การแสดงธรรมของพระพุทธเจ้าจึงต้องให้ละเอียดแยบคายและทั่วถึงในบรรดาภูมิศาสตร์และขั้นแห่งธรรมของท่านผู้มาศึกษาอบรมและได้ยินได้ฟังในขนาดนั้นพระโอวาทเหล่านี้ต้องลึกซึ้งต้องเหมาะสมกับผู้มาฟังกับบริษัทคือ ภิกษุบริษัท

ที่นี้พอนับแต่เที่ยงคืน นี่ท่านก็พูดไว้พอประมาณว่าเที่ยงคืน เพราะส่วนมากพวกเทพจะมาในเวลาสงัด มักมาในเวลาเที่ยงคืนไปแล้ว แต่จะมาก่อนมาหลังนั้น มีจำนวนไม่น้อยท่านหากคาดเอาไว้ว่าเที่ยงคืนเป็นเวลาที่เหมาะสมเป็นส่วนมากของเทพทั้งหลายที่มา แล้วเทพที่มาเหล่านั้นไม่ใช่เป็นพวกหนึ่งพวกเดียว และไม่ใช่ชั้นหนึ่ง ชั้นเดียวของพวกเทพด้วย ที่มาฟังพระโอวาทของพระพุทธเจ้าแต่ละครั้งๆถ่ายเทกันมา การประทานโอวาทแก่เทวดาทั้งหลายนั้น ก็ต้องให้เหมาะสมกับภูมิของเทวดา ที่เป็นภูมิละเอียดของกายทิพย์ตลอดถึงภูมิอุปนิสัยจิตใจของเทพแต่ละพระองค์ๆซึ่งมีแง่หนักเบาต่างกัน

การแสดงธรรมจะแสดงแบบเดียวไม่ได้ ต้องแสดงหลายแง่หลายกระทง ทั้งลึก ทั้งตื้นทั้งหยาบ ทั้งละเอียด พร้อมกันไปหมดในเวลานั้น แล้วนอกจากนั้นยังแก้ปัญหาเทวดาอีกด้วย เป็นพวกๆ เป็นคณะๆไป แต่ละครั้งๆ ธรรมที่ประทานแก่เทพทั้งหลายเหล่านั้น ต้องเป็นธรรมที่เหมาะสมกับเทพขั้นนั้นๆ ไม่ผิดพลาดไปได้ สมนามว่าศาสดาของโลก ตลอดถึงอินทร์ พรหม ไม่นอกเหนือไปจากพระโอวาท อันฉลาดแหลมคมของพระพุทธเจ้าไปได้เลย

..............
คัดลอกจากหนังสือ "เทวดา" หลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน