คำถาม ผมอยากปลูกถั่วบราซิลแทนการปลูกหญ้าสนามครับ ขอทราบวิธีปลูกด้วยครับ

ประยูร ม่วงทองคำ

อ.ไทรงาม จ.กำแพงเพชร

คำตอบ

ถั่วบราซิล หรือเรียก ถั่วปิ่นโต ถั่วลิสงเถา ถั่วเปรู มีชื่อทางการค้าว่า ถั่วอมาริลโล เป็นพืชเลื้อยคลุมดิน สูง 5 นิ้ว  ลักษณะคล้ายต้นถั่วลิสง แต่มีใบเล็กกว่า และมีลำต้นเลื้อยไปตามดิน มีรากแก้วแข็งแรง ขึ้นได้ดีในดินหลายสภาพ ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด หรือใช้ท่อนพันธุ์

คุณสมบัติ เป็นพืชคลุมดิน มีความทนแล้ง ชอบแดดจัด ต้นเตี้ย ทนร่มเงา ทนต่อการเหยียบย่ำ มีดอกสีเหลืองสวยงาม เหมาะสำหรับจัดสวนประดับ และปลูกแทนสนามหญ้า เป็นพืชอาหารสัตว์ ให้ปุ๋ยที่สามารถตรึงไนโตรเจนในดินได้ดี ปลูกควบคุมวัชพืชอื่นๆ ครอบคลุมผิวดินได้ดี และโตเร็ว ระยะแรกเจริญเติบโต ต้นถั่วเริ่มออกดอก จะออกดอกมากช่วงเดือนสิงหาคม-กันยายน และแทงส่วนที่มีลักษณะเป็นเข็มยื่น ออกจากลำต้น เป็นจุดกำเนิดของฝักลงดิน หลังเจริญเติบโตแล้ว ประมาณ 1 เดือน จะทยอยออกดอกไปเรื่อยๆ ตลอดฤดูฝน ช่วงที่มีดอกมากที่สุด อยู่ระหว่างเดือนสิงหาคม-กันยายน และปริมาณดอก จะลดลงระหว่างเดือนตุลาคม-พฤศจิกายน เมล็ดมีฝักหุ้มอยู่ใต้ดินเช่นเดียว
กับถั่วลิสง แต่ในหนึ่งฝักมีเพียง หนึ่งเมล็ดเท่านั้น

วิธีการขยายพันธุ์ ปลูกโดยใช้เมล็ด หรือใช้วิธีการปักชำ ซึ่งเป็นวิธีการที่ดีที่สุด สำหรับพืชชนิดนี้ เพาะชำง่าย การปลูกโดยใช้เมล็ด อาจจะกลายพันธุ์ได้ การปลูกด้วยเมล็ด ใช้อัตรา 2 กิโลกรัมต่อไร่ หรือส่วนของท่อนพันธุ์ที่นำไปเพาะชำ ยาวประมาณ 10 ซม. โดยปลูกเป็นหลุม หลุมละ 1 ต้น ที่ระยะ 50X50 ซม.

การปลูกและดูแลรักษา ช่วงปลูกที่ดีคือ ต้นฤดูฝน นำส่วนของท่อนพันธุ์ที่ไปเพาะชำ ยาวประมาณ 10 ซม. โดยปลูกเป็นหลุมลึก 2-3 ซม. 
ส่วนการปลูกด้วยเมล็ด อัตรา 2 กก.ต่อไร่ หยอดเมล็ดเข้าไปในหลุม รดน้ำทุกวัน มีระยะการปลูก 50X50 ซม. อัตราการงอกของเมล็ดถั่วบราซิลประมาณ 60-70%  ประมาณ 2 สัปดาห์ เมล็ดจะเริ่มงอก ระยะแรกจะเจริญเติบโตช้า การเก็บเมล็ด ให้เก็บในอุณหภูมิห้องปกติ จะอยู่ได้นานประมาณ 2-3 เดือน ถ้าเกินกว่านี้ อัตราการงอกของเมล็ดจะลดลง

การให้ปุ๋ย ก่อนปลูก ควรมีการใส่ปุ๋ยรองพื้นสูตร 15-15-15 ในอัตรา 30 กิโลกรัมต่อไร่ ให้ใส่ปุ๋ยคอกร่วมด้วย เพื่อเพิ่มอินทรียวัตถุลงในดิน ในการดูแลรักษาแปลงถั่ว ควรใส่ปุ๋ยสูตรตัวกลางสูง (0-46-0) ในช่วงต้นฤดูของทุกปี ในอัตรา 20 กิโลกรัมต่อไร่

การกำจัดวัชพืช ให้กำจัดวัชพืชครั้งแรก ในระยะ 3-4 สัปดาห์แรกหลังปลูก และกำจัดวัชพืชครั้งที่ 2 หลังจากครั้งแรกอีก 2 เดือน

การตัดแต่งต้นถั่วบราซิล เนื่องจากถั่วบราซิล เป็นพืชที่เลื้อยอยู่บนพื้นไปเรื่อยๆ ไม่ได้เป็นต้นที่จะเลื้อยขึ้นไปรัดบนต้นไม้ การตัดแต่งจึงทำปีละ 2-3 ครั้ง วิธีการตัด สามารถใช้เครื่องตัดหญ้าตัด หรือหากพบวัชพืชขึ้นแซมๆ อาจจะใช้วิธีการถอนออก ตามความเหมาะสม

การเก็บเกี่ยวเมล็ด กรณีที่เป็นดินเหนียว ต้องขุดลึก ประมาณ 10 ซม. นำดินขึ้นมาแช่น้ำให้ดินยุ่ย ประมาณ 15 นาที แล้วตักดินใส่ตะแกรงไม้ไผ่ชนิดก้นลึก และขนาดรูตะแกรงที่มีตาถี่ ทำการร่อนในน้ำ ใช้มือถูดินที่หุ้มอยู่ออกให้หมด นำเมล็ดถั่วที่ได้ล้างน้ำอีกครั้ง แล้วนำไปผึ่งแดด ประมาณ 3 วัน เมื่อแห้งดีแล้ว นำไปเก็บฝัดเศษดินทิ้ง เก็บเมล็ดถั่วลิสงเถาไว้ในที่ร่ม หรือกรณีที่เป็นดินร่วนปนทราย อาจขุดดินแล้ว นำมาร่อนแยกเอาเมล็ดออกได้โดยตรง ไม่ต้องร่อนในน้ำ ระยะเวลาเก็บเมล็ด ช่วงระยะเวลาที่เหมาะสม อายุประมาณ 8 เดือนขึ้นไป ระหว่างเดือนมกราคม-มีนาคม ถ้าเก็บล่าช้า ฝนเริ่มตก ฝักที่มีอยู่ใต้ดิน และเถาที่ยังคงอยู่จะเริ่มงอก

ถั่วบราซิล เป็นพืชตระกูลถั่ว จึงให้ปุ๋ยตรึงไนโตรเจนในดินได้ดี  ลำต้นจะเลื้อยไปบนดินในบริเวณกว้าง ใช้เป็นพืชคลุมดิน รักษาความชื้น และป้องกันไม่ให้วัชพืชอื่นขึ้น ไม่ค่อยเลื้อยขึ้นต้นไม้  จึงไม่มีปัญหาว่าไปรัดต้นไม้ตาย การขยายพันธุ์ด้วยการปักชำ จึงทำได้ง่าย พอถั่วงามแล้ว สามารถตัดกิ่งไปชำในถุง แล้วค่อยๆ ขยายพื้นที่ปลูกไปเรื่อยๆ เป็นวิธีประหยัด และทำให้การดูแลกำจัดวัชพืชได้ง่ายด้วย เพราะหลังจากถั่วขึ้นมาเต็มพื้นที่แล้ว วัชพืชจะขึ้นได้ยาก

นาย รัตวิ