แปลงใหญ่มะม่วงโชคอนันต์ ต.น้ำขุม อ.ศรีนคร จ.สุโขทัย อีกหนึ่งต้นแบบบริหารจัดการกลุ่มแปลงใหญ่สู่ความเข้มแข็งยั่งยืน ภายใต้การใช้ตลาดนำการผลิตควบคู่ไปกับการใช้นวัตกรรม พร้อมเชื่อมโยงเครือข่ายระดับจังหวัดสู่ความเข้มแข็ง

นายสายชล จันทร์วิไล ประธานแปลงใหญ่มะม่วง ต.น้ำขุม อ.ศรีนคร จ.สุโขทัย กล่าวว่าปัจจุบันกลุ่มแปลงใหญ่มะม่วงโชคอนันต์มีพื้นที่การปลูกมะม่วง 12,000 ไร่ มีสมาชิก 65 ราย ผลิตมะม่วงภายใต้มาตรฐานสินค้า GAP เน้นผลิตเพื่อแบ่งขายเป็น 3 ส่วนได้แก่ 1.ขายลูกมะม่วงอ่อน หรือมะม่วงยำ ส่งขายทั้งในประเทศและประเทศเพื่อนบ้าน อาทิ ลาว เมียนมา เขมร 60% ของผลผลิตทั้งหมด 2.ขายมะม่วงผลแก่20% ของผลผลิตทั้งหมด 3.ส่วนที่เหลือเป็นมะม่วงอุตสาหกรรม ส่งให้โรงงานแปรรูปเป็นมะม่วงอบแห้ง มะม่วงกระป๋อง มะม่วงดอง มะม่วงแช่อิ่ม และข้าวเกรียบมะม่วง และสินค้าแปลงใหญ่อื่นของกลุ่มฯ ส่งผลให้กลุ่มเข้มแข็ง และมีตลาดส่งผลผลิตขายอย่างต่อเนื่อง รวมไปถึงรวมกลุ่มตั้งเป็นวิสาหกิจชุมชนผู้ปลูกมะม่วงโชคอนันต์บ้านคลองต่าง สินค้าที่เป็นผลผลิตจากกลุ่มฯ ได้รับการรับรองมาตรฐานอาหารและยา (อย.)

สำหรับการผลิตมะม่วง กลุ่มฯจะมีปฏิทินการผลิต วางแผนให้ผลผลิตออกขายตลอดทั้งปี โดยเน้นผลิตนอกฤดูเป็นส่วนใหญ่ ทั้งนี้ เพื่อลดปัญหาผลผลิตล้นตลาด ทำให้ราคาตกและให้ขายผลผลิตได้ราคาที่ดีกว่าช่วงฤดูการให้ผลผลิต โดยจะมีขั้นตอนเพาะปลูกที่ประณีต เริ่มตั้งแต่วิเคราะห์ดินและผสมปุ๋ยและทำฮอร์โมนแคลเซียมโบรอนใช้เอง เน้นลดใช้สารเคมีน้อยลง รวมกลุ่มซื้อปัจจัยการผลิตเพื่อลดต้นทุน และหมุนเวียนทรัพยากรกลับมาใช้ใหม่ ส่วนระยะการปลูกมีระยะห่าง 2x3 เมตร จะทำให้ได้ต้อมะม่วงประมาณ 250 ต้น/ไร่ ส่วนการดูจะใช้เทคนิคตัดแต่งกิ่งทรงพุ่มไม่ให้สูงเกิน 2 เมตร ตัดแต่งกิ่งปีละ 2 ครั้ง การทำนอกฤดูจะตัดแต่งกิ่งช่วงปลายเดือนเมษายน ถึงพฤษภาคม และราดสารเคมีเพื่อชะลอพุ่ม 20 วัน เมื่อถึงเวลาดึงช่อ ให้ใช้สารดึงช่อฉีดทุก 15 วัน ซึ่งมะม่วงจะให้ผลผลิตประมาณเดือนตุลาคมเก็บขายเป็นมะม่วงนอกฤดูได้ ส่วนวิธีตัดแก่งกิ่งควบคุมทรงพุ่มก็ช่วยให้เกิดความสะดวกกับการเก็บเกี่ยวผลผลิต ลดความเสียหายของผลผลิต นอกจากนี้ ยังมีการยกร่องสูงเพื่อป้องกันน้ำท่วมขัง เนื่องจากมะม่วงโชคอนันต์ไม่ชอบน้ำ จากขั้นตอนการผลิตที่ใส่ใจทุกรายละเอียดส่งผลให้เกษตรกรสมาชิกลดต้นทุนการผลิตลดลงร้อยละ39.70 จาก 17,785 บาท/ไร่ เป็น 10,724 บาท/ไร่ในขณะที่ผลผลิตเพิ่มขึ้นเฉลี่ยร้อยละ 23 จาก 2,500 กิโลกรัม/ไร่ เป็น 3,075 กิโลกรัม/ไร่ พร้อมกันนั้น มีการนำนวัตกรรมเครื่องคัดแยกมะม่วงแก่อ่อนเข้ามาใช้ช่วยคัดแยกมะม่วงส่งตลาดด้วย

สำหรับการทำตลาดส่วนใหญ่เป็นการทำทำสัญญา MOU กับบริษัทคู่ค้า ทำให้มีตลาดรับซื้อแน่นอน มีตลาดหลากหลายทั้งในและต่างประเทศ ตลาดในประเทศร้อยละ 38.96% ตลาดต่างประเทศร้อยละ 51.04% ปัจจุบันกลุ่มฯตอบโจทย์ความต้องการของตลาด ด้วยการเพิ่มช่องทางการตลาดผ่านระบบ e – commerceและแปรรูปมะม่วงตกเกรดขายผ่านช่องทาง e-marketและทางออนไลน์ด้วย โดยมีกรมส่งเสริมการเกษตรกระทรวงเกษตรฯให้การสนับสนุน ให้ความรู้ในการผลิตและเทคนิคกระบวนการ ก่อให้เกิดการรวมกลุ่มแปลงใหญ่ปลูกมะม่วงโชคอนันต์ และตั้งศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร (ศพก.) ในต.น้ำขุม อ.ศรีนคร จ.สุโขทัยเชื่อมโยงเครือข่ายผู้ปลูกมะม่วงโชคอนันต์ไปหลายจังหวัด ได้แก่ น่าน ลำปาง อุตรดิตถ์ เชียงราย และเชียงใหม่