล่าวต่อว่า นอกจากนี้ กรมการแพทย์จะเสนอนพ.ปิยะสกล สกลสัตยาทร รมว.สธ.เปิดหลักสูตรอบรมเป็นกรณีพิเศษให้บุคลากรสำนักงานปลัด สธ. แบ่งเป็น รุ่นที่ 1 หลักสูตรอบรมสำหรับแพทย์ เภสัชกร ของโรงพยาบาลศูนย์และโรงพยาบาลทั่วไปทุกแห่งช่วงกลางเดือนกรกฎาคมนี้ เพื่อให้ดูแลผู้ป่วยได้ทั่วถึง รับจำนวน 250 คน รุ่นที่ 2 หลักสูตรอบรมสำหรับทีมดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้ายหรือระยะประคับประคอง (Palliative Care) ซึ่งมีอยู่ในโรงพยาบาลทั่วประเทศ และทำงานเป็นเครือข่าย ระหว่างวันที่ 30-31 กรกฎาคม 180 คน โดยการอบรมทั้ง 2 รุ่น สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) และองค์กรเภสัชกรรม (อภ.) จะเป็นผู้สนับสนุนจัดการอบรม และรุ่นที่ 3 หลักสูตรอบรมสำหรับผู้บริหารโรงพยาบาลศูนย์ โรงพยาบาลทั่วไป สำนักงานสาธารณสุขจังหวัด (สสจ.) และนายแพทย์สาธารณสุขจังหวัด (นพ.สสจ.) ซึ่งจะเป็นการอบรมเชิงบริหาร อยู่ระหว่างกำหนดวันเวลาที่ชัดเจน โดยการจัดอบรมทั้งหมดเพื่อให้ครอบคลุมระดับผู้บริหารและผู้ปฏิบัติงาน คาดว่าผู้ที่ผ่านการอบรมจะเพียงพอและครอบคลุมทั่วประเทศ นอกจากนี้ ยังอยู่ระหว่างพิจารณาให้จัดหลักสูตรอบรมผ่านระบบออนไลน์อีกด้วย

อธิบดีกรมการแพทย์กล่าวอีกว่า กรมการแพทย์ยังพยายามเน้นผู้เข้ารับการอบรม โดยจัดทำโมเดลพัฒนา เช่น สารสกัดกัญชาที่มีประโยชน์ใช้กับลมชักควรใช้อย่างไร หากโรงพยาบาลจะมีคลินิกใช้รักษาลมชักในเด็กบางชนิดต้องจัดคลินิกอย่างไร

“ย้ำว่าสารสกัดกัญชาไม่ใช่ทางเลือกแรกในการรักษา ปัจจุบันอยู่ระหว่างจัดรูปแบบคลินิกในสถาบันประสาท กรมการแพทย์ เช่นเดียวกับสถาบันมะเร็ง ที่อยู่ระหว่างเตรียมโครงร่างเพื่อศึกษาวิจัยนำสารสกัดกัญชามาใช้กับผู้ป่วยอาเจียน คลื่นไส้ จากอาการมะเร็งและไม่สามารถรักษาด้วยวิธีอื่นได้แล้ว รวมถึงสถาบันผิวหนัง โรงเรียนแพทย์ สถาบันการศึกษาและโรงพยาบาลเอกชน กรมการแพทย์ยินดีศึกษาวิจัยร่วมกัน” นพ.สมศักดิ์ กล่าว

ภายหลังอบรมแพทย์ กับเภสัชกร รุ่น 2 นพ.สมศักดิ์พทย์ให้สัมภาษณ์อีกครั้งว่า ได้เน้นย้ำเรื่องสั่งจ่ายและการใช้กัญชาทางการแพทย์ หลังเกิดปัญหาคนทดลองใช้กัญชาจนเกิดอาการวูบ หัวใจเต้นเร็ว จึงอยากทำความเข้าใจกับประชาชน ผู้ที่ใช้ควรได้รับคำแนะนำจากแพทย์ที่ให้การรักษาอยู่ร่วมด้วย เนื่องจากองค์ความรู้ของการใช้กัญชา ยังไม่แน่ชัดถึงความเหมาะสมในการใช้ ทำให้บางคนมีผลข้างเคียงจากฤทธิ์ของกัญชา เพราะกัญชายังจัดเป็นยาเสพติดประเภท 5 อยู่

ทั้งนี้ ในการอบรมใช้กัญชาทางการแพทย์ เน้นดูแล 4 กลุ่มโรค ได้แก่ ลมชักในเด็ก แก้อาการคลื่นไส้อาเจียนจากเคมีบำบัด บรรเทาอาการปวด กรณีไม่สามารถใช้ยาแก้ปวดอื่นได้ และปอกประสาทเสื่อมแข็งเท่านั้น ไม่ใช่รักษาได้ทุกโรค เพราะกัญชาไม่ใช่ยาครอบจักรวาล และไม่ได้รักษาได้ถึง 39 โรค อย่างที่มีการแชร์และส่งต่อในไลน์

“การอบรมเรื่องกัญชาของกรมการแพทย์ เน้นแนวทางรักษาแบบประคับประคอง ส่วนในอนาคตกรมฯจะพัฒนาการรักษาโรคมะเร็ง ในโรงพยาบาลสังกัดกรมการแพทย์ ให้รักษาแบบบูรณาการ รักษามะเร็งแบบครบวงจร ควบคู่กับยาสมุนไพรด้วย เพื่อเปิดกว้าง ลดปัญหาคนไข้แบบใช้สมุนไพร แล้วไม่กล้า ปรึกษาแพทย์ เมื่อทราบประวัติคนไข้ชัดเจนแล้วแพทย์จะชี้แนะว่าอะไรใช้รักษาได้หรือไม่ได้ เช่น โรคที่ยังรักษาได้ตามแผนปัจจุบัน ไม่อยากให้หยุดรักษา หรือหันมาใช้แพทย์ทางเลือก เช่น มะเร็ง ระยะเริ่มต้น แต่กลับใช้กัญชารักษาแทน’ อธิบดีกรมการแพทย์ กล่าว

ด้านนพ.สรายุทธ์ บุญชัยพานิชวัฒนา ผู้อำนวยการสถานบำบัดรักษาและฟื้นฟูผู้ติดยาเสพติดแห่งชาติ บรมราชชนนีกล่าวว่า กัญชา ยังเป็นยาเสพติดประเภท 5 ย่อมมีฤทธิ์กดและกระตุ้นประสาท ทำให้ผู้ได้รับกัญชา มีตั้งแต่ นอนหลับสลบไสล ตื่นตัว กังวล หัวใจเต้นเร็ว มีอาการทั้งทางกายและใจครบ การใช้น้ำมันกัญชาเพื่อหยดรักษาขณะนี้ ควรทำภายใต้กรอบการดูแลของแพทย์ ไม่ใช่ทดลองใช้เอง เพราะฤทธิ์ของกัญชาในแต่ละคน การแสดงอาการแตกต่างกัน บางคนอาจไม่มีอาการมาก บางคนรุนแรง เมื่อมีอาการเกิดขึ้นแล้ว ใจสั่น หวิว วูบ ควรรีบพบแพทย์ และต้องแจ้งแพทย์ด้วยว่า เพิ่งใช้กัญชา เพื่อให้ถอนพิษกัญชาได้อย่างรวดเร็ว

ขณะที่นพ.สุรโชค ต่างวิวัฒน์ รองเลขาธิการคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) เปิดเผยว่าจากข้อมูลที่มีผู้มาแจ้งครอบครองกัญชาขณะนี้มีประมาณ 2.2 หมื่นราย ในจำนวนนี้มี 2.1 หมื่นรายที่แจ้งว่าเป็นผู้ป่วย หรือคิดเป็นร้อยละ 90 แต่ในจำนวนที่แจ้งว่าเป็นผู้ป่วยนั้น เราคิดว่าเป็นโรคที่จำเป็นต้องใช้กัญชาจริงมีไม่ถึง 100 ราย แต่ถ้ารวมกับผู้ป่วยกลุ่มอื่นที่อนุญาตมีประมาณ 2,000-3,000 คน ซึ่งคนกลุ่มเหล่านี้ยังถือครองน้ำมันกัญชากันอยู่ประมาณ 3 เดือน อาจมีบางส่วนที่มีน้ำมันกัญชาไม่พอ ก็วางระบบให้เข้าไปปรึกษาแพทย์ในพื้นที่ นอกจากนี้ คนที่ติดกัญชาเราก็ถือว่าเป็นผู้ป่วยที่ต้องรักษาเช่นกัน

ดังนั้น ขณะนี้ อย.หามาตรการจัดหาน้ำมันกัญชามาใช้ในระยะรอยต่อ ที่ประเทศไทยยังไม่สามารถผลิตน้ำมันกัญชาได้เอง หรือมีไม่เพียงพอ ซึ่งมีหลายมาตรการ แต่การนำเข้าน้ำมันกัญชาจากเมืองนอกนั้นไม่ใช่มาตรการแรกที่จะทำ โดยมาตรการแรกที่ทำคือ นำเอากัญชาของกลางจากคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามยาเสพติดแห่งชาติ (ป.ป.ส.)ประมาณ 30 ตัน ที่ยังไม่ได้คัดเกรด ส่งไปตรวจที่กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ว่าปนเปื้อนโลหะหนัก หรือยาฆ่าแมลงหรือไม่ หากไม่มี หรืออยู่ในระดับที่รับได้ก็จะให้หน่วยงานที่มีความสามารถนำไปสกัดออกมาใช้ และยังมีรายงานจากต่างจังหวัดว่า มีน้ำมันกัญชาของกลางอีกจำนวนหนึ่งอยู่ แต่ต้องตรวจสอบความปลอดภัยก่อน ดังนั้น ทั้งสองมาตรการอยู่ระหว่างตรวจสอบ จะรู้ผลภายในเดือนพฤษภาคม ถ้าทั้งสองส่วนใช้ได้ ก็น่าจะนำน้ำมันกัญชาที่ได้จากในประเทศเพียงพอ ไม่ต้องนำเข้า แต่ถ้ารอบนี้ตรวจแล้วมีสารปนเปื้อนก็อาจพิจารณาให้อย. หรือสภากาชาดไทยนำเข้าระยะสั้นช่วงรอยต่อ คาดว่าภายในปีนี้ไทยสามารถผลิตได้เองพอใช้ในประเทศ” นพ.สุรโชค กล่าว

วันเดียวกัน ผู้สื่อข่าวรายงาน บรรยากาศที่โรงพยาบาลหนองฉาง จ.อุทัยธานี หลังมีข่าวใช้น้ำมันกัญชารักษาผู้ป่วย โดย นพ.ประเสริฐ มงคลศิริ ผู้อำนวยการโรงพยาบาล เป็นผู้ตรวจรักษาและสั่งจ่ายน้ำมันกัญชา ปรากฏว่ามีประชาชนจากทั่วประเทศ เดินทางเพิ่มอีกเท่าตัว โดยมารอลงทะเบียนตั้งแต่เช้า เพื่อเข้ารับการตรวจรักษา จากเดิมเฉลี่ยวันละกว่า 100 ราย โดยผู้ป่วยที่มาเข้ารับรักษาวันนี้ ส่วนใหญ่เป็นกลุ่มวัยกลางคน และผู้สูงอายุที่มีโรคประจำตัว เช่น ความดันสูง เบาหวาน ไขมันในเลือดสูง โรคเก๊าท์ และหอบหืด