เมื่อต้นเดือนที่แล้ว ผมได้รับเชิญจากกระทรวงกสิกรรมและป่าไม้ สปป.ลาว ให้ไปร่วมพิธีส่งมอบข้าวและแจกจ่ายแก่ประชาชนผู้ประสบภัยพายุไต้ฝุ่นโพดุล ในแถบตอนใต้ของประเทศสปป.ลาว ท่านผู้อ่านคงจำได้นะครับว่าพายุลูกนี้ เป็นลูกเดียวกันกับที่ถล่มประเทศไทยเราจนน้ำท่วมหนักในพื้นที่จังหวัดอุบลราชธานีและจังหวัดใกล้เคียง ที่มีคนบอกว่าในรอบห้าสิบปีเพิ่งเคยเจอ จนมีดาราดังออกมาระดมเงินบริจาคช่วยเหลือประชาชนนั่นแหละ ที่ สปป.ลาวก็ประสบกับปัญหาน้ำท่วมหนัก เนื่องจากเป็นเส้นทางพายุลูกเดียวกัน และแขวงที่ผมไปร่วมงานนั้นก็คือ แขวงสาละวัน ซึ่งตั้งอยู่ติดกับแขวงจำปาสัก และแขวงอัตตะปือ ดังนั้น การเดินทางไปร่วมงานของผมก็ใช้วิธีไปทางลัด กล่าวคือ แทนที่จะขึ้นไปเวียงจันทน์และลงมาใต้ ก็ใช้วิธีเหมือนที่เคยไปอัตตะปือครั้งก่อน คือ ขึ้นเครื่องบินไปลงอุบลราชธานี แล้วต่อรถแท็กซี่ไปด่านช่องเม็ก ชายแดนไทยลาว จากนั้น ทางกระทรวงแรงงานและสวัสดิการสังคมของ สปป.ลาวก็ส่งรถตู้มารับเดินทางต่อไปครับ

ตอนแรกผมเข้าใจว่าเราจะต้องเดินทางไปเมืองหลวงของแขวงสาละวัน ซึ่งดูในแผนที่แล้วระยะทางจากเมืองปากเซเดินทางเข้าไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือลึกเข้าไปไม่ต่างจากเมืองอัตตะปือที่เคยไป นั่นหมายถึงต้องใช้เวลาเดินทาง 3-4 ชั่วโมง เพราะเป็นทางวกวนไปตามภูเขา แต่เอาเข้าจริง เมืองที่เขาจัดพิธีการส่งมอบข้าว กลับเป็นเพียงอำเภอหนึ่งของแขวงสาละวัน ที่ภาษาลาวเรียกว่า “เมือง” คือ เมืองโขงเซโดน ซึ่งตั้งอยู่บนถนนหลักหมายเลข 13 ที่เป็นถนนเส้นเดียวเชื่อมนครหลวงเวียงจันทน์เลียบแม่น้ำโขงลงมาทางใต้ของประเทศ นั่นหมายถึงเขตพื้นที่แขวงสาละวันก็อยู่ติดชิดชายแดนไทยโดยมีแม่น้ำโขงเป็นเขตกั้น และถ้าเดินทางข้ามภูเขาจากเมืองโขงเซโดน มาทางทิศตะวันตกหรือชายแดนไทยจุดตรงข้ามเขตแดนแม่น้ำโขงก็คือแถวๆ ผาแต้ม อำเภอโขงเจียมนั่นเองครับ ตอนกินข้าวกลางวันหลังพิธีการเสร็จ ท่านนายอำเภอ (หรือเจ้าเมือง) ยังพูดให้ผมฟังว่าถ้ามีเวลาอยากจะพานั่งรถไปเที่ยวชายโขงฝั่งลาว ซึ่งสวยมาก แต่ก็ไม่ได้ไปจริง เพราะไม่มีเวลา

วันแรกหลังจากที่พวกเราขึ้นรถตู้จากช่องเม็ก เดินทางผ่านปากเซ เมืองใหญ่ ก็ต่อเลยไปยังเมืองโขงเซโดนทันที และใช้เวลาไม่นาน เพราะไม่ได้เดินทางลึกเข้าไปดังที่ได้กล่าวแล้ว เมืองโขงเซโดนเป็นอำเภอเล็กๆ มีบ้านสลับร้านค้าสองฟากถนนหลักแบบหลวมๆ ตึกแถวใหญ่ไม่มี พวกเรารวมทั้งเจ้าหน้าที่ลาว 6-7 คน ที่มารับก็พักกันที่โรงแรมเล็กๆ ระหว่างทาง ราคาระดับ 500-600 บาท ไม่มีอาหารเช้า ข้าราชการผู้ใหญ่ลาวก็คงพักกันในโรงแรมขนาดเดียวกันในที่อื่นกระจายกันไป ตกเย็นเขาก็นัดไปรับประทานอาหารเย็น ซึ่งตอนนี้ก็ได้พบกับท่านรองอธิบดีกรมแผนการและการเงิน ที่ผมคุ้นเคยมาร่วมรับประทานอาหารด้วย เจ้าภาพอาหารมื้อเย็นนี้ก็คือท่านหัวหน้าแผนกแรงงานและสวัสดิการสังคม ของแขวงสาละวัน ความจริงการไปงานลักษณะเช่นนี้ เวลารับประทานอาหาร ทุกครั้งผมเองก็เกรงใจเขาที่ต้องมารับรอง ก็พยายามถามไถ่ถามเขาว่าจะขอแชร์ด้วย แต่ส่วนมากเขาไม่ยอม แต่สำหรับอาหารเย็นวันนั้น ดูช่างกระจุ๋มกระจิ๋มและแสนง่าย จนต้องชมในความพอเพียงของเขาจริงๆ ครับ เพราะข้าราชการชั้นผู้ใหญ่ของเขาไปนั่งร้านขายไก่ย่างข้างทาง ซึ่งมีอยู่หลายร้าน แล้วก็สั่งไก่ย่างที่เสียบไม้เป็นตัวสับมาเป็นจานๆ หลายชุด และอีกอย่างคือตำถั่วฝักยาว (เหมือนส้มตำมะละกอ) กินกับข้าวเหนียวที่ใส่มาในกระติ๊บ เสริมด้วยปลาหลดย่างอีก 2-3 ไม้เท่านั้นแหละครับ ใช้มือแกะกินกันอย่างเอร็ดอร่อย จนอิ่มกันถ้วนทั่ว ใช้เวลาเพียงประมาณชั่วโมงเดียวก็แยกย้ายกันกลับโรงแรม ไม่มีเหล้า เบียร์ใดๆ มีแต่ขวดน้ำเปล่า พอถึงโรงแรมผมก็ขึ้นไปพักผ่อน จนกระทั่งเช้าจึงมารู้ว่าความจริงคือ การกินอาหารเย็นมื้อนั้น ถือเป็นการกินแบบออร์เดิร์ฟเป็นรอบลองไฟเท่านั้นรอบจริงของเขา ซึ่งเขาไม่เรียกผมไปด้วยทราบภายหลังว่าเขาเกรงใจ คือเขานัดแนะไปต่อกันแบบลูกทุ่งแท้ หมายถึงไปนั่งต่อกันร้านขายเหล้า เบียร์ในอำเภอนั้นแหละกินเบียร์ “เขยลาว” กัน แต่สำหรับกับแกล้มได้ยินว่าใครคนหนึ่งไปได้ปลาไหลมาจากไหนไม่ทราบ ต้มได้หม้อใหญ่ แล้วปรุงกันเองในครัวของร้านนั้นเอง เล่นเบียร์กันเสียดึกดื่นจนคนแอปเตอร์ของผมที่ไปด้วยกันและถูกเชิญไปต่อด้วย บอกต้องขอตัวหยุดพักกันเลยทีเดียว โฮ่!ข้าราชการลาวเขาใช้เวลาพักผ่อนกันได้ม่วนชื่นกันแบบนี้ละครับ 

ชาญพิทยา ฉิมพาลี

chanpithya@apterr.org