วันข้าวและชาวนาแห่งชาติประจำปี 2559 เพิ่งพ้นไปเมื่อวันอาทิตย์ที่ 5 มิถุนายนที่ผ่านมา ในปีนี้พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีมีสารถึงพี่น้องชาวนาทั้งอย่างเป็นทางการ และที่ผ่านการพูดคุยกับผู้นำชาวนาที่เข้าพบ ก็ต้องขอเอามารายงานไว้ในที่นี้เสียหน่อย

สารวันข้าวและชาวนาแห่งชาติที่นายกฯเป็นผู้อ่านเองมีใจความว่า รัฐบาลมุ่งมั่นจะยกระดับรายได้และคุณภาพชีวิตชาวนาให้ดีขึ้น โดยมอบกระทรวงเกษตรและสหกรณ์เร่งขับเคลื่อนดำเนินการสร้างความเข้มแข็งแก่ชาวนาและองค์กรชาวนา สร้างชาวนารุ่นใหม่ให้พึ่งตนเองอย่างยั่งยืน ปลูกฝังค่านิยม ทัศนคติ วัฒนธรรมประเพณีด้านข้าวและส่งเสริมอาชีพทำนาที่ผูกพันกับสังคมไทย พร้อมกับยึดหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ให้สามารถยืนอย่างมั่นคงบนขาตัวเอง

รัฐบาลได้ผลักดันให้ประเทศบรรลุเป้าหมายความมั่นคงทางอาหาร ผ่านการจัดตั้งธนาคารเมล็ดพันธุ์ข้าวให้เพียงพอแก่ชุมชน พัฒนาคุณภาพข้าวไทยให้ได้มาตรฐานเป็นที่ยอมรับของประเทศคู่ค้าและผู้บริโภค เน้นผลิตข้าวปลอดภัยและใส่ใจต่อสิ่งแวดล้อม เพื่อยกระดับคุณภาพข้าวไทยสู่ครัวโลก ทั้งจัดทำยุทธศาสตร์ข้าวแห่งชาติให้สอดคล้องกับยุทธศาสตร์พัฒนาชาติ 20 ปี ปรับกระบวนการสำหรับอนาคตข้าวไทยให้เหมาะสมกับสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงตลอดเวลา เพื่อให้ชาวนามีรายได้ที่เหมาะสม ดำรงชีวิตอย่างมีความสุข

นอกจากนี้ นายกฯประยุทธ์ยังบอกผ่านผู้นำชาวนาและองค์กรชาวนาที่ได้รับรางวัลเกษตรกรและสถาบันเกษตรกรดีเด่นแห่งชาติประจำปีนี้ พร้อมกับตัวแทนชาวนารุ่นใหม่ที่มาเข้าพบว่า ชาวนาต้องปรับตัวให้เข้ากับสถานการณ์โลก ไม่ใช่เฉพาะเรื่องปลูกข้าว ไม่เช่นนั้นจะติดกับดักความยากจน ปีนี้สถานการณ์ภัยแล้งรุนแรง ต้องทำวิกฤติให้เป็นโอกาส ปรับการปลูกข้าวใช้น้ำน้อยลง แต่ให้ผลผลิตเพิ่มมากขึ้น และปลูกพืชที่มีราคาสูง ตรงกับความต้องการตลาด ซึ่งปีนี้ฝนน้อยมาก ทำให้กักเก็บน้ำไม่ได้ เพราะการบริหารจัดการน้ำที่ผ่านมาไม่มีประสิทธิภาพ ดังนั้นชาวนาต้องเปลี่ยน หันมาปลูกพืชที่ใช้น้ำน้อย และให้ฟังคำแนะนำกระทรวงเกษตรฯ ลดการใช้สารเคมี

นายกฯบิ๊กตู่ยังฝากเรื่องการบ้านการเมืองโดยชี้ว่า ประชาธิปไตยที่ผ่านมาพิกลพิการ ก็ต้องบูรณาการใหม่ ให้มีประชาธิปไตยที่เข้มแข็ง ไม่ใช่ขัดแย้งแบบเดิม ไม่มีเกียรติยศศักดิ์ศรี ทุกอย่างขึ้นอยู่กับการบริหารจัดการที่อย่าให้ใครมาชี้นำ อย่าเป็นเครื่องมือของใคร ขอให้ทำเพื่อลูกหลาน เมื่อรัฐมอบอำนาจให้ไปแล้ว(เลือกตั้ง) ก็อย่าไปรับเงินเพื่อให้นักการเมืองเข้ามาเซ็นเช็คเปล่า...พร้อมกับยกตัวอย่างความผิดพลาดนโยบายจำนำข้าวเป็นอุทาหรณ์ด้วย

ครับ...สิ่งที่นายกฯประยุทธ์สื่อสารถึงพี่น้องชาวนาทั้งหมดนี้ ที่จริงไม่ใช่เรื่องใหม่ และไม่ใช่พูดครั้งแรก แต่พูดมาแล้วหลายครั้ง จนบางคนที่มีอคติไม่ชอบหน้าอยู่ก่อน พาลจะเหน็บแนมเอาด้วยซ้ำว่า “ดีแต่พูดสั่งสอนซ้ำซาก” แต่อย่างไรก็ตาม ต้องยอมรับว่า สิ่งที่ท่านพูด โดยเฉพาะที่บอกให้ชาวนาต้องปรับตัวให้ทันการเปลี่ยนแปลง ทันสถานการณ์ หรือเรื่องการเมืองที่เตือนอย่าตกเป็นเครื่องมือใครอีก...ก็ล้วนเป็นเรื่องที่ถูกต้อง

แน่นอนว่า บทบาทรัฐบาลไม่ว่ารัฐบาลไหน มาจากเลือกตั้งหรือมาจากวิธีพิเศษอย่างรัฐบาล คสช. ก็ล้วนมีหน้าที่ต้องทำงานช่วยเหลือเกษตรกร ต้องคิดค้นนโยบายวิธีการที่เป็นประโยชน์แท้จริง แต่ที่สำคัญกว่านั้น ก็คือ ต้องทำให้เกษตรกรชาวนา สามารถที่จะพึ่งตนเอง ยืนอยู่บนขาตัวเองอย่างมั่นคง ยั่งยืนให้ได้

แต่รัฐบาลนักการเมืองที่ผ่านๆมาล้วนหวังคะแนนเสียงเป็นสำคัญ จึงมักหาเสียงบอกว่า จะทำโน้นทำนี่ให้ชาวนา เพื่อให้ชาวนาร่ำรวย มีชีวิตที่ดีขึ้น ทำให้ชาวนาเฝ้าแต่รอความช่วยเหลือตาม“คำสัญญา”มากกว่าจะคิดพึ่งตนเอง พัฒนาตัวเอง จนที่สุดก็จะมีแต่ความผิดหวัง เมื่อพบความจริงว่า สิ่งที่นักการเมืองให้มานั้น แท้จริงเป็นแค่“ขนมหวานเคลือบยาพิษ” เช่น นโยบายจำนำข้าว ที่เหมือนดีแต่แท้จริง ทำลายระบบข้าว ทำลายชาวนายับเยิน

นายกฯบิ๊กตู่ย้ำเสมอว่า ท่านไม่ใช่นักการเมือง ไม่ได้มาทำงานเพื่อคะแนนนิยม จึงไม่พยายามใช้นโยบายเอาแต่เงินหลวงไปละเลงช่วย เพียงเพื่อให้เกษตรกรพอใจ ทั้งยังกล้าที่จะพูดเตือนสติชาวนาตรงๆ ซึ่งถือเป็นเรื่องดี

แต่จะยิ่งดีกว่านั้น ถ้าผลักดันให้กระทรวงเกษตรฯทำงานให้เป็นผลสำเร็จตามนโยบายที่จะสร้างความมั่นคงแก่เกษตรกรอย่างยั่งยืน อย่างที่ท่านพูดด้วย

สาโรช บุญแสง