สถานการณ์แผ่นดินไหว เมื่อวันศุกร์ที่ 28 มีนาคม 2568 นอกจากจะสร้างความตกใจความโกลาหลแล้วยังก่อให้เกิดความเสียหายแก่อาคาร สำนักงานการตรวจเงินแผ่นดินที่กำลังอยู่ระหว่างก่อสร้างอีกด้วย

ซึ่งในสถานการณ์ที่เป็นภัยพิบัติหรือสถานการณ์ฉุกเฉินนั้นในประเทศไทยมีกลุ่มกฎหมายที่บัญญัติไว้เพื่อใช้บังคับในสถานการณ์ดังกล่าวหลายฉบับ อาทิ พระราชบัญญัติป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย พ.ศ.2550

กฎกระทรวงกำหนดหลักเกณฑ์และวิธีการชดเชยความเสียหายฯพ.ศ.2554

กฎกระทรวงแบ่งส่วนราชการกรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย กระทรวงมหาดไทย พ.ศ.2557

ระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยเงินทดรองราชการเพื่อช่วยเหลือผู้ประสบภัยพิบัติกรณีฉุกเฉิน พ.ศ.2562

ประกาศกรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย เรื่อง หลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขการประกาศภัยพิบัติกรณีฉุกเฉินและการกำหนดประเภทภัยพิบัติกรณีฉุกเฉินขนาดเล็กและเฉพาะหน้า

ระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยการป้องกันอุบัติภัยแห่งชาติพ.ศ.2564 เป็นต้น

ซึ่งกลุ่มกฎหมายดังกล่าวหรือวัตถุประสงค์ในการ แก้ไข ปัญหาต่างๆ ที่เกิดขึ้นหลังจากมีภัยพิบัติ

ส่วนในเรื่องของการแจ้งเตือนนั้นเรามี ระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรี ว่าด้วยการบริหารระบบการเตือนภัยพิบัติแห่งชาติ

ส่วนในเรื่องการแจ้งเตือนล่วงหน้านั้นเป็นปัญหาที่ยังถกเถียงกันอยู่ว่าสามารถทำได้หรือไม่ 

การแจ้งเตือนล่วงหน้าเกี่ยวกับแผ่นดินไหวยังมีข้อจำกัดอยู่มาก เนื่องจากแผ่นดินไหวเกิดขึ้นอย่างฉับพลันและยากต่อการพยากรณ์ล่วงหน้าแบบแม่นยำ อย่างไรก็ตาม ระบบแจ้งเตือนล่วงหน้า (EarthquakeEarly Warning-EEW) สามารถช่วยลดความเสียหายและเพิ่มโอกาสในการป้องกันตัวได้ โดยระบบเหล่านี้ทำงานตามหลักการดังนี้

หลักการทำงานของระบบแจ้งเตือนแผ่นดินไหว  

1.เซ็นเซอร์ตรวจจับแรงสั่นสะเทือน 

-ระบบจะใช้เครื่องวัดแผ่นดินไหว (Seismometers) เพื่อตรวจจับคลื่นไหวสะเทือนที่เกิดขึ้น  

-เมื่อเกิดแผ่นดินไหว คลื่น P (Primary waves) ซึ่งเคลื่อนที่ได้เร็วแต่สร้างความเสียหายน้อย จะถูกตรวจพบก่อน  

2.คำนวณและประเมินผล

-คอมพิวเตอร์จะวิเคราะห์ข้อมูลจากเซ็นเซอร์เพื่อตรวจสอบว่ามีแผ่นดินไหวเกิดขึ้นจริงหรือไม่  

-จากนั้นจะประเมินขนาด (Magnitude) และตำแหน่งของศูนย์กลางแผ่นดินไหว  

3.แจ้งเตือนล่วงหน้า  

-ระบบจะส่งสัญญาณเตือนไปยังพื้นที่ที่อาจได้รับผลกระทบก่อนที่คลื่น S (Secondary waves) ซึ่งสร้างความเสียหายสูงจะมาถึง  

-ระยะเวลาการแจ้งเตือนอาจอยู่ในช่วงไม่กี่วินาทีถึงหลักนาที ขึ้นอยู่กับระยะห่างจากจุดศูนย์กลางแผ่นดินไหว  

ข้อจำกัดของการแจ้งเตือนแผ่นดินไหว  

-ไม่สามารถพยากรณ์ล่วงหน้าได้นาน ระบบสามารถเตือนได้เพียงไม่กี่วินาทีก่อนที่แรงสั่นสะเทือนหลักจะมาถึง  

-ประสิทธิภาพขึ้นอยู่กับระยะทาง ถ้าศูนย์กลางแผ่นดินไหวอยู่ใกล้พื้นที่เป้าหมายเกินไป การแจ้งเตือนอาจมาถึงช้าเกินไป  

-โอกาสแจ้งเตือนผิดพลาด อาจเกิดการแจ้งเตือนผิดพลาดหรือไม่มีการแจ้งเตือนในบางกรณี  

ตัวอย่างระบบแจ้งเตือนแผ่นดินไหวในปัจจุบัน  

-ญี่ปุ่น ระบบ EEW ที่พัฒนาโดย JMA (JapanMeteorological Agency) และส่งสัญญาณเตือนผ่านโทรศัพท์มือถือทีวี และวิทยุ  

-เม็กซิโก ระบบ SASMEX แจ้งเตือนประชาชนก่อนเกิดแผ่นดินไหวรุนแรง  

-สหรัฐอเมริกา ระบบ ShakeAlert ในแคลิฟอร์เนีย โอเรกอนและวอชิงตัน  

แม้แผ่นดินไหวจะเข้าสู่สถานการณ์ปกติแล้วแต่ After Shock โดยเฉพาะกรณีอาคาร สตง. ถล่ม คงจะทำให้หลายคนและหลายหน่วยงานยังร้อนๆ หนาวๆ กันต่อไป