เยาวชนสนใจปัญหาสายน้ำปนเปื้อน-โวยเป็นความอยุติธรรมทางนโยบาย กมธ.กิจการเด็กฯลงพื้นที่-หวั่นกลุ่มเปราะบางรับผลกระทบหนักสุด

เมื่อวันที่ 5 กรกฎาคม 2568 ที่วิทยาลัยแสงธรรม วิทยาเขตเซเวียร์ อ.แม่จัน จ.เชียงราย คณะกรรมาธิการ (กมธ.) กิจการเด็ก เยาวชน สตรี ผู้สูงอายุ ผู้พิการ กลุ่มชาติพันธุ์ และผู้มีความหลากหลายทางเพศ สภาผู้แทนราษฎร ได้จัดสัมมนาเรื่องเยาวชน สตรี กลุ่มชาติพันธุ์กับสถานการณ์สิ่งแวดล้อมลุ่มน้ำโขง โดยมีผู้เข้าร่วมประมาณ 150 คน รวมทั้งนักศึกษาและเยาวชนชาติพันธุ์ต่างๆ จากพม่า ลาว และนานาชาติ

นส.กานต์ ภัสริน รามวงศ์ กมธ.กิจการเด็กฯ กล่าวว่า กมธ.ได้มา จ.เชียงราย เพื่อดูผลกระทบของการปนเปื้อนสารโลหะหนักในแม่น้ำ เนื่องจากเหมืองแร่ในประเทศเพื่อนบ้าน โดยเน้นที่ผลกระทบต่อสุขภาพของกลุ่มเปราะบาง แม่และเด็ก ผลกระทบเรื่องนี้จะจัดการอย่างไร กลุ่มนี้เป็นกลุ่มที่ได้รับปัญหานี้หนักที่สุด ใครจะรับรองได้ว่าสตรีที่มีครรภ์ในขณะนี้เด็กจะเกิดมาสมบูรณ์หรือพิการ เนื่องจากเป็นผลกระทบสุขภาพสะสม ประชาชนเหมือนกำลังตายผ่อนส่ง หากประชาชนคือสินทรัพย์ที่มีค่าของประเทศ รับบาลจะไม่สามารถจะนิ่งเฉยได้แม้แต่นาทีเดียว

“วันนี้ได้มารับฟังปัญหาแม่น้ำกก สาย รวก โขง เราจะนำเรื่องนี้ไปขับเคลื่อนแก้ปัญหา หากรัฐบาลยังเงียบก็ไม่ควรเป็นรัฐบาลแล้ว มูลค่าของผลกระทบสุขภาพที่กำลังเกิดขึ้นกับประชาชยจะประเมินไม่ได้ คุณกำลังเอาอนาคตของประเทศเป็นตัวประกัน คุณเลือกที่จะเงียบ แต่ปัญหากำลังเกิดขึ้นตลอด มีการตรวจพบสารโลหะหนักในแม่น้ำอย่างต่อเนื่อง” นส.กานต์ กล่าว

น.ส.จุฬาลักษณ์ ขันสุธรรม สส.จ.เชียงราย และกมธ. คณะกรรมาธิการความมั่นคงแห่งรัฐ กิจการชายแดนไทย ยุทธศาสตร์ชาติและการปฏิรูปประเทศ สภาผู้แทนฯ กล่าวว่าประเด็นการปนเปื้อนในแม่น้ำกก สาย รวก โขง มีต้นตอจากเหมืองแร่ในประเทศเพื่อนบ้าน ที่ อ.แม่สาย โดนหนักที่สุดเนื่องจากน้ำมีปัญหาขุ่นและปนเปื้อนมาตั้งแต่ปี 2564 ขุ่นจนขาวทำให้กระทบต่อการผลิตน้ำประปาและน้ำเพื่อการอุปโภคบริโภค ทุกคนในพื้นที่ต้องกลายเป็นผู้ได้รับผลกระทบ ตนเองในฐานะผู้แทนราษฎร ได้นำเรื่องนี้ไปยังฝ่ายบริหาร เพื่อให้กระทรวงและหน่วยงานที่รับผิดชอบดำเนินการเพื่อแก้ปัญหา

“เชียงรายเมื่อเกิดปัญหานี้ รู้สึกโดดเดี่ยวมาก รัฐบาลและหน่วยงานยังไม่เห็นความเดือดร้อนที่กำลังเกิดขึ้นกับประชาชน ปัญหานี้เกิดในประเทศเพื่อนบ้าน แต่เราต้องเป็นผู้เสียหาย งบประมาณของประเทศต้องนำมาใช้แก้ปัญหาที่เขาทำเหมืองแร่ เขาทำกำไร แต่ความเสี่ยงสุขภาพกำลังเกิดขึ้นกับประชาชนจำนวนมาก จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องจบปัญหาที่ต้นตอ คือปิดเหมือง คือต้องเร่งเจรจากับประเทศเพื่อนบ้านและจีน” สส.แม่สาย กล่าว

นายแอ่น ลิวไชย นายกสมาคมชาติพันธุ์ไทลื้อ จ.เชียงราย กล่าวว่า ยังมีประชาชนชาติพันธุ์ที่ยังมีปัญหาสถานะบุคคลจำนวนมาก รวมทั้งผู้เฒ่าไร้สัญชาติที่อาศัยอยู่บนแผ่นดินไทยมาแล้ว 50-60 ปี ได้ยื่นขอแปลงสัญชาติจากชนกลุ่มน้อยเป็นไทย ซึ่งรอมานานนับสิบปีแล้วแต่ยังไม่มีข่าวดีจากกระทรวงมหาดไทย ขณะนี้ต้องมาเผชิญปัญหาสิ่งแวดล้อมการปนเปื้อนแม่น้ำกก แม่น้ำสาย เพิ่มอีก เป็นปัญหาที่รุนแรงและประชาชนมีความกังวลมาก

นายมานพ คีรีภูวดล กมธ.ความมั่นคงแห่งรัฐฯ กล่าวว่า ข้อมูลที่เผยแพร่ให้ประชาชนรับทราบเป็นสิ่งสำคัญมาก ว่าเวลานี้สารโลหะหนักปนเปื้อนไปถึงไหน ตนทราบว่าตลอดลำน้ำกกมีสารปนเปื้อนของสารหนู และตะกั่ว สำหรับในพื้นที่เกษตร พื้นที่ชลประทานจากน้ำกก น้ำสาย ต้องมีการดำเนินการตรวจหาสารโลหะหนักในนาข้าว ผลิตผลเกษตร ปลา และห่วงโซ่อาหารในทันที เพื่อป้องกันผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชน และต้องมีการชดเชยเยียวยาความเสียหายที่เกิดขึ้นกับเกษตรกรด้วย

นางรักษ์ดาว พริชาร์ด ประชาชนเชียงราย กล่าวว่า จำเป็นอย่างยิ่งที่รัฐบาลจะต้องปฏิบัติต่อปัญหานี้ว่าเป็นปัญหาใหญ่จริงๆ ที่รัฐบาลต้องให้ความสำคัญ นี่คืออาชญากรรมข้ามชาติ จีนไปลงทุนทำเหมืองแล้วบอกว่าไม่ใช่คนจีน  แต่การปนเปื้อนของสารโลหะหนักในแม่น้ำกำลังส่งผลกระทบต่อประชาชนไทยอย่างรุนแรง

ตัวแทนนักศึกษา กล่าวว่า ตนเองในฐานะเยาวชน เรากำลังเผชิญปัญหาครั้งใหญ่ เราไม่ได้ต่อต้านอะไร แต่การที่เขาทำให้แม่น้ำของเรากลายเป็นทางระบายน้ำเสียของเหมืองแร่ นี่เป็นความอยุติธรรมของนโยบายที่เลือกที่จะปกป้องบริษัท ปกป้องเหมือง แทนที่จะปกป้องประชาชน ปลาตาย น้ำเน่า คนล้มป่วย ปล่อยอย่างนี้ได้อย่างไร

“เยาวชนอยากได้ความรู้ อยากเรียนรู้ปัญหานี้ อยากไปลงพื้นที่ด้วยและร่วมทำงานเพื่ออนาคตไปด้วยกัน” นักศึกษากล่าว

ตัวแทนนักศึกษาจากพม่า กล่าวว่า ปัญหาแม่น้ำโขงมีเขื่อนกั้นมากมาย และขณะนี้เกิดปัญหาเหมืองแร่และสารพิษเข้ามาซ้ำเติมอีก การแก้ปัญหาสารพิษในแม่น้ำ ต้องหยุดเหมืองเถื่อนทันที ประชาชนอย่างเราจะแก้เรื่องนี้ไปด้วยกันได้อย่างไร ทั้งฝั่งไทยและฝั่งพม่า เราร่วมกดดันอย่างไรโดยสันติเพื่อให้รัฐบาลฟังประชาชน และต้องทำหน้าที่

นายเจตษฎา บุญตุ้ม สท.ต.ท่าข้าวเปลือก กล่าวว่า ตนเองก็กลายเป็นผู้ประสบภัย โดนอาชญากรรมข้ามชาติทำให้เราเกิดปัญหา เราอยู่ในพื้นที่ เราไม่รู้ว่าเขาทำเหมือง เขาทำให้เราเดือดร้อน การแก้ปัญหาต้องใช้งบประมาณแผ่นดิน เงินภาษีของเราทั้งนั้น บทบาทของพวกเราทุกคน เสียงเล็กๆ ของเรารัฐบาลจะได้ยินแล้วแก้ปัญหาที่ต้นตอหรือไม่