เมื่อเร็วๆ นี้ มีข่าวที่แชร์กันในโลกโซเชียลเรื่องผู้ป่วยรายหนึ่งที่มี “ฝีในสมอง” แล้วผลทางการแพทย์สรุปว่าเป็นโรค Toxoplasmosis (ท็อกโซพลาสโมซีส) ซึ่งเข้าใจว่ามีสาเหตุจากการเลี้ยง “แมว”
เพื่อไม่ให้แมวกลายเป็น “แพะ (รับบาป)” จนทำให้ผู้เลี้ยงแมวตกใจ จนถึงขั้นเอาแมวที่เลี้ยงอยู่ไปปล่อยกัน วันนี้เราจะมาคุยเรื่องนี้กัน ผมมีข้อมูลน่าสนใจจาก ผศ.สพ.ญ.ดร.วรพร สุขุมาวาสี จาก หน่วยปรสิตวิทยา ภาควิชาพยาธิวิทยา คณะสัตวแพทยศาสตร์ จุฬาฯ มาฝากครับ
ในบรรดาโรคสัตว์สู่คนที่คนสามารถติดต่อจากแมวได้ “โรคท็อกโซพลาสโมซิส” (Toxoplasmosis) หรือ “โรคขี้แมว” เป็นโรคที่ถูกกล่าวถึงมากที่สุดโรคหนึ่ง โดยเฉพาะหญิงตั้งครรภ์ที่มักได้ยินคำเตือนว่าควรระมัดระวังเป็นพิเศษ อย่างไรก็ตาม มีความเข้าใจผิดไม่น้อยเกี่ยวกับโรคและบทบาทของแมวในการก่อโรคในคน เราลองมาทำความรู้จักโรคนี้กัน
● โรคท็อกโซพลาสโมซิส มีสาเหตุจากอะไรและเกี่ยวข้องกับแมวอย่างไร
โรคนี้ มีสาเหตุจากการติดเชื้อ Toxoplasma gondii ซึ่งเป็นเชื้อโปรโตซัว เกี่ยวข้องกับแมวโดยที่ แมวและสัตว์ตระกูลแมวเป็น “ผู้ถูกอาศัยแท้” (definitive host) ซึ่งเชื้อต้องอาศัยทางเดินอาหารของแมวในการทำให้วงจรชีวิตสมบูรณ์ เมื่อแมวกินเชื้อระยะติดโรค เข้าไปแล้ว เชื้อจะมีการสืบพันธุ์แบบอาศัยเพศ แล้วจะปล่อยไข่ (oocyst) ปนออกมากับอุจจาระของแมว
● หากอุจจาระของแมวที่มีไข่ (oocyst) ของเชื้อToxoplasma จะทำให้สัตว์อื่นรวมทั้งคนติดเชื้อได้ทันทีหรือไม่???
จะติดต่อ”ไม่ได้ทันที” เพราะตัวอ่อนภายใน oocystต้องใช้เวลา 1-5 วัน ในการพัฒนาแบ่งตัวให้เป็นระยะติดโรค (sporulatedoocyst) ก่อน ซึ่งต้องอาศัยอุณหภูมิความชื้น และออกซิเจนในระดับที่เหมาะสม จึงจะพัฒนาได้
● แมวมีบทบาทสำคัญต่อการติดเชื้อ Toxoplasmaในคนหรือไม่ ?
ถึงแม้ว่าแมวมีความสำคัญในวงชีวิตและระบาดวิทยาของการติดเชื้อ Toxoplasma แต่แมวมัก “ไม่มี” บทบาทสำคัญต่อการติดเชื้อในคน เพราะสาเหตุหลักของการติดเชื้อในคนมักมาจาก “การบริโภคเนื้อสุกรดิบ หรือปรุงไม่สุกที่มีซีสต์ของเชื้ออยู่” มากกว่า
● Toxoplasma ก่อโรคในแมวหรือไม่?
ถึงแม้ว่าการติดเชื้อ Toxoplasma “แทบจะไม่เป็นสาเหตุ” ให้เกิดโรคในแมวเลย แต่อาการป่วยที่อาจพบ ได้แก่ มีไข้ เบื่ออาหาร น้ำหนักลด ปอดบวมทำให้หายใจลำบาก ตาอักเสบ ตับอักเสบทำให้มีภาวะดีซ่าน อาการทางระบบประสาท เช่น ชัก สั่น ส่วนอาการที่พบไม่บ่อย เช่น ต่อมน้ำเหลืองโต อาเจียน ท้องเสีย ปวดกล้ามเนื้อ
สัปดาห์หน้า เรามาคุยกันถึงวิธีการดูแลตัวเองและครอบครัว รวมถึงการลดความเสี่ยงต่อการติดโรคจากสัตว์เลี้ยงกันครับ
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ นายสัตวแพทย์ ดร.ทิลดิสร์ รุ่งเรืองกิจไกร
ฝ่ายประชาสัมพันธ์และส่งเสริมภาพลักษณ์องค์กร
คณะสัตวแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี