คำถาม ที่สวนผมมีเศษไม้มากมายอยากจะทำน้ำส้มควันไม้ไว้ใช้ ขอทราบวิธีทำด้วยครับ
แสงศร มณีรัตน์
อ.พนมทวน จ.กาญจนบุรี
คำตอบ
น้ำส้มควันไม้ เป็นผลพลอยได้จากการเผาถ่าน เป็นของเหลวที่ได้จากการควบแน่นของควันที่เกิดจากการเผาถ่านในช่วงที่ไม้กำลังเปลี่ยนเป็นถ่าน เมื่อทำให้เย็นลงจนควบแน่นแล้วกลั่นตัวเป็นหยดน้ำมีส่วนประกอบที่สำคัญคือ กรดอะซิติกซึ่งมีสีน้ำตาลแดง นำน้ำส้มควันไม้ที่ได้ใส่ภาชนะพลาสติก ทิ้งไว้ประมาณ 3 เดือน เก็บไว้ในที่ร่ม และนำมาสั่นสะเทือน เพื่อให้น้ำส้มควันไม้ที่ได้ตกตะกอน และแยกตัวเป็น 3 ชั้น คือ น้ำมันเบา น้ำส้มไม้ และน้ำมันทาร์ จากนั้น แยกน้ำส้มไม้มาใช้ประโยชน์ต่อไป
วิธีทำน้ำส้มควันไม้ มีขั้นตอนดังนี้
1. ให้เตรียมเตาเผาถ่าน 200 ลิตร เป็นเตาที่มีประสิทธิภาพสูง เตาประเภทนี้อาศัยความร้อนไล่ความชื้นในเนื้อไม้ที่มีอยู่ในเตา ทำให้ไม้กลายเป็นถ่าน เรียกว่ากระบวนการคาร์บอนไนเซชั่น ผลผลิตที่ได้จึงเป็นถ่านที่มีคุณภาพ ขี้เถ้าน้อยและผลพลอยได้จากการเผาถ่านคือ น้ำส้มควันไม้
2. ขั้นตอนการเผา ให้จุดไฟเตา ใส่เชื้อเพลิงให้ที่บริเวณหน้าเตา จะเกิดความร้อนกระจายเข้าสู่เตา เพื่อไล่อากาศเย็น ไล่ความชื้นที่อยู่ในเตา และในเนื้อไม้ ควันที่ออกมาจากปล่องควัน จะมีสีขาว มีกลิ่นเหม็นฉุนซึ่งเป็นกลิ่นของกรดประเภทเมธานอลที่อยู่ในเนื้อไม้ อุณหภูมิปากปล่องควันจะประมาณ 70-75 องศาเซลเซียส อุณหภูมิในเตาประมาณ 150 องศาเซลเซียส ให้ใส่เชื้อเพลิงต่อไปเรื่อยๆ ควันสีขาวตรงปล่องควันจะเพิ่มขึ้น อุณหภูมิในเตาช่วงนี้ ประมาณ 20-25 องศาเซลเซียส
3. ขั้นต่อไป ให้เผาไปอีกระยะหนึ่ง เป็นระยะที่ไม้กลายเป็นถ่าน ควันสีขาวจะเริ่มบางลง และเปลี่ยนเป็นสีเทา อุณหภูมิบริเวณปากปล่องควัน ประมาณ 80-85 องศาเซลเซียส อุณหภูมิภายในเตา ประมาณ 300-400 องศาเซลเซียส ไม้ที่อยู่ในเตาจะคลายความร้อนที่สะสมเอาไว้เพียงพอที่จะทำให้อุณหภูมิในเตาเพิ่มสูงขึ้น ในช่วงนี้ ให้ลดการป้อนเชื้อเพลิงลงจนถึงหยุดป้อนเชื้อเพลิง
และจะเริ่มเก็บน้ำส้มควันไม้ได้ หลังจากหยุดการป้อนเชื้อเพลิงหน้าเตา จะต้องควบคุมอากาศ โดยการหรี่หน้าเตา เพื่อรักษาระดับของอุณหภูมิในเตาไว้ให้นานที่สุด เป็นช่วงที่เหมาะสม
กับการเก็บน้ำส้มควันไม้ อุณหภูมิบริเวณปากปล่องควัน ควรมีประมาณ 85-120 องศาเซลเซียส ซึ่งเป็นช่วงสารในเนื้อไม้ถูกขับออกมา และเมื่อควันเปลี่ยนจากสีเทาเป็นสีน้ำเงิน ให้หยุดเก็บน้ำส้มควันไม้ในช่วงนี้ อุณหภูมิบริเวณปากปล่องควันประมาณ100-200 องศาเซลเซียส อุณหภูมิในเตาประมาณ400-450 องศาเซลเซียส
4. จากนั้น ให้ทำการเพิ่มอุณหภูมิอย่างรวดเร็ว เพื่อทำถ่านให้บริสุทธิ์ ขั้นตอนนี้ เป็นช่วงที่ไม้จะเปลี่ยนเป็นถ่าน ให้เปิดหน้าเตา ประมาณ 1 ใน 3 ของหน้าเตา ทิ้งไว้ประมาณ 30 นาที จะเห็นควันสีน้ำเงินเป็นสีฟ้า แสดงว่าไม้เริ่มเป็นถ่านใกล้หมด จากนั้นควันสีฟ้าอ่อนลง และจะกลายเป็นควันใสแทน ให้ปิดหน้าเตา โดยใช้ดินเหนียวปิดรอยรั่วทั้งหมด ปิดปล่องควันให้สนิท เพื่อไม่ให้อากาศภายนอกผ่านเข้าได้
5. ขั้นสุดท้าย ให้เกลี่ยดินบนเตาออก ให้เห็นหลังเตา เพื่อทำให้ถ่านในเตาเย็นลง โดยระบายความร้อนในเตา ทิ้งไว้ประมาณ 1 คืน หรือ 8 ชั่วโมง เป็นอย่างน้อย จนถ่านในเตาดับสนิท แล้วจึงเริ่มการเปิดเตา นำถ่านออกจากเตา และนำไปใช้ประโยชน์ต่อไป
ที่สำคัญ การทำน้ำส้มควันไม้ ไม่ควรกระทำในพื้นที่ชุมชม หรือใกล้เคียง ควรทำให้ห่างจากชุมชน เพื่อรักษาสุขภาพอนามัยของคนในชุมชน และตัวท่านเองนะครับ
นาย รัตวิ
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี