หลับตาดิ่งลึกลงไปยังห้วงจินตนาการอดีตของเมืองเพชรผ่านการศึกษาข้อมูล และรูปขาว-ดำที่เริ่มมีการบันทึกไว้ เนื่องจากวิชาการถ่ายรูปได้ถูกนำเข้ามาเผยแพร่ เมื่อต้นรัชสมัยรัชกาลที่ 4คราวที่อารยธรรมจากตะวันตกหลั่งไหลเข้ามายังดินแดนสยามประเทศ โดยนักสอนศาสนาชาวฝรั่งเศส ปาลเลอกัว (P.Pallegois) ทำให้ประวัติศาสตร์ในความทรงจำของผู้เขียนฉายชัดให้รำลึกได้ ภาพหนึ่งภาพแทนคำพูดนับล้านคำ  ประโยคนี้ไม่ได้เกินจริงเลย

อ่านข่าวเพิ่มเติมตอนที่1 : วิถีสยาม มรดกวัฒนธรรมไทย : ‘เพชรบุรี’ เมืองแห่งประวัติศาสตร์เก่าแก่ อารยธรรมที่ผ่านเรื่องเล่าไม่รู้จบแห่งสยาม (ตอนที่ 1)

“เพชรบุรี” เป็นที่ตั้งของพระราชวังที่สร้างขึ้นในหัวเมืองมาตั้งแต่ครั้ง พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ชื่อว่าเป็นแหล่งผลิตข้าวที่สำคัญ คนดั้งเดิมส่วนใหญ่จึงเป็นชาวนา ปลูกข้าว และชาวสวน ปลูกต้นตาลโตนด โดย รัชกาลที่ 4 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดพระราชพิธีแรกนาบริเวณที่นาส่วนพระองค์ บริเวณด้านหน้าพระนครคีรี และเสด็จฯไปทรงเป็นประธานในพระราชพิธีดังกล่าว นับเป็นการบำรุงขวัญและเป็นสิริมงคลแก่ราษฎรที่ประกอบอาชีพทำนา

สินค้าหลักของเมืองท่าเพชรบุรีคือ ข้าว ผ้าและฝ้าย ในสมัยต่อมาจึงเริ่มมีสินค้าประเทศอื่น คือหม้อตาล สินค้าพื้นเมืองที่ส่งไปขายยังกรุงเทพฯ อยุธยา และเมืองอื่นๆ

พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงโปรดปรานเมือง “เพชรบุรี” ตั้งแต่ครั้งยังผนวช และเมื่อขึ้นครองราชย์แล้ว โปรดให้สร้างพระราชวัง วัด และพระเจดีย์ใหญ่ขึ้นบนยอดเขาทั้งสามยอดติดต่อกัน คือ ยอดเขาทางทิศตะวันตก ทรงสร้างพระที่นั่งที่ประทับ ยอดเขาตะวันออกทรงสร้างวัดพระแก้วน้อย และยอดกลาง ทรงสร้างพระธาตุจอมเพชรพระราชทานนามว่า “พระนครคีรี” ตั้งอยู่ที่ตำบลคลองกระแชง อำเภอเมือง เพชรบุรี จังหวัดเพชรบุรี

สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงบันทึกถึงพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวไว้ในหนังสือ ความทรงจำว่า 

“...พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระดำริเห็นว่า ถึงคราวโลกยวิสัยจะเกิดการเปลี่ยนแปลง ด้วยฝรั่งมามีอำนาจขึ้นทางตะวันออกนี้ และประเทศไทยอาจจะมีการเกี่ยวข้องกับฝรั่งขึ้นในวันข้างหน้า จึงทรงเริ่มศึกษาภาษาอังกฤษ...วิชาความรู้ต่างๆ ที่พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงศึกษาจากตำราภาษาอังกฤษจะมีอย่างไรบ้าง ข้อนี้มีหลักฐานปรากฏ แต่ว่าได้ทรงศึกษาวิชาคณนาวิธีอย่างหนึ่ง...ถึงตอนพระชันษาระหว่าง40 กับ 47 ทรงเริ่มศึกษาภาษาอังกฤษกับทั้งวิชาความรู้ต่างๆ ของฝรั่ง...”

จากการที่พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงศึกษาวิชาความรู้ต่างๆของฝรั่งนี้จึงทรงนำแบบอย่างของสถาปัตยกรรมแบบตะวันตกมาก่อสร้างพระราชวัง และพระที่นั่งต่างๆ ในรัชสมัยของพระองค์เช่น พระที่นั่งอนันตสมาคม ในหมู่พระอภิเนาว์นิเวศน์ ในพระบรมมหาราชวัง และ พระนครคีรี เป็นต้น

เมื่อกรมศิลปากรบูรณะพระนครคีรีแล้ว มีประกาศจัดตั้งเป็นพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนครคีรี เมื่อวันที่ 27 สิงหาคม พุทธศักราช 2522 เป็นพิพิธภัณฑสถานประเภทอนุสรณ์สถาน โบราณศิลปวัตถุที่ตั้งแต่งอยู่ในห้องต่างๆ แต่เดิมนั้นได้ถูกนำไปเก็บรักษาไว้ที่อื่น ยกเว้นเครื่องราชูปโภคบางองค์ที่ยังคงตั้งอยู่ในสภาพชำรุด กรมศิลปากรจึงดำเนินการบูรณะอาคารและนำเครื่องราชูปโภคทั้งหมดที่ได้รับมอบกลับคืนมา

หากท่านใดอยากไปสัมผัสกับประวัติศาสตร์และโบราณสถานอันทรงคุณค่าทั้งทางด้านวัตถุ และจิตวิญญาณของปวงชนชาวไทยแห่งนี้ สามารถเดินทางไปชมด้วยตัวเองได้ที่ “อุทยานประวัติศาสตร์และพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนครคีรี” จ.เพชรบุรี แล้วคุณจะรู้ว่าเครื่องไทม์แมชชีนย้อนเวลานั้นมีอยู่จริง