บรรดาความผิดเกี่ยวกับการ แย่ง ถือครอง หรือบุกรุกที่ดินนั้น นอกจากจะเป็นการกระทำที่ละเมิดกฎหมายอันมีผลทางแพ่งแล้วยังถือเป็นการกระทำที่เป็นข้อหา หรือฐานความผิดตามกฎหมายอาญาอีกด้วย

และนอกจากการเข้าบุกรุกที่ดินแล้ว เกี่ยวกับการย้าย ทำลายเครื่องหมายแนวเขตที่ดิน ก็ถือว่ามีความผิดตามประมวลกฎหมายอาญาเช่นเดียวกัน

ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 363 ผู้ใดเพื่อถือเอาอสังหาริมทรัพย์ของผู้อื่นเป็นของตนหรือของบุคคลที่สามยักย้ายหรือทำลายเครื่องหมายเขตแห่งอสังหาริมทรัพย์นั้นทั้งหมดหรือแต่บางส่วน ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินสามปี หรือ ปรับไม่เกินหกหมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

โดยสิ่งที่เป็นเครื่องหมายเขตที่ดิน (อสังหาริมทรัพย์) นอกจากจะเป็น สิ่งหรือวัตถุที่ทำขึ้นไม่ว่าจะเป็น หลักปูน หลักไม้ หมุดทองเหลืองรั้วไม้ หรือรั้ววัสดุต่างๆ แล้ว สิ่งที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ เช่น ต้นไม้กอไผ่ จอมปลวก คู คลอง ร่องน้ำ ก็ถือว่าเป็น เครื่องหมายแห่งเขตที่ดิน(อสังหาริมทรัพย์) เช่นเดียวกัน

เพียงแต่ว่าการยักย้ายหรือทำลายเครื่องหมายแนวเขตนั้น จะต้องมีเจตนาพิเศษคือ เพื่อถือครองอสังหาริมทรัพย์ หรือโดยส่วนมากที่พบกันคือเปลี่ยนแปลงแนวเขตที่ดินในลักษณะที่มากขึ้น

และที่สำคัญเครื่องหมายแห่งเขตอสังหาริมทรัพย์นั้นจะต้องเป็นเครื่องหมายที่แสดงสิทธิในอสังหาริมทรัพย์โดยที่ดินโดยเฉพาะ หากเป็นการปักหรือมีไว้เพื่อการอื่น หรือมีไว้เพื่อการชั่วคราว อาจจะไม่เข้าข่ายการย้ายหรือการทำลายเครื่องหมายแนวเขตที่ดิน

ซึ่งเคยมีคำพิพากษาฎีกาที่ 2861/2517 วินิจฉัยว่า หลักไม้ที่ปักไว้ชั่วคราว เพื่อทำแผนที่โดยสังเขป เพื่อประโยชน์ในการบังคับคดีไม่ใช่เครื่องหมายเขตแห่งอสังหาริมทรัพย์ การที่จำเลยถอนไม้ดังกล่าวทิ้ง จึงไม่เป็นความผิดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 363

นอกจากนี้การกระทำความผิดตามประมวลกฎหมายอาญามาตราดังกล่าว ต้องอาศัยการกระทำที่มีเจตนา หากเป็นการกระทำที่เกิดขึ้นโดยไม่ตั้งใจเช่น เกิดอุบัติเหตุ รถชน หรือไถพรวนดินทับหลักแนวเขตอสังหาริมทรัพย์ โดยไม่ได้ตั้งใจ และไม่ได้เจตนาที่จะขยายเนื้อที่แล้ว อาจจะไม่เป็นความผิดตามกฎหมายดังกล่าวเพียงแต่อาจจะต้องเสียเวลาในการชี้แจงและพิสูจน์พอสมควร