คำถาม ผักไชยาคืออะไรครับ ผมเคยเห็นเค้าขายตามต่างจังหวัด ชาวบ้านเอามารับประทานกัน เป็นผักอันตรายหรือเปล่าครับ ขอทราบรายละเอียดด้วยครับ

ประเสริฐ อเนกกาลนนท์

อ.หนองฉาง จ.อุทัยธานี

คำตอบ

ผักไชยา มีหลายชื่อ เช่น คะน้าเม็กซิกัน ผักโขมต้น หรือ ชายา ซึ่งเป็นภาษาสเปน Chaya เป็นไม้พุ่ม อายุหลายสิบปี อยู่ในกลุ่มเดียวกับยางพาราและสบู่ดำเชื่อว่ามีถิ่นกำเนิดตามธรรมชาติในประเทศเม็กซิโก ลำต้นอวบน้ำ มียางสีขาว ทรงพุ่มตั้งตรง โตเร็ว มีขนาดใหญ่ สามารถสูงได้ถึง 6 เมตร ใบกว้าง มีแฉกคล้ายใบมะละกอ และมีอายุนานถึงยี่สิบสามสิบปี

ผักไชยาเป็นผักกินใบ เป็นอาหารชนิดหนึ่งของประเทศเม็กซิโก กัวเตมาลา และประเทศแถบอเมริกากลาง สามารถนำไปประกอบอาหาร รสชาติอร่อยเหมือนผักคะน้า ห้ามรับประทานแบบดิบๆ เพราะมีสารจำพวกสารกลูโคไซด์ที่เป็นพิษอ่อนๆ การรับประทานต้องทานสุกเท่านั้น โดยเด็ดยอดไชยา ประมาณ 1 ฟุต เด็ดทั้งใบทั้งก้าน แล้วปอกเอาผิวของยอดออกเหมือนลอกต้นคะน้า ลอกให้เปลือกเขียวหมด จะเหลือเนื้อใสๆ หั่นเฉียงเป็นท่อนๆ ตั้งน้ำจนเดือด พอน้ำเดือดใส่ผักลงไปลวกน้ำร้อนจนสุก เอาผักขึ้นมาพักไว้ให้สะเด็ดน้ำ แล้วจึงนำมาประกอบอาหาร ถ้าลองชิมผักเมื่อลวกแล้ว จะมีรสชาติอร่อย หวานเล็กน้อย เหมือนคะน้าทั่วไป

การปลูก และการขยายพันธุ์ ขยายพันธุ์ด้วยการปักชำโดยการตัดกิ่งที่เริ่มเป็นสีเขียวเข้มออกขาวมาปักชำ ตัดความยาวขนาด 1 คืบ นำมาปักชำในกระถาง ขนาดประมาณ 5-6 นิ้ว ใส่ดิน
พร้อมปลูก วางไว้ในที่แดดรำไร ไม่นานก็จะแตกกิ่ง แล้วค่อยนำลงปลูกในดิน สามารถขยายพันธุ์ได้เร็ว และเจริญเติบโตค่อนข้างเร็ว

การดูแลรักษา ผักไชยาจะไม่มีแมลงรบกวน ชอบดินโปร่งที่ระบายน้ำได้ดี ไม่ชอบน้ำท่วมขังนานเกินไป ชอบแดดจัด ให้ใส่ปุ๋ยคอกนานๆ ครั้ง หมั่นตัดไม่ให้กิ่งสูงเกินไป เพื่อให้เป็นทรงพุ่มสวยงามและสะดวกในการเก็บมารับประทาน

สรรพคุณของผักไชยา มีสารอาหารประเภทโปรตีนสูง มีวิตามิน แคลเซียม โพแทสเซียม และเหล็ก เป็นแหล่งที่อุดมสมบูรณ์ของสารต้านอนุมูลอิสระ ผักไชยาดิบมีพิษ เนื่องจากมีสารกลูโคไซด์ ซึ่งจะปลดปล่อยสารพิษจำพวกไซยาไนด์อย่างอ่อนออกมา จึงจำเป็นต้องทำให้สุกก่อนรับประทาน โดยลวกให้สุกประมาณ 2-3 นาที เพื่อลดฤทธิ์ของสารที่เป็นพิษให้อยู่ในระดับที่ปลอดภัย ประโยชน์ของผักไชยานั้น ทราบกันว่า จะช่วยในการหมุนเวียนโลหิต ช่วยย่อยอาหาร ช่วยในการมองเห็น ช่วยลดคอเลสเตอรอล ช่วยบรรเทาริดสีดวงทวาร ช่วยลดน้ำหนัก ป้องกันอาการไอ เพิ่มแคลเซียมให้กระดูก ป้องกันโลหิตจาง โดยเพิ่มธาตุเหล็กให้กับเลือด เพิ่มประสิทธิภาพความจำ และการทำงานของสมอง ช่วยบรรเทาโรคไขข้ออักเสบ และโรคเบาหวาน

ผักไชยา เป็นพืชที่เหมาะสำหรับคนเมืองที่มีพื้นที่จำกัด ปลูกได้ดีข้างบ้าน เพราะเจริญเติบโตง่าย ไม่ต้องการการดูแลเอาใจใส่มากนัก สามารถปลูกในกระถางได้ ถ้าหมั่นตัดยอดเรื่อยๆ ก็จะแตกยอดให้รับประทานได้ตลอดปี ที่สำคัญก็คือ ไม่มีศัตรูพืชและโรคพืชรบกวนไม่ต้องพึ่งสารเคมี ถือว่าเป็นผักที่ปลอดภัย แต่อย่าลืมลวกน้ำเดือดเสียก่อนที่จะนำมาปรุงอาหาร นะครับ

นาย รัตวิ