1.ในการประกอบกิจการโรงงานแต่ละแห่งเจ้าของผู้ประกอบกิจการจะต้องติดต่อขออนุญาตหน่วยงานหลายแห่งไม่ว่าจะเป็นกรมโยธาธิการและผังเมือง กรมโรงงานอุตสาหกรรม ตลอดจนองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเพื่อขอใบอนุญาตประกอบกิจการ ก่อสร้างโรงงาน และกิจการที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ ถึงจะสามารถดำเนินการได้ตามวัตถุประสงค์ แต่ในบางครั้งมีการออกกฎกระทรวงให้ใช้บังคับผังเมืองรวมจังหวัดขึ้น ทำให้เป็นปัญหาในการดำเนินกิจการของโรงงาน หากต้องมีการขยายพื้นที่โรงงาน ตลอดจนขยายกำลังเครื่องจักรด้วยในพื้นที่เดิมที่อยู่ในเขตที่มีการวางผังเมืองรวมจังหวัดประกาศใช้บังคับว่าจะต้องดำเนินการประการใด จึงจะชอบด้วยกฎหมาย

2.ประเด็นเรื่องนี้ เป็นเรื่องที่เกิดขึ้นในเขตจังหวัดหนึ่งที่มีการประกาศใช้บังคับผังเมืองรวมจังหวัดขึ้นมาปรากฏว่าบริษัทประกอบกิจการโรงงานผลิตชิ้นส่วนรถยนต์ตามใบอนุญาตประกอบกิจการโรงงาน เมื่อวันที่17 สิงหาคม 2555 มีกำลังเครื่องจักรขนาด 300 แรงม้า จำนวนคนประมาณ 50 คนต่อมามีการประกาศกฎกระทรวงให้ใช้บังคับผังเมืองรวมจังหวัดเมื่อวันที่ 24 สิงหาคม 2555 โดยมีข้อห้ามการใช้ประโยชน์ที่ดินเพื่อประกอบกิจการโรงงานดังกล่าว

ต่อมาบริษัท ได้รับใบอนุญาตขยายโรงงานเพิ่มขึ้นเป็น 2,200 แรงม้า (เครื่องจักร) ขยายอาคารโดยมีพื้นที่โรงงานเป็น 8,700 ตารางเมตรสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดได้แจ้งให้องค์การบริหารส่วนตำบลเจ้าของพื้นที่ทราบเพื่อปฏิบัติตามพระราชบัญญัติการสาธารณสุข พ.ศ.2535

3.องค์การบริหารส่วนตำบลแห่งนี้ พิจารณาแล้วเห็นว่ามีปัญหาเกี่ยวกับการออกใบอนุญาตขยายโรงงานของบริษัทแห่งนี้ จึงหารือจังหวัดว่าสมาคมจะต้องดำเนินการประการใด จึงถูกต้องตามกฎหมายจังหวัดและกรมโยธาธิการและผังเมืองจึงหารือกระทรวงมหาดไทยเกี่ยวกับการออกใบอนุญาตประกอบกิจการโรงงาน

4.ข้อหารือดังกล่าว คณะกรรมการพิจารณาร่างกฎหมายของกระทรวงมหาดไทย พิจารณาแล้วมีความเห็นโดยสรุปว่า บริษัทได้รับอนุญาตประกอบกิจการโรงงานก่อนกฎกระทรวงฉบับนี้ใช้บังคับ เมื่อวันที่ 17 สิงหาคม 2555 แต่กฎกระทรวงมีผลใช้บังคับ วันที่ 24 สิงหาคม 2555 บริษัทจึงมีสิทธิประกอบกิจการตามใบอนุญาตประกอบกิจการโรงงานเดิม ซึ่งเป็นสิทธิที่มีอยู่ก่อนกฎกระทรวงให้ใช้บังคับผังเมืองรวมตามมาตรา 27 วรรคสอง แห่งพระราชบัญญัติการผังเมืองรวม พ.ศ.2518 กล่าวคือ การใช้ประโยชน์ที่ดินนั้นต่อไปต้องดำเนินการตามขอบเขตและวัตถุประสงค์ที่ได้รับอนุญาตเดิมก่อนกฎกระทรวงบังคับใช้เฉพาะในส่วนที่มีเครื่องจักรเท่าเดิมคือขนาด 300 แรงม้า โดยไม่สามารถขยายกำลังการผลิตและพื้นที่โรงงานได้

สำหรับการพิจารณาอนุญาตให้ประกอบกิจการที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพนั้น ตามข้อ 5 ของกฎกระทรวงควบคุมสถานประกอบกิจการที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ พ.ศ.2560 กำหนดให้สถานประกอบกิจการที่ตั้งอยู่ในท้องที่ที่กฎหมายว่าด้วยการผังเมืองหรือกฎหมายว่าด้วยการควบคุมอาคารมีผลใช้บังคับ สถานประกอบกิจการที่เป็นโรงงานตามกฎหมายว่าด้วยโรงงานหรือสถานประกอบกิจการที่มีการประกอบกิจการเกี่ยวกับวัตถุอันตรายต้องปฏิบัติตามกฎหมายว่าด้วยการนั้นและกฎหมายอื่นที่เกี่ยวข้องด้วย ดังนั้น เมื่อโรงงานของบริษัทนี้ได้ขยายโรงงานโดยเพิ่มขนาดกำลังเครื่องจักรจากเดิม 300 แรงม้า เป็น 2,200 แรงม้าและขยายพื้นที่โรงงานจากเดิมรวมเป็น 8,000 กว่าตารางเมตร โดยใช้พื้นที่โรงงานเดิม เป็นการไม่ปฏิบัติตามกฎหมายว่าด้วยการผังเมือง องค์การบริหารส่วนตำบลแห่งนี้จึงไม่สามารถออกใบอนุญาตให้บริษัทประกอบกิจการที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพในเขตองค์การบริหารส่วนตำบลแห่งนี้ได้ (การประชุมคณะกรรมการครั้งที่ 2/2563 เมื่อวันที่ 21 ต.ค. 2563)