เนื่องจากคนพิการได้ร้องเรียนต่อคณะกรรมาธิการการพัฒนาสังคม เด็ก เยาวชน สตรี ผู้สูงอายุ คนพิการ และผู้ด้อยโอกาส สภานิติบัญญัติแห่งชาติ ว่าประสบปัญหาในการใช้บริการจากสายการบินต้นทุนต่ำโดย อ้างเหตุแห่งความพิการ อาทิ
(๑) สายการบินไม่จำหน่ายบัตรโดยสารเครื่องบินให้แก่คนพิการ(๒) สายการบินไม่ให้คนพิการเดินทางโดยลำพังต้องมีคนเดินทางไปพร้อมด้วย (๓) สายการบินจำกัดจำนวนผู้โดยสารซึ่งเป็นคนพิการต่อเที่ยวบิน(๔) สายการบินจำกัดสิทธิในการเลือกที่นั่งของคนพิการ และ (๕) สายการบินไม่ให้บริการอำนวยความสะดวกในการขึ้นลงอากาศยานสำหรับคนพิการที่นั่งรถวีลแชร์ เป็นต้น
คณะอนุกรรมาธิการกิจการคนพิการซึ่งได้รับมอบหมายจากคณะกรรมาธิการการพัฒนาสังคมฯ ให้พิจารณาศึกษารวบรวมข้อมูลเบื้องต้นกรณีปัญหาและอุปสรรคของคนพิการในการใช้บริการจากสายการบินต้นทุนต่ำ โดยได้เชิญผู้แทนจากสายการบินและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเข้าร่วมประชุมเพื่อร่วมกันกำหนดแนวทางแก้ไขปัญหาแล้วหลายครั้ง แต่ปัญหาดังกล่าวก็ยังไม่ได้รับการแก้ไข ยังมีเรื่องร้องเรียนของคนพิการที่ประสบปัญหาจากการใช้บริการสายการบินต้นทุนต่ำอย่างต่อเนื่องคณะกรรมาธิการการพัฒนาสังคมฯ จึงได้มอบหมายให้คณะอนุกรรมาธิการกิจการคนพิการพิจารณาศึกษาเรื่องดังกล่าวต่อเนื่อง รวมทั้งเร่งจัดทำข้อเสนอแนะเชิงนโยบายที่นำไปสู่การแก้ไขปัญหาดังกล่าวอย่างเป็นระบบและยั่งยืนโดยเร็ว
คณะอนุกรรมาธิการกิจการคนพิการได้เชิญผู้แทนจากสายการบินทุกสาย ผู้แทนจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง รวมถึงผู้แทนจากองค์กรของคนพิการเข้าร่วมประชุม เพื่อหารือร่วมกันเกี่ยวกับปัญหาและอุปสรรคในการบริการคนพิการ รวมถึงข้อเสนอแนะต่อแนวทางการแก้ไขปัญหา
(๑) สำนักงานการบินพลเรือนแห่งประเทศไทย
(๒) กรมท่าอากาศยาน
(๓) กรมส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ
(๔) สายการบินนกแอร์
(๕) สายการบินไทย ไลอ้อน แอร์
(๖) สายการบินไทยสมายล์
(๗) สายการบินไทยแอร์เอเชีย
(๘) สภาคนพิการทุกประเภทแห่งประเทศไทย
(๙) สมาคมคนตาบอดแห่งประเทศไทย
(๑๐) สมาคมคนหูหนวกแห่งประเทศไทย
(๑๑) ภาคีเครือข่ายขนส่งมวลชนทุกคนต้องขึ้นได้ (TransportationFor All : T4A)
ปัญหาและอุปสรรคของคนพิการในการใช้บริการสายการบินต้นทุนต่ำรวมถึงข้อเสนอแนะของหน่วยงาน
ผู้แทนจากองค์กรของคนพิการได้นำเสนอปัญหาและอุปสรรคจากการใช้บริการสายการบิน รวมถึงข้อเสนอแนะต่อการแก้ไขปัญหาดังกล่าว สรุปได้ดังนี้
๑.๑ สมาคมคนตาบอดแห่งประเทศไทย : ปัญหาและอุปสรรคของคนตาบอด
๑)การให้บริการของสายการบินกับคนพิการในทางปฏิบัติยังไม่มีมาตรฐานเดียวกัน ในขณะที่ได้รับทราบว่านโยบายของสายการบินไม่ปฏิเสธรับคนพิการ แต่ก็ยังพบปัญหาในการเดินทางของคนพิการ เช่น กรณีคนตาบอดเดินทางจากกรุงเทพมหานครไปยังจังหวัดเชียงรายได้โดยลำพัง แต่เส้นทางกลับจากจังหวัดเชียงรายไปกรุงเทพมหานครของสายการบินเดียวกันไม่ให้คนตาบอดเดินทางกลับได้โดยลำพัง เป็นต้น
๒) การเข้าถึงและใช้ประโยชน์จากบริการของสายการบิน ซึ่งแบ่งเป็น ๓ เรื่อง
(๑) การเข้าถึงอุปกรณ์ เช่น อุปกรณ์ต่างๆ บนเครื่องบินรุ่นใหม่ ส่วนใหญ่เป็นระบบสัมผัส ทำให้คนตาบอดไม่สามารถถึงอุปกรณ์เหล่านั้นได้
(๒) การเข้าถึงข้อมูล เช่น สายการบินส่วนใหญ่ไม่มีคู่มือความปลอดภัยที่เป็นอักษรเบรลล์สำหรับคนตาบอด
(๓) การเข้าถึงบริการช่วยเหลืออย่างสมเหตุสมผล (Reasonable Accommodation) จากเจ้าหน้าที่ของสายการบิน
๓) การกำหนดนโยบายด้านการให้บริการต่อคนพิการของสายการบิน ยังขาดการมีส่วนร่วมของคนพิการ เช่น กรณีทุกสายการบินให้ผู้โดยสารที่นั่งข้างคนตาบอดซึ่งเดินทางโดยลำพังลงชื่อยินยอมเป็นอาสาสมัครช่วยเหลือคนตาบอดกรณีเกิดเหตุฉุกเฉิน การดำเนินการดังกล่าวไม่ได้เกิดประโยชน์กับคนตาบอดแต่อย่างใดเลย
ข้อเสนอแนะ :
๑) ควรเปิดโอกาสให้ผู้แทนคนพิการแต่ละประเภทได้เข้าไปมีส่วนร่วม ต่อการกำหนดนโยบายต่าง ๆ ของสายการบินในส่วนที่เกี่ยวข้องกับคนพิการ
๒) ควรจัดอบรมเจ้าหน้าที่ของสายการบินในการให้บริการคนพิการแต่ละประเภทอย่างต่อเนื่อง
๒.ภาคีเครือข่ายขนส่งมวลชนทุกคนต้องขึ้นได้ : ปัญหาและอุปสรรคของ คนพิการทางการเคลื่อนไหว
๑) สายการบินไม่ให้คนพิการที่ใช้เก้าอี้เข็นนำแบตเตอรี่รถวีลแชร์ขึ้นเครื่องบิน ทั้งที่ข้อกฎหมายการบินทั้งของไทยและต่างประเทศไม่ได้มีข้อกำหนดเรื่องห้ามนำแบตเตอรี่ซึ่งเป็นอุปกรณ์ช่วยเหลือคนพิการขึ้นเครื่องบิน
๒) สายการบินมักแจ้งว่าไม่มีบริการรถเข็น (Cabin Wheelchair)หรือมีการคิดค่าบริการรถเข็น (Cabin Wheelchair) ทั้งที่ กฎหมายกำหนดให้สายการบินต้องจัดให้มีบริการดังกล่าว
๓) ข้อจำกัดของอุปกรณ์และสิ่งอำนวยความสะดวกในการให้บริการคนพิการทางการเคลื่อนไหวในการขึ้นลงอากาศยาน
ข้อเสนอแนะ :
๑)ควรจัดให้มีการอบรมที่ดีสำหรับเจ้าหน้าที่ของทุกสายการบิน
๒)ควรจัดให้มีมาตรฐานสิ่งอำนวยความสะดวกที่ดีของท่าอากาศยานทุกแห่ง
๓) ควรสร้างการมีส่วนร่วมของคนพิการกับทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้องเพื่อร่วมกันแก้ไขปัญหา ซึ่งปัญหาต่างๆ จะสามารถแก้ไขได้หากทุกฝ่ายความมีตั้งใจและจริงใจที่แก้ไขปัญหาร่วมกัน และหน่วยงานที่มีหน้าที่รับผิดชอบมีความเข้มข้นในการติดตามแก้ไขปัญหา
๔)กระทรวงการคมนาคม โดยสำนักงานการบินพลเรือนแห่งประเทศไทย ควรตั้งคณะทำงานจัดทำมาตรฐานขั้นต่ำการให้บริการสำหรับคนพิการทั้งในส่วนของท่าอากาศยานและผู้ให้บริการ ซึ่งจะทำให้ทุกสายการบินได้ดำเนินการตรงกัน โดยให้ทุกสายการบิน รวมถึงผู้ใช้บริการทั้งคนพิการและผู้สูงอายุ ได้มีส่วนร่วมจัดทำมาตรฐานดังกล่าว ส่วนสายการบินใดจะเพิ่มเติมให้ดีกว่าก็ถือเป็นการแข่งขันทางธุรกิจ
๕)ควรทบทวนแนวทางปฏิบัติในการให้บริการแก่บุคคลผู้ช่วยเหลือตัวเองไม่ได้ในการโดยสารเครื่องบิน ให้เป็นไปตามมาตรฐานระดับสากลและปรับปรุงให้ทันสมัยมากขึ้น
๖)ควรนำคู่มือการเข้าถึงการเดินทางโดยเครื่องบินสำหรับ
คนพิการขององค์การการบินพลเรือนระหว่างประเทศ (International Civil Aviation Organization : ICAO) มาใช้ประกอบการดำเนินการปรับปรุงแนวปฏิบัติดังกล่าวด้วย
๓.สมาคมคนตาบอดแห่งประเทศไทย : ปัญหาและอุปสรรคของคนหูหนวก
๑) การจำกัดจำนวนคนพิการต่อเที่ยวบิน จากกรณีที่สมาคมคนหูหนวกแห่งประเทศไทย ได้จัดประชุมที่ภาคใต้ ณ จังหวัดสงขลา ซึ่งมีคนหูหนวก ล่ามภาษามือ และเจ้าหน้าที่เดินทางโดยสายการบินไทย ไลอ้อน แอร์จำนวนมาก สายการบินแจ้งว่าให้คนหูหนวกขึ้นเครื่องพร้อมกันได้ไม่เกิน ๑๒ คน โดยไม่ได้มีการแจ้งล่วงหน้า จนท้ายที่สุดแล้วทำให้ในวันดังกล่าวมีคนหูหนวกตกค้างที่สนามบินจำนวน ๒ คน ไม่สามารถบินร่วมกับคณะเดินทางได้ คนหูหนวกต้องไปหาที่พักและซื้อบัตรโดยสารของเครื่องบินสายการบินนกแอร์เพื่อเดินทางกลับในวันถัดไป ทั้งนี้ ไม่ได้รับการอธิบายและการชดเชยค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้นจากสายการบินไทย ไลอ้อน แอร์ แต่อย่างใด และเห็นว่ากรณีปัญหาที่เกิดขึ้นกับคนหูหนวกถือเป็นการเลือกปฏิบัติต่อคนหูหนวก
๒) ปัญหาการปฏิเสธไม่ให้คนหูหนวกเลือกที่นั่ง และไม่ให้คนหูหนวกซึ่งเดินทางด้วยกันนั่งติดกันจากสายการบินนกแอร์และสายการบินไทย ไลอ้อน แอร์ โดยอ้างเหตุผลด้านความปลอดภัย ซึ่งสมาคมเห็นว่าการนั่งติดกันของคนหูหนวกไม่ได้ส่งผลกระทบหรือมีอุปสรรคต่อการให้บริการหรือด้านความปลอดภัยแต่อย่างใด
ข้อเสนอแนะ :
๑)ควรพิจารณาทบทวนแนวปฏิบัติในการจำกัดจำนวนผู้โดยสารที่เป็นคนพิการต่อเที่ยวบิน รวมถึงแนวทางการให้บริการต่อคนพิการ ให้ชัดเจนและมีความเหมาะสมกับแต่ละประเภทความพิการ หรือความต้องการจำเป็นของแต่ละความพิการ เพื่อให้เกิดความสมดุลกับความปลอดภัย เนื่องจากคนหูหนวกสามารถเห็นสัญญาณไฟที่ชัดเจน และหากนั่งด้วยกันก็จะสามารถส่งสัญญาณและสื่อสารระหว่างคนหูหนวกด้วยกันได้รวมถึงสามารถศึกษาคู่มือการปฏิบัติเกี่ยวกับเหตุฉุกเฉินได้อยู่แล้ว การให้คนหูหนวกนั่งกับผู้โดยสารทั่วไปเพื่อช่วยแก้ไขปัญหาให้กับคนหูหนวก แต่เนื่องจากคนปกติ ไม่สามารถสื่อสารกับคนหูหนวกได้ก็ไม่สามารถช่วยเหลือคนหูหนวกได้เช่นกัน คนหูหนวกจะต้องดูสัญญาณไฟ หรือพฤติกรรมของพนักงานบนเครื่อง ทั้งนี้ หากสายการบินสามารถปรับแนวทางปฏิบัติดังกล่าวได้ก็จะเป็นประโยชน์และเป็นชื่อเสียงสำหรับประเทศไทย เนื่องจากในอนาคตประเทศไทย จะเป็นเจ้าภาพจัดประชุมสุดยอดผู้นำคนหูหนวกอาเซียน หากสามารถปรับปรุงแก้ไขได้ก็ถือเป็น ความภูมิใจของคนไทย
๒) ควรนำเทคโนโลยีสัญญาณภาพ ข้อความบรรยายแทนเสียง และภาพสัญลักษณ์ต่างๆ มาใช้พัฒนาระบบสื่อสารบนเครื่องบิน เพื่อปรับปรุงบริการสำหรับคนพิการให้ดีขึ้น
๔.สมาคมสภาคนพิการทุกประเภทแห่งประเทศไทย : ปัญหาและอุปสรรคของคนพิการ
๑) เจ้าหน้าที่ในฝ่ายปฏิบัติของสายการบินยังขาดความรู้ความเข้าใจในการให้บริการคนพิการแต่ละประเภทที่ถูกต้องตามมาตรฐานสากล
๒) สายการบินไม่จำหน่ายบัตรโดยสารเครื่องบินให้แก่คนพิการแม้ในระดับนโยบายของแต่ละสายการบินจะแจ้งว่าไม่มีการปฏิเสธผู้โดยสารที่เป็นคนพิการ แต่ในทางปฏิบัติคนพิการยังถูกปฏิเสธ เช่น คนตาบอดโทรศัพท์ไปจองบัตรโดยสารเครื่องบินหากแจ้งว่าเป็นคนตาบอด ก็มักจะถูกปฏิเสธไม่จำหน่ายบัตรโดยสารให้คนตาบอด เป็นต้น
๓) ปัญหาคนพิการไม่สามารถเข้าถึงเว็ปไซต์ของสายการบินได้
ข้อเสนอแนะ :
๑) ควรเสนอให้มีการบรรจุเนื้อหาเรื่องการดูแลคนพิการทุกประเภทไว้ในหลักสูตรของทุกสาขาที่เกี่ยวข้องกับงานด้านการบินตั้งแต่ในระดับมหาวิทยาลัย เพื่อที่จะให้ผู้ที่เรียนจบและไปทำงานทั้งเจ้าหน้าที่บนเครื่องบินและเจ้าหน้าที่ภาคพื้นดิน ได้มีความรู้ในการดูแลคนพิการได้โดยไม่ต้องมีการอบรมเพิ่มเติม
๒) ควรเพิ่มช่องทางให้คนพิการสามารถแจ้งความต้องการช่วยเหลือพิเศษไว้ตั้งแต่ในขั้นตอนของการจองบัตรโดยสารเครื่องบิน เพื่อให้ผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องได้เตรียมการให้บริการผู้โดยสาร ที่เป็นคนพิการได้ตรงตามความต้องการจำเป็นของคนพิการ
๓) ควรจัดทำให้คนพิการทุกประเภทเข้าถึงข้อมูลบนเว็บไซต์ของสายการบินได้
๔) สำนักงานการบินพลเรือนแห่งประเทศไทย ในฐานะหน่วยงานกำกับดูแล สายการบิน ควรกำหนดกติกา รวมถึงบังคับติดตามการดำเนินงานของสายการบินอย่างจริงจัง เช่น หากสายการบินใดมีเรื่องร้องเรียนเรื่องการเลือกปฏิบัติต่อคนพิการ ควรมีกระบวนการแจ้งเตือนการปรับ และการถอนใบอนุญาตการบินตามลำดับ เป็นต้น
(อ่านต่อสัปดาห์หน้า)
สำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา ถนนอู่ทองใน ดุสิต กทม. 10300 email : dek_senate@hotmail.co.th หรือ Facebook: กมธ.พัฒนาสังคม
หรือ กลุ่มงานคณะกรรมาธิการการพัฒนาสังคมและกิจการเด็กฯ วุฒิสภา โทร.02-831-9225-6 แฟกซ์ 02-831-9226
เงื่อนไขการแสดงความคิดเห็น ซ่อน
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี