“น้องกระต่าย” ที่พูดถึงนั้น ไม่ใช่ที่ขูดมะพร้าวในครัวเหมือนสมัยก่อนนะครับ (แต่คิดว่าเด็กสมัยนี้คงไม่รู้จักกระต่ายที่ผมพูดถึงกันแล้วล่ะครับ) แต่วันนี้เราจะพูดถึง “กระต่าย” ซึ่งในปัจจุบันเป็นสัตว์เลี้ยงชนิดที่นิยมกันมาก ไม่แพ้สุนัขและแมวเลยทีเดียวครับอาจเนื่องจากรูปร่างหน้าตาที่น่ารักน่าเอ็นดู ตัวไม่ใหญ่นักใช้พื้นที่ในการเลี้ยงก็ไม่มาก อีกทั้งไม่ส่งเสียงดังรบกวนอีกด้วย สาเหตุเหล่านี้ จึงทำให้พบเห็นคนเลี้ยงกระต่ายตามบ้านเรือน หอพัก ห้องเช่า หรือคอนโดกันมากขึ้น วันนี้ผมมีข้อมูลดีๆ จากคลินิกสัตว์เลี้ยงพิเศษโรงพยาบาลสัตว์เล็ก คณะสัตวแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มาฝากกันครับ

การจะเลี้ยงกระต่ายให้มีสุขภาพดีนั้น ต้องอาศัยความเข้าใจที่ถูกต้องของเจ้าของ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง“อาหารที่ถูกต้องและเหมาะสม”

บ่อยครั้งที่มีเจ้าของนำกระต่ายมารักษาด้วยปัญหาการไม่กินอาหาร ท้องอืด ท้องเสีย หรือมีฝีตามบริเวณใบหน้า ซึ่งเมื่อหมอสอบถามประวัติการให้อาหารแล้ว พบว่าส่วนใหญ่มักให้เฉพาะอาหารเม็ดบ้างก็เป็นเฉพาะผักผลไม้ ถ้าแปลกหน่อยก็เป็นพวกขนมขบเคี้ยวของคน แต่ไม่ได้มีการให้กินหญ้าเลย

พูดมาถึงตรงนี้แล้ว หลายคนคงสงสัยว่า “ทำไมต้องให้กินหญ้าด้วย ทั้งๆ ที่อาหารเม็ดที่ใช้ก็มีคุณค่าทางอาหารเพียงพออยู่แล้วนี่”  

เรามาทำความเข้าใจหลักโภชนาการที่สำคัญของกระต่ายกันก่อนครับ

อาหารของกระต่ายที่เหมาะสม ควรมีไขมันและคาร์โบไฮเดรตต่ำ และมีใยอาหาร (fiber) สูง ซึ่งไม่ควรต่ำกว่าร้อยละ 20 เนื่องจากใยอาหารมีความสำคัญต่อสมดุลของระบบทางเดินอาหารในกระต่ายเป็นอย่างมาก นอกจากนี้ยังช่วยทำให้ฟันไม่งอกยาวเกินไป ช่วยกระตุ้นทางเดินอาหารให้บีบตัวอย่างเหมาะสมรวมถึงเป็นต้นกำเนิดของ “อุจจาระพวงองุ่น” ซึ่งเป็นแหล่งของกรดอะมิโน วิตามิน เกลือแร่ ที่กระต่ายจะเก็บเข้าไปกินใหม่เพื่อสุขภาพที่ดีด้วย 

พบว่าอาหารประเภทผัก ผลไม้ และอาหารเม็ดสำเร็จรูปที่วางขายในท้องตลาดส่วนใหญ่ จะมีปริมาณของเยื่อใยไม่เพียงพอกับความต้องการของกระต่าย ดังนั้นการให้อาหารที่มีใยอาหารสูง จึงเป็นสิ่งจำเป็นต่อการดำรงชีวิตของกระต่ายเป็นอย่างมาก ได้แก่ หญ้าชนิดต่างๆ เช่น หญ้าขน หญ้าทิโมธี หญ้าแพงโกร่าหญ้าอัลฟาฟ่า เป็นต้น

ปริมาณการให้อาหารกระต่ายใน 1 วัน ควรให้ในอัตราส่วนโดยประมาณดังนี้ หญ้า ร้อยละ 75 อาหารเม็ด ร้อยละ 15 ผักชนิดอื่นๆ ร้อยละ 10

การให้อาหารที่ไม่เหมาะสมนั้น เป็นสาเหตุของโรคต่างๆ ที่สำคัญในกระต่าย เป็นผลทำให้กระต่ายป่วย ไม่กินอาหาร จนถึงขั้นเสียชีวิตได้ในที่สุด

สัปดาห์หน้าเรามาคุยกันถึงโรคที่พบบ่อยในกระต่ายกันครับ

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ นายสัตวแพทย์ ดร.ทิลดิสร์ รุ่งเรืองกิจไกร

ฝ่ายประชาสัมพันธ์และส่งเสริมภาพลักษณ์องค์กร

คณะสัตวแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย