หลายๆ ท่าน คงเคยมีประสบการณ์ที่สัตว์เลี้ยงเป็น“โรคไต” ซึ่งเป็นโรคและสภาวะที่ทำให้สัตว์มีสภาพทรุดโทรม สัตว์ต้องเข้าๆ ออกๆ คลินิกและโรงพยาบาลสัตว์กันเป็นประจำ แล้วก็ลงท้ายด้วยการเสียชีวิต เจ้าของที่รักสัตว์หลายๆ คนก็จะทำใจต่อการสูญเสียนั้นไม่ได้ วันนี้เรามารู้จักโรคนี้รวมถึงสาเหตุและการป้องกันโรคนี้คร่าวๆ กันครับ

● ก่อนอื่นเรามารู้จักอวัยวะที่มีชื่อว่า “ไต” กันก่อนครับ

ไต เป็นอวัยวะที่สำคัญในร่างกายคนและสัตว์ มี 2 ข้าง ซ้ายและขวา มีลักษณะคล้ายเม็ดถั่ว ทำหน้าที่สำคัญในระบบขับถ่ายปัสสาวะ ได้แก่ กรองน้ำ เกลือแร่ สารเคมีส่วนเกินที่เป็นของเสียที่อยู่ในกระแสเลือดออกจากร่างกายในรูปของของน้ำปัสสาวะ นอกจากนี้ยังช่วยรักษาสมดุลของกรด-ด่างในร่างกาย และสร้างฮอร์โมนบางชนิด โดยเฉพาะ erythropoietin ที่ทำหน้าที่กระตุ้นไขกระดูกสร้างเม็ดเลือดแดงอีกด้วย

● โรคไตหรือความผิดปกติที่เกิดกับไตมีอะไรบ้าง? 

โรคไต ที่หลายคนพูดกัน หมายถึงโรคที่เกิดจากความผิดปกติของการทำงานของไต ในการขับของเสียออกจากร่างกาย นั่นคือไม่สามารถรักษาความสมดุลของเกลือและน้ำในร่างกายได้เหมือนปกติได้

โรคไตที่พบในสัตวเลี้ยงมีหลายประเภท ได้แก่ไตวายเฉียบพลัน  ไตวายเรื้อรัง ไตอักเสบ นิ่วหรือถุงน้ำที่ไต รวมถึง เนื้องอกที่ไตเป็นต้น ส่วนใหญ่ที่พบมักจะเป็น ไตวายเฉียบพลันและเรื้อรัง

@ ไตวายมีสาเหตุมาจากอะไร?

สาเหตุ โรคไตที่พบมักมีสาเหตุที่สำคัญมาจาก “การกิน” จาก “อาหาร” ที่เจ้าของเป็นผู้ให้ ซึ่งอาจจะปนเปื้อนไปด้วยสารเคมี สารแต่งกลิ่น รสสารกันบูด รวมถึงสารเคมีที่ใช้กับตัวสัตว์ จากยา จากสารป้องกันและกำจัดเห็บหมัด จากกรรมพันธุ์ รวมถึงความเสื่อมที่เกิดจากอายุของสัตว์ด้วย และที่สำคัญคือ รสชาติเค็มที่ได้จาก เกลือ/น้ำปลา/ซอสปรุงรสที่เข้มข้น โดยการเตรียมของเจ้าของ (เพราะคิดว่าจะทำให้อาหารอร่อยขึ้น) ซึ่งเป็นสิ่งที่เจ้าของสัตว์ทำให้เกิดโรคไตโดยไม่ได้ตั้งใจ นั่นเอง

● อาการของโรคไตวายเป็นอย่างไร

อาการและความรุนแรงของโรคที่แสดงออกนั้น ขึ้นอยู่กับระดับความเสื่อมของไต เมื่อไตไม่สามารถทำงานได้ ก็จะไม่สามารถขับของเสีย เช่นยูเรีย ออกจากร่างกายได้ ของเสียเหล่านั้นจึงปะปนอยู่ในกระแสเลือด เลือดที่ไปเลี้ยงอวัยวะต่างๆของร่างกายก็จะเต็มไปด้วยของเสีย เมื่อกระจายไปทั่วร่างกาย ก็จะมีสภาพความเป็นกรดในกระแสเลือดสูง สัตว์จะซึม เบื่ออาหาร กินอาหารลดลง สภาพร่างกายทรุดโทรม ขนแห้งหยาบ น้ำหนักตัวลดอย่างรวดเร็ว มีกลิ่นปาก อาเจียน และอาจชักเนื่องจากของเสียในเลือดสูงมากได้เป็นต้น

เราก็ได้ทราบสาเหตุและอาการของโรคไตกันไปแล้ว คราวหน้าเรามาคุยกันเรื่องวิธีการวินิจฉัย การรักษา และอาหารที่ควรเลี่ยง รวมถึงวิธีการดูแลสุนัขและแมวที่เป็นโรคไตกันครับ

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ นายสัตวแพทย์ ดร.ทิลดิสร์ รุ่งเรืองกิจไกร

ฝ่ายประชาสัมพันธ์และส่งเสริมภาพลักษณ์องค์กร

คณะสัตวแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย