nn จากการอภิปรายร่าง พ.ร.บ.งบประมาณรายจ่ายประจำปี 2568....ฝ่ายค้านเชื่อว่ารัฐบาลไม่น่าจัดเก็บรายได้เท่ากับที่ประมาณการไว้ในปี 2568 จำนวน 2.9 ล้านล้านบาท พร้อมยกตัวอย่าง กรมสรรพสามิต ที่มีแนวโน้มว่าการจัดเก็บรายได้จะหลุดเป้า ซ้ำรอยงบประมาณปี 2567 ที่ตั้งเป้าจัดเก็บรายได้ที่ 6 แสนล้านบาท แต่เก็บจริงได้เพียง 5.3 แสนล้านบาทเนื่องจากการลดภาษีน้ำมัน การลดภาษีรถยนต์อีวี และการจัดเก็บภาษีบุหรี่ที่พลาดเป้า แต่ในปีงบประมาณ 2568 ยังตั้งเป้าเก็บรายได้ 6.1แสนล้านบาท

ที่น่าสนใจคือ การเก็บภาษีสรรพสามิตยาสูบ...ซึ่งเมื่อวันที่ 16 กันยายนที่ผ่านมา ครบรอบ 7 ปีการประกาศใช้ โครงสร้างภาษีสรรพสามิตยาสูบแบบ 2 อัตรา ที่แยกเก็บภาษีอัตราต่ำสำหรับบุหรี่ราคาถูก และเก็บภาษีอัตราสูงสำหรับบุหรี่ราคาแพง....ผลที่ได้คือการจัดเก็บภาษีสรรพสามิตยาสูบที่ผ่านมาลดลงอย่างต่อเนื่อง จากที่เคยเก็บได้สูงสุดในปีงบประมาณ 2560 จำนวน 6.8 หมื่นล้านบาท ลดลงเหลือ 5.8 หมื่นล้านบาท ในปีงบประมาณ 2566 และมีแนวโน้มลดลงอีก 15% ในปีงบประมาณ 2567 เท่ากับว่าการจัดเก็บภาษีสรรพสามิตยาสูบอาจลดลงถึงปีละกว่า 2 หมื่นล้านบาทในช่วงเวลาเพียงไม่กี่ปี ส่วนหนึ่งเป็นผลจากการเติบโตของบุหรี่เถื่อนจากต่างประเทศ และยาสูบที่เสียภาษีในอัตราที่ต่ำมาก เช่น ยาเส้น

ภาษีสรรพสามิตบุหรี่เคยสร้างรายได้ให้รัฐได้เป็นกอบเป็นกำ คิดเป็นประมาณ 14% ของยอดจัดเก็บรวมของกรมสรรพสามิต แต่ปัจจุบันลดลงเหลือเพียง 10% เท่านั้น รัฐบาลจึงควรเร่งแก้ไขปัญหา ซึ่งกรมสรรพสามิตมีการศึกษาแนวทางการปรับโครงสร้างภาษีสรรพสามิตบุหรี่มาไม่ต่ำกว่า 2 ปีแล้ว และได้ข้อสรุปว่าให้ปรับเป็นอัตราเดียวตามหลักสากลต่างๆ แทนการใช้โครงสร้างภาษี 2 อัตรา ที่ไม่มีข้อดี ซึ่งเป็นประโยชน์ต่อระบบเศรษฐกิจและนโยบายสุขภาพของภาครัฐเลย

นักวิชาการผู้เชี่ยวชาญด้านภาษี และรายงานการวิจัยของภาครัฐ รวมทั้งผู้มีส่วนเกี่ยวข้องส่วนใหญ่ต่างสนับสนุนให้ปรับภาษียาสูบเป็นอัตราเดียว ดังนั้น ต้องรอดูว่ารัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังจะตัดสินใจเรื่องนี้อย่างไร แต่หากยังคงปล่อยให้มีนโยบายภาษีสรรพสามิตยาสูบแบบเดิมต่อไปนอกจากรายได้ภาษีจะหายไปปีละกว่า 2 หมื่นล้านบาทแล้ว ในอนาคตอาจไม่เหลือภาษีบุหรี่ให้เก็บอีกเลยก็ได้

พงษ์พันธุ์