โดย   เสรษฐวิทย์  ชีรวินิจ

                มีเรื่องหนึ่งที่เกี่ยวกับประวัติศาสตร์กับอียิปต์โบราณ ที่ติดคาอยู่ในความสงสัยของผมมาตลอดเวลาก็คือ ใครคือฟาโรห์ของอียิปต์ในยุคของ การอพยพ หรือ EXODUS  ตามพระคัมภีร์ไบเบิ้ลฉบับพันธะสัญญาเก่า หรือ คัมภีร์ไบเบิลของชาวยิว   และ ชาวยิว อพยพออกจากอียิปต์โบราณไปยังดินแดนแห่งน้ำผึ้งและน้ำนม ในอิสราเอลโดยใช้เส้นทางไหนกันแน่ 

(ภาพยนตร์ระดับมหากาพย์เรื่อง บัญญัติ 10 ประการ)

                เพราะในพระคัมภีร์ระบุแต่เพียงว่า “ฟาโรห์”  แต่ไม่ได้เอ่ยพระนามของฟาโรห์ ว่า มีพระนามว่าอะไร

(ดาราดังอย่าง  ชาร์ลส์ตัน เฮสตัน รับบทเป็น โมเสส และ ยูล บรินเนอร์ รับบทเป็น ฟาโรห์รามเซส ที่ 2)

                จากการตีความของภาพยนตร์เรื่อง TEN COMMANDMENTS หรือ  “บัญญัติสิบประการ”  ของผู้กำกับซีซิล บี เดอมิลล์  ระบุว่า  ฟาโรห์ในยุค EXODUS ก็คือ  ฟาโรห์ รามเซส ที่ 2

                แนวโน้มส่วนใหญ่มักจะเชื่อกันว่า ฟาโรห์ในยุคอพยพนี้ก็คือ  รามเซสที่ 2 (RAMSES II)  ซึ่งครองราชระหว่าง 1279 ปีก่อนคริสตกาล ถึง 1213 ปีก่อนคริสตกาล แต่ก็มีอีกแนวคิดหนึ่งที่เห็นว่า  น่าจะเป็นฟาโรห์ธุทโมเซส(THUTMOSES III) ที่ 3  ครองราชประมาณ 1479 ปีก่อนคริสตกาล  ถึง 1425 ปี ก่อนคริสตกาล

(รูปสลักของฟาโรห์ ธุทโมเซส ที่ 3  ซึ่งอีกแนวทางหนึ่งเชื่อว่า เป็นฟาโรห์ในยุค EXODUS)

                ธุทโมเซส ที่ 3 อยู่ในราชวงศ์ที่ 18 ในขณะที่ รามเซสที่ 2 อยู่ในราชวงศ์ที่ 19  ห่างกันประมาณ 146 ปี

                ถ้าฟาโรห์ในยุคอพยพ คือธุทโมเซส ที่ 3 ผู้หญิงที่เอาเด็กน้อยจากในตะกร้าที่ลอยมาในแม่น้ำไนล์มาเลี้ยงจนโตจนกลายเป็นโมเสสนั้น  ก็น่าจะเป็น  พระนางฮัทเชปสุท  ซึ่งเป็นพระธิดาของฟาโรห์ ธุทโมเซสที่ 1   และ นางก็เป็นมเหสีของฟาโรห์ธุทโมเซส ที่ 2 ด้วย

(รูปสลักของพระนางฮัทเชปซุท  หรือ ฉายาว่า  “ราชินีมีหนวด” ที่จัดแสดงในพิพิทภัณฑ์แห่งชาติอียิปต์ ในกรุงไคโร)

                เรื่องราวความเกี่ยวพันอันแสนยุ่งเหยิง พิสดารพันลึก ของพระนางฮัทเชปซุท  กับ ธุทโมเซสที่ 1  และ ธุทโมเซสที่ 2  กับ ธุทโมเซสที่ 3   ผมจะนำไปเล่าในทริปการเดินทางเจาะลึกอียิปต์ ระหว่างวันที่ 6 – 15 กรกฎาคม ในช่วงที่คณะของไวท์ เอเลแฟนท์ ทราเวล เอเยนซี่ กำลังล่องเรือสำราญแม่น้ำไนล์กันครับ

                ตามพระคัมภีร์ไบเบิลบอกว่า  โมเสส ผู้นำชาวอิสราเอล อพยพออกจากแผ่นดินอียิปต์นั้นเป็นชาวอิสราเอล  หรือ  ชาวยิว   แต่ในหนังสือของหม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมช ระบุว่า  ท่านเชื่อว่า  โมเสส น่าจะเป็นชาวอียิปต์  ไม่ใช่ชาวอิสราเอล 

                โดยท่านได้ให้เหตุผลว่า  หากโมเสสเป็นชาวยิวโดยกำเนิด  ก็เป็นเรื่องยากที่ก้าวขึ้นมามีตำแหน่งใหญ่โตในราชสำนักของฟาโรห์แบบนั้นได้

                จึงยังไม่สามารถสรุปลงไปได้ว่า   ใครคือฟาโรห์ในยุคอพยพกันแน่ 

                เมื่อคำนวณดูอายุของฟาโรห์ธุทโมเซส ที่ 3 ดู  พระองค์ครองราชย์นาน 45 ปีต่อจากการครองราชของพระนางฮัทเชปซุทซึ่งยาวนาน 21 ปี  ตอนที่ฮัทเชปซุท ยึดบัลลังก์มาจากธุทโมเซสนั้น  ธุทโมเซส ยังเด็กมาก  ไม่น่าจะมีอายุเกิน  10 ขวบ 

                ดังนั้น  ธุทโมเซส ที่ 3 น่าจะสิ้นพระชนม์ขณะอายุ 76 – 77  ปี 

                แต่สำหรับฟาโรห์รามเซส ที่ 2 นั้น  มีหลักฐานว่า  พระองค์ประสูติเมื่อ 1303 ปีก่อนคริสตกาล   และ สิ้นพระชนม์เมื่อ 1213 ปีก่อนคริสตกาล   ดังนั้น  พระองค์น่าจะสิ้นพระชนม์เมื่ออายุ  90 ปี 

(รูปสลักของฟาโรห์รามเซส ที่ 2 ในวิหารลักซอร์)

                ในคัมภีร์ไบเบิลบอกว่า  เมื่อโมเสส แยกน้ำทะเล(ซึ่งเชื่อกีนเสมอว่า เป็นทะเลแดง) ออกจากกัน  เพื่อให้ชาวอิสราเอลเดินทางข้ามไปอีกฝั่งหนึ่ง  ในขณะที่กองทัพของฟาโรห์ไล่ตามมาติดๆ

                คำถามก็คือ   ทำไมโมเสสจึงต้องพาชาวยิวเดินทางลงใต้ไปไกลมาเพื่อข้ามทะเลแดง   ทำไมไม่เดินทางไปทางตะวันออกโดยตรงเสียเลย  โดยไม่ต้องข้ามทะเล

(เส้นทางอพยพที่มีผู้เสนอทฤษฎีใหม่   ว่าโมเสสไม่น่าจะนำชาวยิวข้ามทะเลแดง  แล้วบทบาทของโมเสสในการแยกทะเลที่อยู่ในคัมภีร์ของชาวยิว   ก็กลายเป็นเรื่องเท็จกระนั้นหรือ)

                เมื่อชาวอิสราเอลเดินทางข้ามทะเลไปเรียบร้อยแล้ว  ทะเลก็กลับคืนสภาพเดิม  ถมกลืนเอาบรรดาทหารของอียิปต์ทั้งหมด  รวมทั้งตัวฟาโรห์จมหายไปในทะเลจนหมดสิ้น   ฟาโรห์ สิ้นพระชนม์ในทะเลด้วย 

                ก็ยังเป็นเรื่องที่ชวนฉงนว่า   หากเป็นฟาโรห์รามเซสที่ 2 แล้ว   พระองค์ยังจะยังแข็งแรงพอที่จะขี่รถม้าไล่ตามชาวอิสราเอลจากเมือง พี-รามเมเซส  หรือ  ดินแดนแห่งโกเชน ตามชาวอียิปต์ไปไหวหรือ 

                แต่ถ้าเป็นฟาโรห์ ธุทโมเซส ที่ 3 ก็น่าจะเป็นไปได้หน่อย แต่ก็ไม่ง่ายนัก  เพราะพระองค์สิ้นพระชนม์ขณะมีอายุ  76 ปี 

                นี่แค่ประเด็นว่า  ใครควรจะเป็นฟาโรห์ในยุคอพยพ ก็วุ่นวายขนาดนี้แล้ว   ยังไม่พูดถึงว่า  ชาวอิสราเอลอพยพออกจากอียิปต์ด้วยจำนวนคนเท่าไหร่กันแน่   และ  ชาวอิสราเอล ใช้เส้นทางไหนในการอพพยออกจากอียิปต์  และ  ชาวอิสราเอลข้ามทะเลแดงหนีกองทัพของอียิปต์จริงหรือ  

                ล้วนแล้วแต่เป็นเรื่องชวนให้คิด  และ น่าพิศวงทั้งสิ้น  

                สำหรับท่านที่สนใจจะเดินทางไปสำรวจอียิปต์ ครั้งต่อไปในเดือนกันยายน , ตุลาคม และ พฤศจิกายน  สามารถติดต่อ 02 651 6900 หรือ ID LINE 14092498

                แล้วพบกันบนเรือล่องแม่น้ำไนล์ครับ