สิ่งหนึ่งที่เป็นกิจวัตรของพุทธศาสนิกชนคือการทำนุบำรุงพระพุทธศาสนา โดยบูชาพระพุทธ ศึกษาพระธรรม และอุปถัมภ์พระสงฆ์ ดังนั้น การฟังเทศน์ ฟังธรรม ทำสมาธิภาวนา และใส่บาตรพระสงฆ์ จึงถือเป็นการทำบุญของชาวพุทธ
วันนี้จะชวนคุยเรื่องการใส่บาตรพระสงฆ์ให้ได้บุญ อย่าลืมว่าพระสงฆ์คือมนุษย์เหมือนกับเรา เพียงแต่ท่านอยู่ในสมณเพศ ส่วนความเจ็บป่วยก็เป็นเรื่องธรรมดาสำหรับท่านโดยเฉพาะอย่างยิ่ง พระสงฆ์ชรา จากข้อมูลการสำรวจสุขภาพพระภิกษุในประเทศไทยโดยโรงพยาบาลสงฆ์ พบว่าพระภิกษุสงฆ์อาพาธด้วยโรคความดันโลหิตสูงมากเป็นอันดับหนึ่ง และอาพาธด้วยโรคเบาหวานเป็นอันดับสอง ถ้าเจาะดูข้อมูลเฉพาะในพระภิกษุที่มีอายุมากกว่า 60 ปี พบว่าโรคเบาหวานเป็นโรคที่มาเป็นอันดับหนึ่ง
ต้นเหตุของโรคมาจากภัตตาหารที่พระภิกษุสงฆ์ฉัน ทำให้เกิดโรคภัยต่างๆ อาหารรสเค็มจัด หวานมากไขมันสูง นำไปสู่โรคต่างๆ มากมาย และยังทำให้ควบคุมอาการอาพาธได้ยาก และยังรักษาโรคได้ยากตามไปด้วย
การเลือกฉันอาหารโดยสงฆ์อาจเป็นข้อจำกัด เพราะสงฆ์ไม่สามารถเลือกภัตตาหารได้ ญาติโยมถวายอะไรให้ ก็ต้องฉันไปตามนั้น เมื่อออกบิณฑบาตแล้วได้สิ่งใดมา ก็ต้องฉันไปตามนั้น ดังนั้นญาติโยมต้องเลือกอาหารที่มีคุณภาพดี เพื่อถวายพระสงฆ์ด้วย เพื่อป้องกันมิให้ท่านอาพาธ แต่โดยมากญาติโยมก็ถวายอาหารใส่บาตรตามความสะดวกของตนเอง โดยมากมักเป็นกับข้าวจากร้านขายกับข้าวสำเร็จรูป หรือญาติโยมบางท่านเลือกใส่อาหาร ตามรายการที่ผู้ล่วงลับชื่นชอบ หรือไม่ก็เลือกถวายอาหารที่คิดว่าดีที่สุด อร่อยที่สุด แต่ลืมคำนึงถึงสุขภาพของพระสงฆ์
เมื่อพระสงฆ์ต้องฉันอาหารที่ไม่มีคุณภาพที่ดีพอ ก็เป็นที่มาของอาการอาพาธ โดยที่ผู้ใส่บาตรอาจไม่คาดคิด เราต้องไม่ลืมว่า การกินอาหารที่ดี มีผลดีต่อสุขภาพ ดังนั้นก็ต้องถวายอาหารมีคุณภาพแด่พระสงฆ์ด้วย
อาหารที่ดีต่อสุขภาพคือ ต้องไม่มีแป้งและน้ำตาลมากเกินไป และต้องไม่มีไขมันมากเกินไปด้วย และต้องหลีกเลี่ยงอาหารรสชาติหวานมาก
มันมาก เค็มมาก แต่ควรถวายอาหารหมวดผักผลไม้เพื่อให้ได้กากใยและวิตามินอย่างเพียงพอ และที่สำคัญ อาหารหมวดโปรตีนหรือเนื้อสัตว์ ก็มีความจำเป็นต่อร่างกาย จึงต้องรับประทานให้เพียงพอต่อการดำรงชีวิตประจำวัน
ดังนั้น การเลือกอาหารใส่บาตรหรือจัดหาภัตตาหารถวายพระสงฆ์ ต้องเลือกภัตตาหารที่อุดมไปด้วยรสหวานจัด มันจัด เค็มจัด เช่นแกงกะทิทั้งหลาย ก็ไม่ควรถวายบ่อยเกินไป หรืออาหารที่มีน้ำมันท่วมก็ควรต้องเลี่ยงการถวายด้วย ส่วนขนมหวานจัด เช่น ทองหยิบทองหยอด ฝอยทอง สังขยา ก็ไม่ควรถวายบ่อย ผลไม้ก็เช่นกัน ควรเลี่ยงการถวายผลไม้รสหวานจัดๆ เพื่อป้องกันโรคเบาหวาน
นอกจากนี้ ควรคำนึงถึงการถวายเครื่องดื่ม รวมถึงน้ำปานะ ก็ควรเป็นเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลต่ำเช่นกัน ควรเลี่ยงน้ำหวาน หรือน้ำอัดลมที่ไม่ให้ประโยชน์ใดๆนอกจากเพิ่มน้ำตาลให้ร่างกายมากเกินไป ซึ่งไม่เหมาะกับพระภิกษุที่อาพาธด้วยโรคเบาหวาน
อีกประเด็นหนึ่งคือ ควรเลือกถวายอาหารที่มีโซเดียมต่ำ หรือมีความเค็มน้อย อาหารที่มีโซเดียมสูง มีผลกระทบโดยตรงต่อการควบคุมความดันโลหิต และยังเป็นผลเสียต่อไตอีกด้วย
อาหารที่ทำขายทั่วไปนั้น นอกจากจะปรุงด้วยรสชาติเค็มจัดแล้ว ยังพบว่าใส่ผงชูรส หรือสารโมโนโซเดียมกลูตาเมต ซึ่งเป็นแหล่งของโซเดียมอีกด้วย อีกทั้งอาหารแห้ง อาหารกระป๋อง เช่น บะหมี่กึ่งสำเร็จรูป โจ๊กซอง อาหารเหล่านี้มักมีปริมาณโซเดียมสูงมาก หากเลี่ยงได้ ก็ไม่ควรถวาย
สำหรับแหล่งโปรตีน ถ้าเป็นปลา ไข่ขาว หรือเต้าหู้ ก็จะเป็นโปรตีนที่มีไขมันต่ำ ย่อยง่าย ก็จะดีกว่าเนื้อสัตว์ติดมัน เช่น หมูสามชั้น
และอย่าลืมถวายอาหารประเภทกากใยด้วย เช่น ผัก ผลไม้ ข้าวกล้องและข้าวไม่ขัดสี ซึ่งเป็นแหล่งคาร์โบไฮเดรตที่ดี และให้กากใยสูงอีกด้วย
อาหารอีกประเภทหนึ่งที่ควรถวาย คือ โยเกิร์ต นมเปรี้ยว แต่ต้องเลือกประเภทน้ำตาลต่ำ และชนิดที่มีจุลินทรีที่ยังมีชีวิต ซึ่งดีต่อสุขภาพสำไส้
เมื่อคุณใส่บาตรพระสงฆ์ คุณคงปรารถนาบุญกุศล ดังนั้นคุณจึงไม่ควรทำให้สุขภาพของพระสงฆ์เสียไปเพราะอาหารที่เราถวาย เราจึงต้องพิถีพิถันเลือกอาหารใส่บาตรถวายพระ โดยเลือกสิ่งที่ดีต่อสุขภาพพระสงฆ์
ผศ.ภก.ดร.บดินทร์ ติวสุวรรณ และ รศ.ภญ.ดร.ณัฏฐดา อารีเปี่ยม
คณะเภสัชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี