วันที่ 23 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2566  มุขมนตรีของรัฐมหาราษฎระ  ที่อยู่ตอนกลางของประเทศอินเดียมีเมืองหลวงของรัฐคือ เมืองมุมไบ  ได้ออกประกาศสำคัญของรัฐให้เปลี่ยนชื่อเมือง “ออรังกาบาด”(AURANGABAD) ให้เป็น ชัตตราปาติ ซามบาห์จี นาการ์(CHHATRAPATI SAMBHAJI NAGAR)

หรือเรียกสั้นๆว่า  ซามบาห์จี นาการ์

(ทันทีที่มีการประกาศให้เปลี่ยนชื่อเมือง ออรังกาบาด เป็น ซามบาห์จี ก็มีการเขียนชื่อใหม่ของเมืองมาปิดที่ป้ายของสถานีรถไฟทันที)

และยังประกาศให้ชื่อเขตออสมานาบาด (OSMANABAD DISTRICT) ในรัฐมหาราษฎระเช่นกันให้เปลี่ยนมาเป็น  ธาราชีฟ (DHARASHIV) อีกด้วย

(แผ่นที่ขอรัฐมหาราษฎระ ประเทศอินเดีย แสดงที่ตั้งของเมืองออรังกากบาด และ ออสมานาบาด)

เป็นผลจากความพยายามอย่างยาวนานกว่า 5 ปี ที่เริ่มจากมติของสภานิติบัญญัติของรัฐมหาราษฎระ  แล้วส่งไปให้กับสภาแห่งประเทศอินเดีย ที่กรุงเดลี เพื่อลงมติอนุมัติ

เป็นความพยายามที่จะแก้ไขสิ่งที่ชาวมุสลิมผู้รุกราน และ เคยปกครองอินเดียไว้เป็นเวลายาวนานได้ฝากเอาไว้ในอดีตที่แสนเจ็บปวด  โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ราชวงศ์โมกุล  ให้กลับไปสู่ความเป็นฮินดูแต่ดั่งเดิม

(จักรพรรดิ ออรังเซป ของราชวงศ์โมกุล - ภาพจากวิกิพีเดีย)

ชื่อ ออรังกาบาด นั้น  ตั้งชื่อตามจักรพรรดิ ออรังเซป(AURANGZEB) แห่งราชวงศ์โมกุล  ออรังเซป เป็นโอรสของจักรพรรดิ ชาห์ จาฮาน(SHAH JAHAN) ผู้สร้างทัชมาฮัล

ปีค.ศ. 1689 หลังจากที่ออรังเซป ทำสงครามเอาชนะต่อกษัตริย์ชัตตราปาติ ซามบาจี ผู้ปกครององค์ที่ 2 แห่งรัฐมาราธา(MARATHA STATE) ที่บิดาของพระองค์คือ กษัตริย์ชัตตราปาติ ชีวะจิ มหาราช(CHHATRAPATI SHIVAJI MAHARAJ) ผู้ซึ่งได้สถาปนาราชวงศ์เอาไว้

หลังจากได้ชัยชนะ ออรังเซปก็สั่งให้ประหารชีวิต ซามบาจิ  ด้วยเหตุผลสำคัญก็คือ ไม่ยอมเปลี่ยนมานับถือศาสนาอิสลาม

ด้วยเหตุนี้  ชาวฮินดูจึงเรียกร้องให้เปลี่ยนชื่อเมืองรัฐออรังกาบาด ให้กลับไปเป็นชื่อของกษัตริย์องค์สุดท้ายก่อนที่จะถูกออรังเซปประหารชีวิต

จากหลักฐานทางประวัติศาสตร์  ออรังเซป เป็นผู้กระทำทารุณกรรมต่อชาวฮินดูเอาไว้มากมาย  

(เมียร์ ออสมาน อาลี ข่าน  นิซามองค์สุดท้ายของไฮเดอร์ราบาด - ภาพจากวิกิพีเดีย)

ส่วนเขตปกครอง ออสมานาบาด นั้นก็ตั้งชื่อตาม นิซาม(NIZAM)คนที่ 7 ที่ชื่อ เมียร์ ออสมาน อาลี ข่าน(MIR OSMAN ALI KHAN) และ เป็นผู้ปกครองคนสุดท้ายของรัฐเจ้าชายแห่งไฮเดอร์ราบาด ระหว่างปีค.ศ. 1911-1948   ก่อนที่จะถูกผนวกเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของประเทศอินเดีย หลังจากอินเดียได้รับเอกราชจากอังกฤษ

“นิซาม” คือ ตำแหน่งของผู้มีอำนาจในการปกครองในดินแดนต่างพระเนตรของจักรพรรดิโมกุลในดินแดนที่อยู่ห่างไกลจากอักรา เมืองหลวงของอาณาจักรโมกุล

ส่วนชื่อใหม่ของเขตปกครอง ออสมานาบาดที่เปลี่ยนใหม่เป็น ธาราชีพ นั้น  มาจากชื่อของหมู่ถ้ำที่ถูกแกะสลักเพื่อสร้างให้เป็นศาสนสถาน หรือ เป็นอาราม แบบเดียวกับหมู่ถ้ำ อาชันตา และ หมู่ถ้ำเอลลอราที่อยู่ห่างจากเมืองออรังกาบาดไม่มากนัก  

(หนึ่งในเจ็ดถ้ำของ ธาราชีพ- ภาพจากวิกิพีเดีย)

หมู่ถ้ำธาราชีพมีอยู่ด้วยกัน 7 ถ้ำ  ห่างจากเมืองออสมานาบาดไปเพียง 7 กิโลเมตร  สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นระหว่างศตวรรษที่ 5 ถึง 7   หลังการสร้างถ้ำอาชันตาแต่ก่อนหน้าการสร้างหมู่ถ้ำเอลลอรา

นักวิชาการไม่แน่ใจนักว่า  เป็นถ้ำทางศาสนาพุทธ หรือ ศาสนาเชน กันแน่    แต่มีความเห็นไปในทางว่า  เป็นถ้ำของศาสนาพุทธก่อน  แล้วถูกเปลี่ยนไปเป็นของศาสนาเชนในเวลาต่อมา

คำว่า ธาราชีพ มาจากชื่อของคนสองคนคนแรกมีชื่อว่า ธารา (DHARA) ที่แปลว่า แม่น้ำ อีกคนมีชื่อว่า ชีพ หรือ ศิวะ(SHIVA)  แน่นอนว่าทั้งสองคนเป็นชาวฮินดู

ตำนานเล่าว่า ทั้งสองมีหน้าที่ดูแลถ้ำดังกล่าว  ไม่ให้ใครมาทำลาย ในเวลาต่อมา จึงมักจะเรียกชื่อถ้ำดังกล่าวด้วยการเอาชื่อของทั้งสองมารวมกัน เรียกว่า ธาราชีพ

เรื่องชื่อ “ธาราชีพ” ดังกล่าวเป็นแค่ตำนาน  ซึ่งยังไม่อาจหาหลักฐานมายืนยัน  อย่างไรก็ตาม  ถ้ำดังกล่าวก็ถูกเรียกขานว่า  ธาราชีพ  มาจนปัจจุบันนี้ 

ติดตามเรื่องราวการเปลี่ยนชื่อรัฐ และ เมืองของอินเดียต่อในตอนหน้าครับ