พลาสติกเป็นวัสดุที่ถูกนำมาใช้ประโยชน์ได้หลากหลาย ทั้งใน ทางการแพทย์ อุตสาหกรรม อิเล็กทรอนิกส์ รวมไปถึงเป็นบรรจุภัณฑ์อาหาร จึงไม่อาจปฏิเสธการใช้พลาสติกในชีวิตประจำวันได้ แต่สามารถที่จะปฏิเสธพลาสติกแบบใช้ครั้งเดียว เพราะพลาสติกประเภทนี้อายุการใช้งานสั้นแต่ระยะเวลาในการย่อยสลายนาน
นอกจากนี้ United Nations Environment Programme คาดการณ์ว่าประมาณปีพ.ศ.2593 จะมีขยะพลาสติกทั่วโลก จำนวน 12,000 ล้านตัน ที่ถูกฝังกลบอยู่ตามธรรมชาติและในทะเล สหภาพยุโรป หรือ EU ได้เดินหน้ายกเลิกการใช้พลาสติกแบบใช้ครั้งเดียว (Single-use Plastic) มีผลบังคับใช้ในประเทศสมาชิกภายในปีพ.ศ.2564 มีเป้าหมายลดขยะพลาสติก 10 ประเภทได้แก่ หลอด พลาสติก ก้านสำลี ก้านลูกโป่ง อุปกรณ์รับประทานอาหารพลาสติก กล่องโฟม และพลาสติกที่มีส่วนผสมของสารประเภทอ๊อกโซ เป็นต้น นอกจากนี้ยังมีมาตรการเพิ่มความรับผิดชอบของผู้ผลิตเกี่ยวกับการออกแบบบรรจุภัณฑ์ รวมถึงการรีไซเคิลบรรจุภัณฑ์หลังการใช้ให้ได้ 90% ภายในปีพ.ศ.2568 ประเทศไทย โดยกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมได้เสนอ (ร่าง) การจัดการขยะพลาสติก (พ.ศ.2561-2573) ให้ครม.รับทราบ มีเป้าหมายลดและเลิกใช้พลาสติก 7 ชนิด โดยในปีพ.ศ.2562 จะเลิกใช้พลาสติก 3 ประเภท ได้แก่ พลาสติกหุ้มฝาน้ำดื่ม ผลิตภัณฑ์พลาสติกที่มีส่วนผสมของสารประเภทอ๊อกโซและไมโครบีดจากพลาสติก และปีพ.ศ.2565 จะเลิกใช้พลาสติก 4 ประเภท โดยเฉพาะพลาสติกแบบใช้ครั้งเดียว ได้แก่ ถุงพลาสติกหูหิ้วความหนาน้อยกว่า 36 ไมครอน กล่องโฟมบรรจุอาหาร แก้วพลาสติก และหลอดพลาสติก ส่วนในปีพ.ศ.2570 มีเป้าหมายนำขยะผลิตภัณฑ์และบรรจุภัณฑ์พลาสติกกลับมาใช้ประโยชน์ 100% จากเหตุผลและสภาพปัญหาที่กล่าวในข้างต้น จึงเห็นความสำคัญของการลดและหลีกเลี่ยงการใช้พลาสติกแบบใช้ครั้งเดียว (Single-use Plastic) หันมาใช้วัสดุจากธรรมชาติมาใช้เป็นหลอดแทนการใช้หลอดพลาสติกที่มี (ร่าง) เป้าหมายเลิกใช้ใน ปีพ.ศ.2565 ในประเทศไทย ตัวอย่างหลอดจากธรรมชาติ ได้แก่
1.หลอดจากก้านผักบุ้ง การนำก้านผักบุ้งมาใช้เป็นหลอดนั้น ต้องนำก้านผักบุ้งมาทำความสะอาดด้วยการแช่ในน้ำที่ผสมด้วยเบกกิ้งโซดา เวลาประมาณ 15 นาที แล้วนำไปล้างน้ำสะอาดอีก 3 ครั้ง จึงนำก้านผักบุ้งมาใช้เป็นหลอด โดยมีอายุการใช้งานแค่ครั้งเดียว ระยะเวลาการย่อยสลายประมาณ 3-5 วัน โดยไม่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม
2.หลอดจากตะไคร้ ลักษณะของต้นตะไคร้ที่มีความยาวตลอดต้น เปลือกแข็ง จึงสามารถนำตะไคร้มาใช้เป็นหลอดได้อย่างสะดวก อย่างโรงแรมบ้านท้องทรายบนเกาะสมุย ที่หันมาใช้หลอดจากตะไคร้แทนการใช้หลอดพลาสติก และหลังจากการใช้ก็สามารถนำมาทิ้งรวมกับขยะสดประเภทอื่น
3.หลอดจากซังข้าว เป็นการใช้ผลผลิตเหลือใช้ทางการเกษตรมาใช้ให้เกิดประโยชน์ การใช้ซังข้าวมาเป็นหลอดนั้นมีตัวอย่างให้ดูกันที่ชุมชนเกาะยาวใหญ่ จังหวัดพังงา ซึ่งผู้คนในเกาะส่วนใหญ่ปลูกข้าวไว้ทานเอง ซังข้าวหรือต้นข้าวจึงหาได้ไม่ยาก
4.หลอดจากไม้ไผ่ ไผ่มีรูปทรงของลำต้นเป็นทรงกระบอกข้างในกลวงและมีความแข็งแรง เหมาะสมที่มาทำเป็นหลอด ซึ่งหลอดจากไม้ไผ่ 1 หลอด สามารถใช้ได้ประมาณ 100 ครั้งหรือจนกว่าไม้ไผ่จะแตก วิธีการดูแลรักษานั้นก็ทำได้ไม่ยาก เมื่อใช้งานเสร็จแล้วล้างให้สะอาด ด้วยแปรงล้างหลอดขนาดเล็ก และต้มในน้ำผสมน้ำส้มสายชู เพื่อให้หลอดคงความขาวสะอาดน่าใช้ต่อไป
นพวรรณ สระแสงตา
ศูนย์พัฒนาและวิเคราะห์สมบัติของวัสดุ
สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี