ประธานาธิบดี โดนัลด์ ทรัมป์ เปิดฉากทำสงครามการค้า โดยประกาศขึ้นภาษีศุลกากรตอบโต้ 75 ประเทศ ที่ได้ดุลการค้าสหรัฐครั้งใหญ่ในประวัติศาสตร์

ในขณะที่ทั่วโลกกำลังสับสนวุ่นวาย ประธานาธิบดี ทรัมป์ กลับทำปืนลั่นใส่เท้าตัวเอง และกระสุนนัดใหญ่ดันลั่นใส่อุตสาหกรรมเครื่องบิน Boing ของอเมริกา เป็นแผลใหญ่เกินรักษา เหมือนคนเป็นเบาหวานที่ต้องตัดขา

กระสุนลั่นใส่ Boing อุตสาหกรรมผลิตเครื่องบินพาณิชย์ในสหรัฐ ที่มีตลาดใหญ่ที่สุดในโลกอยู่ในประเทศจีน จีนแผ่นดินใหญ่ ซึ่ง Boing ตั้งเป้าหมาย ขาย / ให้เช่าเครื่องบินพาณิชย์ แก่สายการบินพาณิชย์ในประเทศจีนถึง 7,000 ลำ ภายในปี 2030

แต่เมื่อประธานาธิบดีทรัมป์ ประกาศขึ้นภาษีศุลกากร ตอบโต้จีน 145% เมื่อวันที่ 2 เมษายนที่ผ่านมา และถูกจีนศอกกลับด้วยขึ้นภาษีนำเข้าจากสหรัฐ 125% พร้อมทั้งสั่งห้ามส่งสินค้าใช้ได้สองทางออกนอกประเทศ

สินค้าสองทางคือใช้ได้ในเชิงพาณิชย์ และทางทหาร รวมทั้งแร่ธาตุสำคัญ 3 ชนิด - แกลเลียม,เจอร์เมเนียม และ พลวง ที่จีนห้ามส่งออกไปยังสหรัฐอเมริกา โดยจีนตัดสินใจ เปิดเผยเรื่องนี้เมื่อวันที่ 3 เมษายน 2025 เพียงหนึ่งวัน หลังจากวอชิงตันกำหนดข้อจำกัดใหม่ที่มุ่งเป้าไปที่ภาคเซมิคอนดักเตอร์ของจีนซึ่งบ่งชี้ถึงการแข่งขันที่ทวีความรุนแรงขึ้นระหว่างสองประเทศยักษ์ใหญ่

การทำสงครามการค้าที่เหมือนฟ้าผ่าลงกลางอุตสาหกรรมการบิน Boing เมื่อจีนยกเลิกซื้อ Boingลอตแรก 179 ลำ มูลค่า 6.5 แสนล้านดอลลาร์ นอกจากนี้ รัฐบาลจีนยังได้ร้องขอให้สายการบินจีน ระงับการจัดซื้ออุปกรณ์และชิ้นส่วนอากาศยานจากบริษัทสัญชาติอเมริกันเจ้าต่าง ๆ อีกด้วย

สำนักข่าวบลูมเบิร์ก รายงานว่า Boing นำเครื่องบินโดยสารรุ่น 737 MAX ออกเดินทางจากศูนย์ส่งมอบในเมืองโจวซวน มณฑลเจ้อเจียงของจีน โดยมีการแวะพักที่เกาะกวมก่อนเดินทางกลับฐานการผลิตในเมืองซีแอลเติล เมื่อวันที่ 20 เมษายน

เครื่องบินดังกล่าว เตรียมส่งมอบให้สายการบินเซียเหมิน แอร์ไลน์ (Xiamen Airline) ก่อนหน้านี้ เครื่องบินโบอิ้ง 737 MAX ซึ่งผ่านขั้นตอนการเพนท์สี สำหรับสายการบิน Xiamen Airlines เรียบร้อยแล้วก็ได้ถูกส่งกลับจากจีน และไปลงจอดที่ศูนย์ผลิตของโบอิ้ง ที่นครซีแอตเติล เมื่อวันอาทิตย์ที่ 20 เม.ย.

ทั้งนี้ ยังไม่เป็นที่ชัดเจนว่าการนำเครื่องบินทั้ง 2 ลำกลับสหรัฐฯ เกิดจากการตัดสินใจของฝ่ายใด

นอกจาก Boing นำเครื่องบินที่เตรียมขายให้สายการบินเซียเหมิน แอร์ไลน์ กลับอเมริกาแล้วยังมีข่าวการสั่งซื้อเครื่องบินครั้งใหญ่จากสายการบินในประเทศจีน ซึ่งประกอบไปด้วย Air China,China Eastern, China Southern และ ShenzhenAirlines สั่งซื้อเครื่องบินแอร์บัส เอ 320 จากประเทศฝรั่งเศส รวมทั้งหมด 292 ลำ โดยแอร์ไชน่า และไชน่าเซาเทิร์น แอร์ไลน์ส สั่งซื้อเครื่องบินรุ่น เอ 320สายการบินละ 96 ลำ คิดเป็นมูลค่าประมาณ 12,200 ล้านดอลลาร์สหรัฐ (ราว 433,856.40 ล้านบาท) ส่วนไชน่า อีสเทิร์น แอร์ไลน์ส สั่งซื้อเครื่องบินแบบเดียวกัน จำนวน 15 ลำ

ยังไม่ชัดเจนว่า Boing ของอเมริกาจะทำอย่างไรกับเครื่องบินพาณิชย์ที่สายการบินต่างๆ ของจีนสั่งซื้อไว้ และจีนระงับการสั่งซื้อที่เกิดขึ้นทำให้บริษัท Boing แสดงความผิดหวังอย่างหนัก สำนักงานใหญ่ของ Boing ที่เมืองชิคาโก ในรัฐอิลลินอยส์ ออกแถลงการณ์เกี่ยวกับเรื่องนี้ ว่าตลอดระยะเวลา 50 ปีที่ผ่านมา Boing มีความสัมพันธ์อันดีกับอุตสาหกรรมการบินพาณิชย์ของจีนมาตลอด

ประธานาธิบดีทรัมป์ต้นตอของปัญหา ได้แต่พึมพำว่า “จีนละเมิดข้อตกลงที่ทำไว้กับ Boing” ส่วนจีนนอกจากไม่แยแสต่อเสียงบ่นของประธานาธิบดีทรัมป์ ยังเกทับด้วยความก้าวหน้าถึงการพัฒนาอุตสาหกรรมการบินของจีนแผ่นดินใหญ่

บริษัท อากาศยานพาณิชย์แห่งประเทศจีน (COMAC) รายงานว่า เครื่องบินโดยสารที่จีนพัฒนาภายในประเทศ รุ่นซี 909 (C909) ได้เริ่มต้นดำเนินงานเชิงพาณิชย์ในเวียดนาม ซึ่งสะท้อนการขยับขยายของบริษัทฯ ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

รายงานระบุว่า สายการบิน เฉิงตู แอร์ไลน์ ได้จัดสรรเครื่องบินรุ่นซี 909 แก่สายการบินเวียดเจ็ท แอร์ของเวียดนาม ภายใต้เงื่อนไขสัญญาเช่าเครื่องบินพร้อมนักบินและการบริการที่เกี่ยวข้อง(Wet Lease) จำนวน 2 ลำ ซึ่งเริ่มต้นให้บริการ เมื่อวันเสาร์ที่ 19 เม.ย. บนเส้นทางฮานอย-กอนด่าว-โฮจิมินห์

สำหรับ เวียดเจ็ท แอร์ เป็นสายการบินเอกชนรายแรกของเวียดนาม ให้บริการเส้นทางบินภายในเวียดนามและภูมิภาคเอเชีย-แปซิฟิก โดยคนวงในอุตสาหกรรมมองว่าการเพิ่มเครื่องบิน รุ่นซี 909 จะเสริมสร้างสมรรถนะฝูงบินและสนับสนุนการพัฒนาของตลาดการบินเวียดนาม

เครื่องบิน รุ่นซี 909 เดิมทีรู้จักกันในชื่อ รุ่น เออาร์เจ 21(ARJ21) เป็นเครื่องบินโดยสารระดับภูมิภาคที่พัฒนาโดยจีน และมีพิสัยการบินไกล 2,225-3,700 กิโลเมตร โดยมีการส่งมอบเครื่องบินรุ่นนี้แก่สายการบินทรานส์นูซาของอินโดนีเซีย ซึ่งเป็นลูกค้าต่างชาติรายแรกเมื่อเดือนธันวาคม 2022 และมีการส่งมอบเครื่องบินรุ่นนี้อีกลำแก่สายการบินลาว แอร์ไลน์ส เมื่อเดือนมีนาคม 2025

เวียดเจ็ท แอร์ จึงกลายเป็นลูกค้าต่างชาติแห่งที่ 3 ที่ใช้เครื่องบิน รุ่นซี 909 ทำให้ปัจจุบันมีสายการบินต่างชาติ 3 แห่ง ใช้เครื่องบิน รุ่นซี 909 บนเส้นทางบินในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ 15 เส้นทาง ซึ่งขนส่งผู้โดยสารมากกว่า 2.5 แสนคนแล้ว

จะเห็นได้ว่า สงครามการค้าระหว่างจีนกับสหรัฐ จีนมีแต้มต่อทุกด้าน ทั้งการค้าและความขัดแย้งทางภูมิรัฐศาสตร์ ในขณะที่ ทรัมป์ผยองว่า ทุกชาติต้องเข้าไปอ้อนวอนอเมริกา ส่วนจีนเดินหน้าหาแนวร่วมในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้มาไว้ข้างปักกิ่ง

ประธานาธิบดี สี จิ้นผิง ของจีน ทำข้อตกลงในความร่วมมือรอบด้านกับเวียดนาม กัมพูชา และ มาเลเซีย ซึ่งเป็นประธานหมุนเวียนอาเซียน 2025 ระหว่างเยือนประเทศเหล่านั้นเป็นทางการ เมื่อกลางเดือนเมษายนที่ผ่านมา ส่วน สปป.ลาว กับ พม่า ประเทศเพื่อนบ้านไทย มีความร่วมมือรอบด้านกับปักกิ่งมานานแล้ว

เหลือแต่ประเทศไทย ที่ยังคงดิ้นเหมือนไก่ถูกสับหัว ไม่รู้จะไปทางไหนดี พยายามต่อสายสหรัฐทีต่อสายจีนที โดยไม่มียุทธศาสตร์ ไม่มีแผนการแน่นอนใดๆ รัฐบาลปล่อยให้ประเทศไทยลื่นไหลตามกระแสไปวันๆ

สุทิน วรรณบวร