คลองมะเดื่อเป็นลำน้ำสาขาหนึ่งของลุ่มน้ำนครนายก ต้นน้ำอยู่ในพื้นที่อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ ปัจจุบันเป็นแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติที่สำคัญอีกแห่งของจ.นครนายก ด้วยลำธารที่ใส น้ำเย็นสบาย และไม่ไกลจากกรุงเทพฯ ในช่วงวันหยุดจึงมีนักท่องเที่ยวเข้าไปกางเต็นท์ แคมปิ้งจำนวนมาก แม้เส้นทางจะค่อนข้างลำบากสำหรับรถเก๋งก็ตาม

คลองมะเดื่อเหมือนเป็นลำน้ำคู่ขนานกับคลองท่าด่านถ้าหันหน้าเข้าเขาใหญ่ คลองท่าด่านจะอยู่ขวามือ ส่วนคลองมะเดื่อจะอยู่ซ้ายมือ

กรมชลประทานได้ทำการศึกษาโครงการพัฒนาลุ่มน้ำนครนายกตอนบน เพื่อบรรเทาปัญหาน้ำท่วม ขาดแคลนน้ำ และปัญหาดินเปรี้ยว ได้ผลสรุปว่า ควรจะดำเนินการสร้างเขื่อน 2 แห่งคือ เขื่อนคลองท่าด่าน และเขื่อนคลองมะเดื่อ

พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร รัชกาลที่ 9 ทรงมีพระราชดำรัสให้ดำเนินการก่อสร้างเขื่อนคลองท่าด่าน และกรมชลประทานได้ดำเนินการก่อสร้างแล้วเสร็จในปี 2548 ซึ่งต่อมาได้รับพระราชทาน นามว่า เขื่อนขุนด่านปราการชล อันเนื่องมาจากพระราชดำริ

ส่วนเขื่อนคลองท่าด่าน ยังไม่สามารถดำเนินการก่อสร้างได้ แต่บริเวณพื้นที่จะสร้างเขื่อนในปัจจุบันเปลี่ยนแปลงไปจากเมื่อก่อนมากๆ

“เขื่อนคลองมะเดื่อ ตั้งอยู่หมู่ที่ 1 บ้านดง ต.สาริกา อ.เมือง จ.นครนายก มีพื้นที่รับน้ำ 62.30 ตารางกิโลเมตร มีความจุ 85.17 ล้านลูกบาศก์เมตร เมื่อแล้วเสร็จจะมีแหล่งน้ำต้นทุนเพื่อการอุปโภค-บริโภค การเกษตร และช่วยบรรเทาปัญหาอุทกภัย รวมทั้งยังช่วยแก้ไขปัญหาดินเปรี้ยวและช่วยผลักดันน้ำเค็มที่ขึ้นมาทางแม่น้ำบางปะกงอีกด้วย” นายเฉลิมเกียรติ คงวิเชียรวัฒน์ รองอธิบดีกรมชลประทานกล่าว

ปัจจุบันอยู่ระหว่างการศึกษาความเหมาะสมโครงการ และผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อม โดยเปิดให้ทุกภาคส่วนได้ร่วมแสดงความคิดเห็น เพื่อนำไปสู่การศึกษาโครงการอย่างครบถ้วนสมบูรณ์และตรงความต้องการของประชาชนในพื้นที่

ผมเคยเข้าไปคลองมะเดื่อตั้งแต่ปี 2540 ที่ยังไม่ค่อยเป็นที่รู้จักทั่วไป ช่วงนั้นสามารถเดินทางเข้าไปถึงจุดที่น้ำท่วมถึงหากมีการสร้างเขื่อน ซึ่งชาวบ้านเรียกว่าคลอง 5 (ถ้าจำไม่ผิด) อยู่ในพื้นที่ของอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ ต่อมามีนักท่องเที่ยวเข้าไปเที่ยวมากขึ้น โดยเฉพาะออฟโรดมีการแข่งรถในลำธารอย่างที่เป็นข่าวดังเมื่อหลายปีก่อน ยิ่งทำให้คนรู้จักคลองมะเดื่อมากขึ้น มีนักท่องเที่ยวไปเที่ยวเพิ่มขึ้นตามลำดับ จนต้องมีการออกกฎระเบียบที่เข้มขึ้นในปัจจุบัน และให้สามารถขับรถเข้าไปเที่ยวได้แค่คลอง 3 เท่านั้น

เมื่อก่อนผมเข้าไปท่องเที่ยวอีกครั้ง เห็นป้ายคัดค้านการสร้างเขื่อนคลองมะเดื่อ ตั้งแต่ทางเข้าบริเวณบ้านดงไปจนถึงคลอง 3 มีการลงทะเบียนนักท่องเที่ยวที่เข้าไปเที่ยว โดยเจ้าของแคมป์ เจ้าของรีสอร์ท ตามมาตรการของรัฐในช่วงการระบาดของโควิด-19

แต่สิ่งที่เปลี่ยนแปลงไปมากคือ มีการรุกล้ำ พื้นที่ป่า ตัดถางป่าเพื่อใช้เป็นสถานที่กางเต็นท์ แคมปิ้งของนักท่องเที่ยวเพิ่มขึ้นกว่าเดิมมากๆ ไม่ทราบว่ากรมอุทยานแห่งชาติฯ รู้บ้างหรือเปล่า คัดค้านการสร้างเขื่อนแต่กลับปล่อยให้มีการรุกล้ำ ตัดไม้ ทำลายป่าแถมยังมีการเงินที่เก็บจากนักท่องเที่ยวโดยเจ้าของแคมป์ เจ้าของรีสอร์ท ที่รุกล้ำป่าเขาใหญ่อีกด้วย....ตรวจสอบด้วยครับ

รัฐศักดิ์ พลสิงห์