วันที่ 5 กันยายน 2565 ที่กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ นพ.ศุภกิจ ศิริลักษณ์ อธิบดีกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์  แถลงผลการทดสอบภูมิคุ้มกันต่อฝีดาษวานรในคนที่ได้รับการปลูกฝีดาษคน เมื่อ 40 ปีที่แล้ว ว่า ปัจจุบันวัคซีนฝีดาษวานรยังไม่มีการศึกษาและผลิตขึ้น เพียงแต่พบว่าตัวเชื้อของฝีดาษคนกับฝีดาษวานรมีความใกล้เคียงกัน ทั้งนี้ ประเทศไทยสิ้นสุดการปลูกฝีดาษเมื่อปี 2523 แต่คาดว่าเริ่มทยอยลดการปลูกฝีตั้งแต่ปี 2520 ซึ่งการศึกษาทดลองในอาสาสมัครรวม 30 คน แบ่งตามกลุ่มอายุ 45-54 ปี, อายุ 55-64 ปี และ 65-79 ปี นำเชื้อฝีดาษวานรสายพันธุ์ B.1 และ A.2 ที่เพาะขยายได้จำนวนผู้ติดเชื้อที่พบในไทยรวม 7 คน ซึ่งหากระดับภูมิคุ้มกันที่พบว่า สามารถจัดการได้รับฝีดาษวานรได้ ต้องมีมากว่า 32 ไตเตอร์ ผลปรากฏว่า ในกลุ่ม 45-54 ปี ไม่มีอาสาสมัครคนใดภูมิคุ้มขึ้น เช่นเดียวกับคนอายุ 65-79 ปี แต่ในคนที่มีอายุ 55-64 ปี มีเพียง 2 คนที่พบว่ามีภูมิคุ้มกันสูงเกิน 32 ไตเตอร์ ใน A.2

นพ.ศุภกิจ กล่าวว่า และมีการทดลองในคนที่เคยมีติดเชื้อฝีดาษวานรมาก่อนจำนวน 2 คน ก็พบว่ามีระดับภูมิคุ้มกันเกิน 32 ไตเตอร์ สามารถต่อสู้กับเชื้อเดิมที่ตนเคยติดเชื้อมาก่อน ทั้ง B.1 และ A.2 ส่วนในการทดสอบในคนที่ไม่เคยติดเชื้อมาก่อน 3 คน ก็พบว่าไม่มีใครที่มีระดับภูมิคุ้มกันที่สามารถป้องกันฝีดาษวานรได้ อย่างไรก็ตาม จากการศึกษาครั้งนี้สามารถสรุปได้ว่า คนไทยส่วนใหญ่ที่เคยได้รับวัคซีนฝีดาษมานานกว่า 40 ปี หรือในการทดลอง 28 คน ไม่มีภูมิคุ้มกันฝีดาษวานร 2 สายพันธุ์ และมีแค่ 2 คนที่มีภูมิคุ้มกันลบล้างฤทธิ์ฝีดาษวานรได้ โดยรายที่ 1 มีภูมิคุ้มกันต่อ A.2 ส่วนอีก 1 ราย มีภูมิคุ้มกัน ทั้ง B.1 และ A.2

นพ.ศุภกิจ กล่าวว่า ปัจจุบันไทย โดยกรมควบคุมโรคสั่งวัคซีนฝีดาษรุ่น 3 มาเตรียมฉีดให้คนกลุ่มเสี่ยงจำนวน 500 คน หรือ 1,000 โดส โดยพบว่าฝีดาษคนสามารถป้องกันฝีดาษวานรได้ 85% ซึ่งวัคซีนนี้ต้องมีการฉีดกระตุ้น 2 เข็ม สำหรับรูปแบบการฉีด มีตั้งแต่การฉีดในคนอายุมากกว่า 18 ปี ฉีดขนาด 0.1 มิลลิลิตร เข้าชั้นผิวหนัง หรือการฉีดใต้ชั้นผิวหนัง ในคนอายุน้อยกว่า 18 ปี ขนาน 0.5 มิลลิลิตร แต่เกณฑ์การพิจารณาว่าวัคซีนจะนำไปฉีดให้คนกลุ่มใดขึ้นอยู่กับกรมควบคุมโรค

ทั้งนี้ สถานการณ์ปัจจุบันการติดเชื้อฝีดาษวานร มีผู้ป่วยสะสมรวม 50,327 คน เสียชีวิต 15 คน