ผ่านพ้นไปแล้วกับเทศกาลวันหยุดยาวเฉลิมฉลองช่วงปีใหม่ซึ่งภาพเดิมๆ ที่ปรากฏทุกปีคือคลื่นมหาชนแห่เดินทางออกจาก กรุงเทพมหานคร (กทม.) ในช่วงสัปดาห์สุดท้ายของปีเก่า และกลับมาในช่วงสัปดาห์แรกของปีใหม่ สะท้อนความเป็น “เมืองโตเดี่ยว” ของเมืองหลวงแห่งนี้ได้เป็นอย่างดี ดังที่ทราบกันว่า ประชากรที่มีทะเบียนบ้านในกรุงเทพฯ มีอยู่ราว 5-6 ล้านคน แต่หากนับรวมประชากรที่อยู่อาศัยจริง อันหมายถึงคนไทยจากจังหวัดอื่นๆที่เข้ามาเรียนหรือทำงานในกรุงเทพฯ ด้วยแล้ว จะมีมากราว 10-15 ล้านคนเลยทีเดียว
เมื่อประกอบกับการที่ “ประเทศไทยเป็นดินแดนแห่งรถยนต์” ทั้งด้วยค่านิยมหน้าตาทางสังคม และด้วยความจำเป็นเพราะระบบขนส่งมวลชนไม่สะดวกเพียงพอ ก็ทำให้ “กรุงเทพฯ เป็นมหานครแห่งรถติด” ไปโดยปริยาย ซึ่งเชื่อมโยงกับปัญหา “ฝุ่นพิษ PM2.5” หรือฝุ่นขนาดเล็ก 2.5 ไมครอน ที่ต้นตอของปัญหาในกรุงเทพฯ มาจากปริมาณการจราจรที่หนาแน่น แตกต่างจากจังหวัดอื่นๆ ที่มาจากการเผาในที่โล่งรวมถึงโรงงานอุตสาหกรรม
“วิถีชีวิตในกรุงเทพฯ ยังส่งผลกระทบต่อสุขภาพทั้งกายและจิตอย่างมีนัยสำคัญ” ในช่วงปลายปี 2562 ที่ผ่านมา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ (มธ.) เผยแพร่2 บทความที่เกี่ยวกับสุขภาพของคนเมือง อาทิ บทความ “Sick building syndrome ภัยคนเมือง 2020” กล่าวถึงสังคมเมืองที่ผู้คนจำนวนมากอาศัยอยู่บนตึกสูงและเผชิญกับการจราจรติดขัด ซึ่งในปี 2563 หรือ ค.ศ.2020 คาดว่าจะมีผู้ป่วยจากโรคที่เชื่อมโยงกับวิถีชีวิตแบบนี้เพิ่มขึ้น
ศ.พญ.อรพรรณ โพชนุกูล ผู้อำนวยการศูนย์เป็นเลิศด้านโรคภูมิแพ้ โรคหืดและระบบหายใจโรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติ อธิบายเกี่ยวกับ“โรคตึกเป็นพิษ (Sick building syndrome)” ว่าไม่ได้หมายถึงโรคชนิดเดียว หากแต่เป็นกลุ่มโรคที่แสดงอาการเมื่อต้องเผชิญกับปัจจัยเสี่ยงจากการใช้ชีวิตในอาคาร ไม่ว่าจะเป็นที่ทำงานหรือที่อยู่อาศัย ซึ่งวงการแพทย์ในปัจจุบันให้ความสำคัญและเฝ้าระวังอย่างเข้มงวด เนื่องจากพบว่าประชากร 1 ใน 3 ของผู้ที่อาศัยอยู่ในเขตเมืองมีประวัติป่วยเป็นกลุ่มโรคนี้
โดยสำหรับมลพิษที่เกี่ยวข้องกับตัวอาคารมีที่มาจากหลายปัจจัย ไม่ว่าจะเป็นสถานที่ที่ระบบระบายอากาศไม่ถ่ายเท พรมทางเดินมีไรฝุ่น มีการตกแต่งใหม่ มีการใช้สีทาผนังซึ่งเต็มไปด้วยสารเคมีต่างๆ มีความชื้น รอยรั่วซึมซึ่งทำให้เกิดเป็นเชื้อราตามฝาผนัง ทั้งหมดส่งผลให้ผู้ป่วยมีอาการ อ่อนเพลียง่าย ปวดหัว ไอ จาม คลื่นไส้ หายใจไม่สะดวก ฯลฯ
“การเอาตัวเองออกมาข้างนอกจะทำให้รู้สึกดีขึ้น แต่สำหรับผู้ที่มีประวัติป่วยเป็นโรคภูมิแพ้ โรคทางเดินหายใจ จะได้รับผลกระทบมากกว่าผู้อื่น อาจมีอาการรุนแรงมากยิ่งขึ้น เช่น ผู้ป่วยโรค หอบก็จะเสี่ยงอาการกำเริบมากขึ้น แต่ถึงคนคนนั้นจะไม่ได้เป็นโรค ครอบครัวไม่ได้มีประวัติเป็นโรคภูมิแพ้ แต่ถ้าใช้ชีวิตอยู่ในสถานที่ที่มีความเสี่ยงทุกวันก็จะกลายเป็นผู้ป่วยได้ในที่สุด” ศ.พญ.อรพรรณ กล่าว
นอกจากนี้ด้วยความที่ “พื้นที่ในแนวดิ่ง (อาคารสูง) ไม่เอื้ออำนวย” ยังทำให้คนในเมืองสุ่มเสี่ยงต่อการเกิดโรคประเภท “ออฟฟิศซินโดรม (Office Syndrome)” ซึ่งมาจากการทำงานที่ใช้กล้ามเนื้อมัดเดิมซ้ำๆเช่นเดียวกับการเกิด “กลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs :Non-Communicable diseases)” ซึ่งส่วนใหญ่เป็นผลจากวิธีการใช้ชีวิตที่มีพฤติกรรมเสี่ยง เช่นการบริโภคอาหารหวาน-มัน-เค็มเกินมาตรฐานสุขอนามัย และขาดการออกกำลังกาย
กับอีกบทความหนึ่งที่ตั้งชื่อเกาะกระแสหนังดัง “ฮาวทูทิ้ง..ทิ้งอย่างไรไม่ให้เหลือเธอ” ภาพยนตร์ไทยที่เข้าฉายส่งท้ายปี 2562 คือ “ฮาวทูจัดบ้านรับปีใหม่ ทิ้งอย่างไรให้ห่างไกลฝุ่นพิษ” กล่าวถึงการกองสุมสิ่งต่างๆไว้ในที่พักอาศัย เป็นต้นทางของปัญหาสุขภาพกายและจิตรวมถึงเป็นสาเหตุหนึ่งของกลุ่มโรคตึกเป็นพิษ ที่เป็นผลมาจากความปิดทึบ อากาศไม่ถ่ายเท ฝุ่นละอองและเชื้อราที่สะสมไว้จำนวนมากด้วย
ผศ.ดร.พิมลมาศ วรรณคนาพล อาจารย์คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์และการผังเมือง มธ.กล่าวว่า สาเหตุสำคัญของการเกิดกลุ่มโรคตึกเป็นพิษคืออากาศที่ระบายไม่ดี โดยเฉพาะในห้องแอร์ที่ไม่มีการเปิดหน้าต่างให้อากาศถ่ายเทจากภายนอก เมื่ออากาศไม่หมุนเวียน บรรดาฝุ่นละออง สารเคมี หรือเชื้อราที่เกิดขึ้นก็จะสะสมตัว และก่อให้เกิดผลกระทบกับผู้ที่อยู่ภายใน เช่น ตามบ้านพักอาศัยอาจมีการใช้สารเคมีทำความสะอาด สเปรย์ต่างๆ หรือในอาคารสำนักงาน อาจมีละอองจากพวกหมึกพิมพ์ปรินเตอร์ เครื่องถ่ายเอกสาร ฯลฯ
สิ่งเหล่านี้เมื่อมารวมกับการระบายอากาศที่ไม่ดี ก็ยังยิ่งทำให้คนเจ็บป่วยได้ รวมถึงบรรดาข้าวของเครื่องใช้อื่นๆ ไม่ว่าจะเป็น เฟอร์นิเจอร์ พรม หมอน ผ้าม่านตุ๊กตา ฯลฯ ที่นับเป็นแหล่งรวมของเชื้อโรค รวมถึงการปลูกต้นไม้ไว้ในห้อง แม้ว่าจะทำให้รู้สึกร่มรื่น แต่ก็มาพร้อมกับความชื้นที่ทำให้เกิดเชื้อราสะสมได้ อีกทั้งยังเสี่ยงต่อโรคพืชหรือแมลงที่จะเข้ามาอยู่ในห้องอีกด้วย “ผู้อยู่ในคอนโดมิเนียมจะเผชิญกับปัญหามากกว่าผู้ที่อยู่บ้าน” ดังนั้นควรติดพัดลมดูดอากาศในห้องและเครื่องดูดควันในครัว พร้อมกับทำความสะอาดที่พักอย่างสม่ำเสมอ
“คำแนะนำในการจัดบ้านรับปีใหม่ 1.ลดแหล่งเก็บกักฝุ่นภายในห้องให้น้อยที่สุด อะไรทิ้งได้ให้ทิ้งไป2.หมั่นทำความสะอาดห้องสัปดาห์ละ 1-2 ครั้ง3.ล้างแอร์ทุกๆ 6 เดือน 4.หากห้องใดอยู่แล้วรู้สึกไม่ดีขึ้น ควรเพิ่มตัวระบายอากาศ ทั้งนี้เริ่มจากง่ายที่สุดคือการทิ้งข้าวของที่ไม่จำเป็นออกให้หมด แต่คนมักคิดว่ามีเครื่องฟอกอากาศแล้วทุกอย่างจะจบ จริงๆ มันไม่จบ เพราะต่อให้คุณมีเป็นสิบเครื่อง ถ้าห้องไม่เคยทำความสะอาด ไม่มีการระบาย สุดท้ายก็จะป่วย” อาจารย์พิมลมาศ ระบุ
ที่ว่ามาทั้งหมดนี้ “ที่นี่แนวหน้า” คงไม่มีทางออกให้เพราะจะจำกัดการใช้รถยนต์ส่วนตัวเพื่อลดปัญหาการจราจรติดขัดซึ่งเชื่อมโยงกับฝุ่นพิษ PM2.5 (รวมถึงปัญหาอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกัน เช่น การไม่มีโอกาสเลือกอาหารที่ดีต่อสุขภาพ เพราะคนกรุงเทพฯ เสียเวลาหลายชั่วโมงต่อวันไปกับการจราจร จนน้อยคนที่จะทำกับข้าวกินเองได้)ก็เชื่อว่าคงเป็นไปไม่ได้ เห็นได้จากไม่ว่าใครหรือรัฐบาลชุดไหนโยนหินถามทางเรื่องนี้ก็จะเจอประชาชนขว้างก้อนหินสวนกลับทันที และตราบใดที่กรุงเทพฯ ยังเป็นเมืองเดียวที่เป็นแหล่งงานแหล่งโอกาสของทุกคนในประเทศไทย..
คำที่หลายคนว่าไว้ “ขอลำบากในเมืองกรุงสร้างเนื้อสร้างตัว..ก่อนไปใช้ชีวิตที่บ้านนอกหลังเกษียณ” อันเป็น “ฉากชีวิต” ที่สะท้อนภาพ “กรุงเทพฯ เมืองสำหรับหาและเก็บเงิน..แต่ไม่ดึงดูดการอยู่อาศัย” ไปอีกนาน..แต่ก่อนหน้านั้นก็ขอให้ทุกท่านรักษาสุขภาพรักษาเนื้อรักษาตัวไว้ตามคำแนะนำของนักวิชาการข้างต้นบั้นปลายจะได้ไม่ต้องเสียเงินเสียทองที่ลำบากเก็บหอมรอมริบไปกับค่ารักษาพยาบาลและหยูกยา!!!
เงื่อนไขการแสดงความคิดเห็น ซ่อน
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี