ประเทศไทยมีนายกรัฐมนตรีมาแล้ว 29 คนส่วนนายกรัฐมนตรีรักษาการไม่นำมาคิด และไม่ขอพูดถึงในที่นี้ เพราะแค่พูดถึงนายกรัฐมนตรีทั้ง 29 คนก็ทำให้หลายคนถึงกับส่ายหัวจนคล้ายคนมีอาการบ้านหมุนไปแล้ว 

นายกรัฐมนตรีที่ผ่านๆ มา รวมถึงรายล่าสุดเป็นใคร มีหน้าตา ตัวตนเช่นไร คอการเมืองไทยต่างรู้ดีแต่คนที่ไม่สนใจเรื่องการเมืองไทย ก็ไม่น่าจะจดจำได้ เพราะไม่เคยสนใจ เมื่อไม่สนใจก็ไม่จดไม่จำ

คอการเมืองไทยรู้ดีว่า การขึ้นสู่อำนาจของนายกรัฐมนตรีแต่ละคน มีความเป็นมาอย่างไร มาจากการเลือกตั้ง มาจากการแต่งตั้ง มาจากการทำรัฐประหาร หรือมาจากการเป็นหุ่นกระบอก หุ่นเชิด หุ่นชัก ของเจ้าของพรรคการเมืองบางราย 

อดีตของนายกรัฐมนตรีไทย เป็นเรื่องที่น่าศึกษา น่าเรียนรู้ เพราะมันสามารถสื่อสะท้อนได้ว่าสังคมไทยเป็นเช่นไร จึงเรียกได้ว่านายกรัฐมนตรีเป็นกระจกสะท้อนสภาพสังคมไทยได้ค่อนข้างดี 

ในยุคที่คนทำรัฐประหารแล้วได้ครองตำแหน่งนายกรัฐมนตรี บ้านเมืองก็จะมีสภาพแบบหนึ่งที่แตกต่างไปจากยุคที่นายกรัฐมนตรีมาจากการเลือกตั้ง ส่วนจะมาจากการโกงเลือกตั้งหรือไม่ ก็ต้องไปวิเคราะห์กันอีกทีหนึ่ง เพราะการโกงเลือกตั้งในเมืองไทยมีความลึกลับ เร้นลับ และซับซ้อนมาก มากชนิดที่ว่าโกงอย่างชัดเจน แต่ไม่สามารถจับโกงได้

ในอดีตนั้น ตำแหน่งนายกรัฐมนตรีถูกมองว่าเป็นตำแหน่งที่ใครๆ ทั่วไป เข้าไปถึง เข้าไปครองได้ยากเย็นมาก เพราะมีกระบวนการที่สลับซับซ้อนและซ่อนเงื่อนมากมาย ตั้งมีทั้งอำนาจสารพัดชนิดที่จะผลักและดันให้คนคนหนึ่งขึ้นไปนั่งกินตำแหน่งนายกรัฐมนตรีได้

แต่ทว่าในยุคที่ผ่านมาประมาณ 2 ทศวรรษ ตำแหน่งนายกรัฐมนตรีของไทย กลายเป็นตำแหน่งที่ถูกมองว่า ใครๆ ก็สามารถเป็นได้ พ่อค้ารับเหมาก่อสร้าง หรืออาเจ๊ที่มีพี่ชายเป็นเจ้าของพรรคใหญ่มีเงินทุนหนา ก็สามารถคว้าเก้าอี้นายกรัฐมนตรีไปรองก้นได้ โดยไม่มีอะไรยากเย็น 

เมื่อนายกรัฐมนตรีไทยเป็นตำแหน่งที่ใครๆ ก็เป็นได้ ก็จึงเกิดกระแส ฉันอยากเป็นนายกรัฐมนตรีบ้าง ส่วนรายที่เคยเป็นแล้ว ก็ยังทุรนทุราย และกระเสือกกระสนจะกลับมาเป็นอีก เนื่องจากติดใจในรสชาติหวานหอม และผลประโยชน์มหาศาลของการได้กินตำแหน่งนายกรัฐมนตรี แม้บางคนอุตส่าห์ได้เป็นนายกรัฐมนตรี แต่ทว่าไม่เคยได้เข้าไปนั่งทำงานในทำเนียบรัฐบาลเลยแม้แต่วันเดียว ก็ยังได้ชื่อว่าเป็นนายกรัฐมนตรี ส่วนบางคนก็เป็นนายกรัฐมนตรีแล้ว ก็ยังอุตส่าห์ตะกายไปรับงานอื่น จนถูกปลดจากตำแหน่ง เรียกได้ว่านายกรัฐมนตรีไทยมีความหลายหลากมากมายเกินบรรยายจริงๆ 

เมื่ออ้างอิงจากกฎหมายไทย (รัฐธรรมนูญฉบับล่าสุด) จะพบว่าได้กำหนดคุณสมบัติของนายกรัฐมนตรีไว้ ดังนี้

ได้รับการแต่งตั้งจากบุคคลซึ่งสภาผู้แทนราษฎรให้ความเห็นชอบตาม มาตรา 159

สภาผู้แทนราษฎรให้ความเห็นชอบบุคคลผู้สมควรได้รับการแต่งตั้งเป็นนายกรัฐมนตรีจากบุคคลผู้มีคุณสมบัติ และไม่มีลักษณะต้องห้ามตาม มาตรา 160และเป็นผู้มีชื่อในบัญชีรายชื่อที่พรรคการเมืองแจ้งไว้ ตามมาตรา 88 เฉพาะจากบัญชีรายชื่อพรรคการเมืองที่มีสมาชิกได้รับเลือกเป็น สส. ไม่น้อยกว่าร้อยละ 5 ของจำนวน สส. ทั้งหมดในสภาผู้แทนราษฎร

ได้คะแนนเสียงรับรองการเสนอชื่อเป็นนายกรัฐมนตรีโดยสมาชิกไม่น้อยกว่า 1 ใน 10 ของสมาชิกทั้งหมดในสภาผู้แทนราษฎร

คะแนนเสียงการลงมติของสภาผู้แทนราษฎรที่เห็นชอบการแต่งตั้งบุคคลเป็นนายกรัฐมนตรีต้องทำโดยการลงคะแนนอย่างเปิดเผย และต้องมีคะแนนเสียงมากกว่ากึ่งหนึ่งของจำนวนสมาชิกทั้งหมดที่มีอยู่ของสภาผู้แทนราษฎร 

แต่รัฐธรรมนูญ 2560 ยังมีบทเฉพาะกาล ในมาตรา 272 ว่า ในช่วง 5 ปีแรก ให้ สว. มีอำนาจพิจารณาเลือกบุคคลเป็นนายกรัฐมนตรี แต่กำหนดให้ สส. มีสิทธิ์เสนอชื่อบุคคลที่จะดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีเท่านั้น เพราะ สส. เป็นผู้ที่ประชาชนเลือกมา

นอกจากนั้นยังต้องมีคุณสมบัติดังนี้

มีสัญชาติไทยโดยการเกิด

มีอายุไม่ต่ำกว่า 30 ปีบริบูรณ์

สำเร็จการศึกษาไม่ต่ำกว่าระดับปริญญาตรี หรือเทียบเท่า

นอกจากนั้น ยังต้องไม่มีลักษณะต้องห้ามอื่นๆ ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนดด้วย

เมื่อดูข้อกำหนดคุณสมบัติของการจะได้รับการพิจารณาเป็นนายกร้ฐมนตรีแล้ว หลายคนก็หัวเราะ เพราะความขบขัน แต่ที่ตลกคือเรื่องการกำหนดอายุ และวุฒิการศึกษา จนทำให้มีคำถามว่า คนที่อายุ 31 ปี จะมีความสามารถเป็นนายกรัฐมนตรีได้หรือ แล้วทำไมต้องกำหนดว่าต้องจบปริญญาตรี จบปริญญาตรีมีความสามารถเป็นนายกรัฐมนตรีได้ดีกว่าคนไม่จบปริญญาตรีหรือ แล้วหากได้ปริญญาตรีมาโดยการฉ้อฉลดังที่เห็นกันเกร่อในทุกวันนี้ ยังยอมรับปริญญาตรีนั้นๆ ได้หรือไม่ 

แต่เอาเถอะ ข้อกำหนดตามกฎหมาย ก็คือข้อกำหนดที่เขียนขึ้นเพื่อเป็นใช้เป็นเกณฑ์การพิจารณาเท่านั้น เพราะเอาเข้าจริงๆ แล้วคุณสมบัติที่ระบุนั้น อาจจะเป็นเพียงแค่หลักการ แต่ในความเป็นจริงมันพิสดารกว่านั้นมากมาย

มีคำถามที่น่าสนใจมาก และน่าจะช่วยกันหาคำตอบว่า นายกรัฐมนตรีคนต่อไปจะเป็นใครกันหนอ

คนที่พ่อหนีคดีอาญาจนต้องร่อนเร่เป็นสัมภเวสี

คนทำธุรกิจขายที่อยู่อาศัยที่ถูกใช้เป็นหุ่นเชิด 

นักกฎหมายที่ถูกเชิดเป็นหุ่นชัก

คนที่ยืมนาฬิกาหรูของเพื่อนมาตั้งหลายเรือน

คนที่บอกว่าขอเวลาอีกไม่นาน แต่ดันอยู่มานาน แล้วไม่ปฏิรูปการเมือง

คนที่บอกว่าต้องแก้ มาตรา 112 ต้องล้มเจ้า

คนที่ชูเอาสิ่งเสพติดมาเป็นจุดขาย

เท่าที่เห็นก็มีแค่หน้าของคนพรรค์อย่างว่า ที่หลายคนนึกหน้าออกในขณะนี้เท่านั้น ส่วนหน้าอื่นๆ นั้น นึกไม่ออกเลย 

เมื่อนึกได้เท่านี้ก็จึงได้แต่สมเพชตัวเอง และสมเพชประเทศไทยเสียเหลือเกิน ทำไมหนอ คนไทยมีตัวเลือกบุคคลที่จะกระเสือกกระสนไปเป็นนายกรัฐมนตรีได้เพียงเท่านี้ เมืองไทยสิ้นไร้คนดีมีฝีมือมากกว่าที่นึกออกจริงๆ หรือ หรือว่าคนดีๆ เขาปฏิเสธการเป็นนายกรัฐมนตรีไทย เพราะเขากลัวว่าเมื่อเข้าไปเป็นแล้ว เขาจะเสื่อมเสียความดีที่ได้สั่งสมมานาน 

ดังนั้น นายกรัฐมนตรีไทยจึงมีตัวเลือกที่แสนจำกัด และแสนน่ากลัว จนบางคนบอกว่า น่าขยะแขยงมากจริงๆ 

โอย! วันไปลงคะแนนเลือกตั้ง จะกาช่องไหนดีหนอ หรือจะกาช่อง VOTE NO แต่อย่างไรก็ตามขอร้องเถอะ ไม่ต้องเข็นรถถังออกมาอีกแล้วนะเพราะเสียเวลา เข็นมาแล้ว ก็ไม่มีอะไรดีขึ้น นอกจากเปลี่ยนตัวดูด ตัวโกง เท่านั้น