อีก 1 สัปดาห์จะมีการเลือกตั้งในสหรัฐ คนไทยและคนในโลกคอยผลการเลือกตั้งวันที่ 3 พฤศจิกายนนี้ เพราะเป็นการสู้กันในแนวคิดของทรัมป์ เช่น

- อเมริกาต้องมาก่อน

- แบ่งคนอเมริกันเป็นกลุ่มๆ เช่น กลุ่มผิวขาว กลุ่มการศึกษาต่ำกว่าระดับมหาวิทยาลัยเป็นฐานเสียงสำคัญ

- ไม่ยอมรับปัญหาโควิด-19

- โกหก ไม่พูดความจริง

- เน้นการเมืองแบบแบ่งแยก

- มีนโยบายเหยียดผิว

- ขาดความสามัคคีคนในชาติ แตกแยก

- ไม่สนใจปัญหาของโลก เช่น ภาวะโลกร้อน

ในขณะที่ โจ ไบเดน มีนโยบายแตกต่าง เช่น

- สร้างความสามัคคีของคนในชาติ

- ต้องการให้คนอเมริกาผนึกกำลังเพื่อไปข้างหน้าร่วมกัน ไม่ใช่จะเป็นประธานาธิบดีของพรรคเดโมแครต แต่เป็นประธานาธิบดีของคนอเมริกันทั้งหมด

- พูดความจริง ไม่โกหก มีความถ่อมตน สุภาพ เรียบร้อย

- มีแผนแก้โควิด โดยพึ่งวิทยาศาสตร์ บังคับให้มีการใส่หน้ากาก

- มองอเมริกาเป็นส่วนหนึ่งของโลก พร้อมจะแก้ปัญหาของโลกร่วมกัน

- ไม่เหยียดสีผิว มีความเสมอภาคทุกเชื้อชาติ มีสิทธิมนุษยธรรมกับผู้อพยพ

ต้องยอมรับว่า ไบเดนมีแนวโน้มคะแนนนำหลายคนไม่ไว้ใจทรัมป์ เพราะมีลูกเล่น เคยพลิกล็อกชนะฮิลลารีมาแล้ว แต่ผมค่อนข้างจะมั่นใจ ยิ่งคะแนนรวมของคณะผู้เลือกตั้ง Electoral College น่าจะชนะได้คงต้องดูกันต่อไป ผมเขียนในเฟซบุ๊ค เรื่องเลือกตั้งติดต่อกันมาเกือบ 2 เดือน ลองหาอ่านย้อนหลังได้

เอาบทเรียนเหล่านี้มาเปรียบเทียบวิกฤติการเมืองไทยทำให้เราเข้าใจมากขึ้น มีโลกทัศน์กว้างขึ้น และมีความรู้สึกดีกับประเทศไทยที่ยังมีความมั่นคงไม่ใช่เป็นรัฐล้มเหลว (Failed State)

คนไทยขาดการมองกว้าง ไม่สนใจปัญหา แสวงหาโอกาสอื่นๆ นอกตัวเรา คนไทยจำนวนมากไม่ค่อยสนใจข่าวต่างประเทศ บางครั้งฟังแล้วจับประเด็นไม่ได้ เพราะไม่ได้ติดตาม ทำให้การเรียนรู้จากข้างนอกค่อนข้างจำกัด

เมื่อเปรียบเทียบกับวิกฤติการเมืองของไทยในปัจจุบัน ต้องยอมรับว่า หลังจากปฏิวัติ บิ๊กตู่ 2557 จนถึงปัจจุบัน ถือได้ว่าประเทศไทยเผชิญวิกฤติใหม่อีกครั้ง

ในประวัติศาสตร์ของชาติไทย คนไทยช่วยกันหาทางออกและแก้วิกฤติได้เสมอ วิกฤติมาแล้วก็มาอีกแต่วิกฤติครั้งนี้เรียกว่าวิกฤติของคนรุ่นใหม่กับคนรุ่นเก่าทางการเมือง

ในอดีตผมได้รับเชิญไปบรรยายบ่อยๆ เรื่องการแก้ปัญหาองค์กรให้คนต่างรุ่นทำงานร่วมกันแก้ปัญหาในการทำงานอย่างไร จนเป็นที่มาของแนวคิดเอาความหลากหลายมาเป็นพลังจากคนทำงานหลายๆ รุ่นร่วมกันให้เกิดพลังเรียกว่า Synergy คือ 1+1 = 3 หรือเกิดมูลค่าจากความหลากหลาย Value Diversity

ปัจจุบันปัญหาเหล่านั้น ไม่ได้มีแค่ในการทำงาน กลายเป็นเรื่องคนรุ่นใหม่กับรุ่นเก่าขัดแย้งกันด้านแนวคิดทางการเมือง

เป็นเรื่องความคิดของคนรุ่นเด็ก เช่น 15-20, 20-25, 25-30 ปี แตกต่างกับคนรุ่นเก่า 40 +

- เรื่องการใช้ Social Media อย่างมากมายแรกๆ ถ่ายรูป คุยกันธรรมดาตามประสาเด็ก แต่ตอนหลังมีกลุ่มที่แนวคิดสุดโต่งต้องการมีอิทธิพลต่อความคิดของเยาวชน ใช้วิธีการแหลมคม ใช้เงินมหาศาลยิงข้อมูลและรูปภาพเท็จเกี่ยวกับสังคมไทย โดยเฉพาะให้ร้ายกับสถาบันฯ อันเป็นที่เทิดทูนของคนไทย ปฏิบัติการล้างสมองอย่างต่อเนื่องมาหลายปีแล้ว

เยาวชนขาดการปลูกฝัง เรื่องรากเหง้าและประวัติศาสตร์ชาติไทย จึงถูกชักนำไปทางผิดๆ คนรุ่นเก่าล้าสมัย ต้องประชาธิปไตยแบบเขาเท่านั้นชาติถึงจะรอด

และใน 6 ปีที่ผ่านมา มีรัฐบาลประยุทธ์อยู่ในอำนาจติดต่อกัน ทำให้ง่ายต่อการใช้วาทกรรม เผด็จการ สืบทอดอำนาจต่างๆ นำมาเป็นปัจจัยเร่งให้เกิดความเข้าใจผิดต่อทหาร และสถาบันผิดไปอย่างมาก

รวมทั้งการเรียนในโรงเรียน และมหาวิทยาลัยมีอาจารย์รุ่นใหม่จะใช้โซเชียลมีเดียมาแทนที่ไปแนวล้างสมอง เด็กมัธยม และมหาวิทยาลัยในทางผิดๆ

กระทรวงศึกษาธิการได้ยกเลิก หลักสูตรวิชาประวัติศาสตร์ที่เป็นรากเหง้าของคนไทย ศีลธรรม สถาบันครอบครัว วัด โรงเรียน มา 40 ปี จนสังคมอ่อนแอ

การประท้วงของเอกชนปลดแอก ขยายไปในมุมกว้าง เขาเหล่านั้นยังขาดวุฒิภาวะแต่ได้อิทธิพลจากโซเชียลมีเดีย อาจารย์บางคนเรียนมาจากเมืองนอกมีความรู้ทางทฤษฎี ยังไม่ตกผลึกทางความจริง ไม่ศึกษารากเหง้าประวัติศาสตร์ของสังคมไทย ชื่นชมต่างประเทศในมุมเดียว ทำให้มีอิทธิพลต่อเยาวชนอย่างรุนแรง และมองสถาบันหลักของชาติในทางลบ

บางครั้งค้นข้อมูลจาก Internet ได้ข้อมูลข้างเดียวอาจไม่ตรงความจริงนัก ขาดการวิเคราะห์ที่มีเหตุและผลเพราะการศึกษาไทยไม่สอนให้เด็กไทยวิเคราะห์ สอนให้ท่องจำมากกว่า

ได้จังหวะที่เหมาะสมที่ประเทศไทยประสบความสำเร็จแก้โควิด-19 ได้ดีที่สุดในโลก ก็เริ่มออกมาประท้วงถ้าเป็นเพื่อนบ้าน เช่น อินโดนีเซีย หรือ ฟิลิปปินส์โควิด-19 ยังรุนแรง มีผู้ป่วยทั้งสองประเทศกว่า 300,000คนต่อประเทศ คงไม่กล้าออกมาชักชวน

คนที่อคติต่อสถาบัน และคนถูกศาลตัดสินให้เลิกเล่นการเมือง ทำงานนอกสภาชงข้อมูลเท็จ ล้างสมองเยาวชนเหล่านั้นมาตลอด แน่นอนปัญหาของประเทศมีมากมาย พยายามให้เยาวชนหมดหวังกับระบบเศรษฐกิจของไทยหลังโควิด-19 ซึ่งไม่จริง ประเทศไทยข้อดี เศรษฐกิจพอไปได้ และพึ่งการท่องเที่ยวและการส่งออกได้

แต่ผู้อยู่เบื้องหลังกลับไม่สนใจปัญหานักการเมืองที่มี การคอร์รัปชั่น ข้าราชการที่ไม่ทำงานเพื่อประชาชน การไม่กระจายอำนาจ รวมศูนย์มานาน ปัญหาเหล่านี้
ไม่ถูกนำมาแก้ไข ถ้าจะปฏิรูปสถาบันจริงๆ ต้องมีวิธีการที่เหมาะสม หาทางพูดคุยอย่างสุภาพ ไม่มีอคติ

ขอบคุณรัฐบาล และรัฐสภาที่เปิดประชุมวิสามัญขึ้นเมื่อวันที่ 26-27 ตุลาคม และนายกรัฐมนตรีประยุทธ์ได้แสดงออกชัดเจนว่ายินดีจะแก้รัฐธรรมนูญเพียงแต่จังหวะอาจจะช้าไป ถ้าท่านพูดในวันที่ 24 กันยายนให้มีการลงมติรับหลักการแก้รัฐธรรมนูญ ครั้งนั้นดูจะสวยกว่า และแก้ปัญหาการประท้วงนอกสภาฯ ไปได้ แต่ถือว่าได้ถอยคนละก้าว

ถึงแม้จะแก้รัฐธรรมนูญได้เร็ว เป็นที่พอใจของคนกลุ่มหนึ่ง ก็คงจะมีความพยายามต่อ ผมขอยืนยันว่า สถาบันกษัตริย์ ยังมีคุณประโยชน์ต่อคนไทยมากมายและถ้าจะมีการปฏิรูปก็รอไปก่อน

ถึงจะมีการแก้รัฐธรรมนูญ ปัญหาหลักของประเทศไทยก็ยังมีอยู่ คือ

- การฉ้อราษฎร์บังหลวงทุกระดับของประเทศโดยเฉพาะนักการเมือง และข้าราชการประจำ ยิ่งนานวันมีมากขึ้น

- ใครจะทำให้ระบบรวมศูนย์อำนาจส่วนกลางให้เล็กลง และกระจายอำนาจไปท้องถิ่น

- ใครจะแก้เรื่องความเหลื่อมล้ำระหว่างคนรวยกับคนจนในประเทศไทยอย่างเป็นรูปธรรม

- ใครจะแก้ปัญหาระบบการศึกษาให้ทันกับการเปลี่ยนแปลงทั้งเข้าใจรากเหง้าของคนไทย โดยคิด วิเคราะห์เป็น

- ใครจะหยุดความเจริญของกลุ่มทุนไม่กี่กลุ่มที่มีทั้งเงิน และอำนาจทางการเมือง มีอำนาจผูกขาดธุรกิจไทยในปัจจุบัน คือ รวยกระจุกจนกระจาย รัฐบาลที่กล้าหาญจะใช้กฎหมายการแข่งขันทางธุรกิจมากำจัดการผูกขาดได้หรือไม่

ปัญหาเหล่านี้ต้องการการแก้ไข “ต้องเกาให้ถูกที่คัน”

จีระ หงส์ลดารมภ์

dr.chira@hotmail.com