ช่วงเวลานี้เป็นช่วงเวลาของการปรับเปลี่ยนหลายๆอย่าง ผมเองได้มีโอกาสศึกษายุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี อย่างจริงจัง พร้อมกับได้อ่านเรื่องราวแผนการปฏิรูปประเทศ ซึ่งในนั้นมีประเด็นของการปฏิรูปภาคการเกษตร ในมุมมองของผม การจะปฏิรูปใดๆก็ตามจะต้องทำให้ดีขึ้น เกิดประโยชน์แก่คนส่วนใหญ่ ไม่ใช่ปฏิรูปแล้วดีสำหรับคนเพียงกลุ่มใดกลุ่มหนึ่ง นอกจากนี้การดำเนินการตามเป้าหมายของการปฏิรูปจะต้องมีแผนปฏิบัติการ แผนติดตามและประเมินผลที่ชัดเจน มีเกณฑ์วัดที่ตรวจสอบได้ ประเด็นที่เป็นจุดอ่อนของการดำเนินการเห็นจะเป็นการขาดการมีส่วนร่วมตั้งแต่เริ่มต้นของผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง ขาดความเป็นเจ้าของร่วมกันในแผนปฏิรูปดังกล่าว นับรวมถึงการขาดการสร้างการรับรู้ทำความเข้าใจกับทุกภาคส่วน ซึ่งจะเป็นฐานสำคัญในการสร้างความร่วมมือระหว่างกัน
การปฏิรูปภาคการเกษตรมีการกล่าวถึงการปรับปรุงคุณภาพของสินค้าเกษตรในลักษณะต่างๆ ซึ่งนับว่าเป็นจุดเริ่มต้นที่ดีในความคิดของผม อันที่จริงแล้วเรื่องดังกล่าวเป็นเรื่องที่กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ได้ดำเนินการมาเป็นเวลายาวนานกว่า 20 ปีได้ ผู้ที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินการด้านมาตรฐานการผลิตทางการเกษตรเกษียณอายุไปหลายท่าน ซึ่งก็รวมตัวผมเองด้วย คำถามที่มักจะถูกถามเมื่อนำมาตรฐานการผลิตไปจับกับระบบการผลิตใดๆ คือ ทำแล้วได้อะไร ยุ่งยาก เสียเวลา แถมพอจะขายราคาก็ไม่แตกต่างจากคนอื่น สู้ทำไปแบบเดิมๆ สบายๆ ทำตามที่เคยทำก็ยังขายได้ คำถามเหล่านี้ผมเชื่อว่าต้องผ่านหูของเจ้าหน้าที่กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ แทบทุกคน มาตรการส่งเสริมต่างๆ จากภาครัฐถูกนำมาใช้หลายๆ รูปแบบ ไม่ว่าจะเป็นมาตรฐาน GAP GMP Organic ทั้งหมดนี้ ในรายที่ประสบความสำเร็จเกิดจากความต้องการของผู้ประสงค์จะขอการรับรองเอง อาจจะด้วยเล็งเห็นประโยชน์ที่ได้จากการรับรองระบบด้งกล่าว ซึ่งนับเป็นส่วนน้อยมากเมื่อเทียบกับจำนวนทั้งหมด
คำพูดที่ว่า หากเราไม่เปลี่ยนแปลงตัวเราเอง ก็ต้องมีอะไรมาบังคับให้เราเปลี่ยนเสมอ การถูกบังคับกับการเปลี่ยนแปลงด้วยตนเอง เป็นวิถีที่แตกต่างกันมาก เช่นเดียวกับประเด็นคุณภาพ เมื่อลูกค้าต้องการสินค้าคุณภาพที่ผ่านการรับรองตามมาตรฐานของภาครัฐ จากที่เคยสบายๆ ก็ถึงคราวลำบากเหมือนเช่น กรณีการส่งออกทุเรียนไปจีน หลังจากที่จีนกำหนดให้ต้องขึ้นทะเบียนสวน GAP และบรรจุในโรงคัดบรรจุที่ได้มาตรฐาน GMP โดยระบุในฉลากให้ชัดเจน บรรดาโรงคัดบรรจุก็ไปกดดันเจ้าหน้าที่ให้เร่งดำเนินการตรวจสอบรับรองโรงคัดบรรจุให้ได้การรับรอง GMP โดยอ้างว่าจะไม่รับซื้อผลผลิตจากเกษตรกร กดราคารับซื้อ และสร้างกระแสการรับซื้อผลผลิตจากแปลงที่ผ่านการรับรอง GAP ในราคาที่สูงกว่าราคาทั่วไป ทำให้เกษตรกรเร่งให้เจ้าหน้าที่เข้าไปตรวจรับรอง ทั้งที่จริงแล้ว GAP และ GMP เป็นการตรวจสอบรับรองระบบการผลิต ไม่ใช่การรับรองผลผลิต จึงมีความจำเป็นที่จะต้องตรวจสอบรับรองในระบบงาน เพื่อมั่นใจได้ว่ามีมาตรฐานความปลอดภัยเป็นไปตามเกณฑ์ที่กำหนด หากการดำเนินการตรวจสอบรับรองไม่รอบคอบ และตรวจพบปัญหาตามมา ผลที่เกิดขึ้นจะกระทบกับคนส่วนใหญ่ทั้งระบบ ไม่ใช่เพียงรายใดรายหนึ่ง ซึ่งเป็นเรื่องที่อันตรายมาก โดยเฉพาะประเด็นความน่าเชื่อถือในระบบตรวจสอบรับรองของรัฐบาลไทย
เหตุการณ์ดังกล่าวเป็นตัวอย่างหนึ่งที่แสดงให้เห็นว่าการปฏิรูปที่ต้องยกระดับคุณภาพมาตรฐานสินค้าเกษตร แต่ทุกภาคส่วนขาดการมีส่วนร่วมอย่างจริงจัง มองประโยชน์เฉพาะหน้าของตนเองเป็นสำคัญ ทำให้เกิดปัญหาได้ ดังนั้น ทุกคนทุกภาคส่วนในระบบที่เกี่ยวข้อง ต้องเข้าใจและให้ความร่วมมือกันตลอดทุกขั้นตอน จึงจะทำให้การปฏิรูปเกิดขึ้นได้อย่างแท้จริง
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี